Küçük Asya`nın sınır yazıtları

Abstract

Bu doktora çalışması Küçük Asya'nın yayımlı Yunanca ve Latince tüm sınır taşları, sınır karar metinleri, yönetici mektupları, adak ve onurlandırma yazıtlarını sunmaktadır. Yazıtların %95'i Yunanca, diğerleri ise Latince olarak yazılmştır. Çalışmanın zamanı olarak İ.Ö. VI - İ.S. VI. yüzyıllar düşünülmüştür ancak Anadolu'dan ilk örnekler İ.Ö. V. yüzyılda başlamaktadır. Ionia, Phrygia bölgeleri yoğunlukta olmak üzere Anadolu'nun hemen hemen tüm bölgelerinden yazıt ele geçmiştir. Yazılar Eyalet Sınırları, Kent Sınırları, Tapınak Sınırları, Köy Sınırları, İmparatorluk Arazileri, Şahıs Arazileri, Varia ve Incerta olmak üzere tasnif edilmiş ve sürecin takip edilebilmesi amacıyla Hristiyanlık ve Erken Bizans Dönemi yazıtları sona eklenmiştir. Yazıtlar ele alınırken envanter bilgileri (buluntu yeri, tanım, ölçüler), yayımlandığı yer(ler) ve yazıtların tarihlenmesinin ardından, Türkçe çevirisi ile birlikte yazıt ve eğer gerekli ise komentarları yapılmıştır. Fragman halindeki yazıtların çevirileri yapılmamıştır ancak mümkün olduğu takdirde yazıtla ilgili bilgilendirme yapılmıştır. Çalışma tipolojik-terminolojik ve içerik bakımından olmak üzere iki yönlü yürütülmüştür. Yapılan tipolojik-terminolojik incelemeler sonucunda sınır yazıtlarının tipolojisi sınırla ilgili herhangi bir sözcük içerenler ile içermeyenler olarak yapılmış ve Küçük Asya'nın sınır yazıtı taşıyıcıları steller, sütunlar, blok taşlar, kayalar, levhalar ve sunaklar olarak belirlenmiştir. Ayrıca sınır yazıtlarının arazideki konumlanma biçimi de tespit edilmiştir.Sınırla ilgili herhangi bir sözcük taşımayan yazıtlar beş ayrı grupta toplanmıştır:1.?????/??????? ???????? ya da ????? ??? ??? ?????? tarzında tapınak-temenos sınırı ya da arazisini belirleyen yazıtlar bulunmaktadır.2.İkinci gruba, sınır taşı niteliğindeki adak taşları girmektedir.3.Bu gruba giren az sayıdaki yazıtta hem horos sözcüğünün scilicet olduğu hem de söz konusu yerleşimin ethnikon'unun kısaltma olarak kullanıldığı dikkati çekmektedir.4.Dördüncü grupta ise üzerinde genitivus casus'unda bir tanrı/tanrıça adının ve epitheton'unun yer aldığı yazıtlar bulunmaktadır.5.??????/???????? ile aynı kökten gelen sözcüklerin ?????? yerine kullanıldığı yazıtlar.Yazıtların içerik olarak incelenmesi sonucuda ise ilk olarak sınır yazıtı dikilmesini gerektiren toprak hareketleri ortaya konulmuştur: İkinci olarak da Hellenistik Dönem ve Roma döneminde sınır problemlerinin nasıl çözümlendiği hem kentler hem de tapınaklar bağlamında belirlenmiş ve bu çözümlemede görevli olan idari personelin sınır problemlerindeki rolü tespit edilmeye çalışılmıştır.Sınır problemlerinin idaresi ve sınır taşlarının korunması eyleminde tanrıların rolü ve hukuğun nasıl işlediği yazıtlar ve Antik Kaynaklar vasıtasıyla Yunan ve Roma özelinde incelenmiştir.Son olarak da Küçük Asya sınır yazıtları ilgili başlıklar altında genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuş (örneğin, Eyalet Sınırlarnın Genel Değerlendirmesi) ve bunlara göre birtakım çıkarımlar yapılmıştır.

This dissertation presents all published Greek and Latin epigraphic documents relating to boundary stones, boundary decrets, letters of the administrators, votive and honorary inscrptions. The 95 per cent of the inscriptions were written in Greek and the rest was written in Latin. It is intended in date VI B.C-VI A.D, but the first examples of the Asia Minor start in the V B.C. They have got from nearly the all regions of the Anatolia, especially from the Ionia and Phrygia. The inscriptions classify as ?Boundaries of the Provinces, Boundaries of the Cities, Boundaries of the Temples, Boundaries of the Villages, Boundaries of the Imperial Estates, Boundaries of the Individuals, Varia and Incerta?. The Christianity and the Early Byzantine inscriptions appended to keep abreast of the process. While the inscriptios were discussing, first the inventory records (provenances, descriptions and dimensions), the edition(s) and the dates are designated. Then the texts are replaced with the Turkish translations and if it is necessary commentaries had been made. It had not been made the translation of the fragmentary inscriptions but if it is possible the commentaries had been displayed. The study had been perpetuated in matter (typologic?terminologic) and manner. At the and of the typologic?terminologic analysis, the inscriptions are divided into two groups which contain any word related to boundary and not. The boundary inscription bearers of the Asia Minor had been determined as stelae, columns, pillars, rocks, blocs, plates and altars. In addition the location of the boundary inscriptions on the ground is introduced. The inscriptins which do not contain any word related to boundary are divied into five separate groups.1.The inscriptions which define the boundaries of the temple-temenos or landed property of a god in the style of ?????/??????? ???????? or ????? ??? ??? ??????.2.In the second group are the votives of boundary stone quality.3.In the incriptions of this group the word horos is scilicet and also the ethnicon of the said settlement had been used as an abbreviation in a limitd number of rock-cut inscriptions.4.In the fourth group are inscriptions which have the name or the epithet of a god/goddess in the genitive case.5.In the last group are the inscriptions which contain the words ??????/???????? and their derivations instead of ??????.In the consequence of the analysis of the inscription?s contents first of all it had been displayed the movements of the territory which require the erection of the boundary stones. Secondly it is specified that the resolution of the boundary disputes in the context of cities and temples in the Hellenistic and the Roman Period. Also it had been tried to fix the role of the administrative personel in the resolution of the bounday disputes.Finally, the boundary insciptions of the Asia Minor asses generally under the connected titles (for example, general assessment of the provincial boundaries) and according to this assessments some arguments had been stated.