Dünya yurttaşlığının olanaklılığı: Kozmopolitanizm

Abstract

Kozmopolitanizm düşüncesi özünde, tarihsel olarak ?kosmos? ile ?polis? arasındaki kaybedilmiş argümanın tekrar kurulmasına yönelik bir çaba olarak felsefe tarihinde boy gösterir. Kavram olarak ?kosmopolis? felsefi kontekstine yerleştirildiğinde felsefe tarihine karşıtlıkların dikatomik tarihini bozan yeni bir perspektif sunabilir. Çünkü kosmopolis, kosmos ve polis karşıtlıkları üzerinden karşıtlıklar birliğinin bozuluşuna işaret eder.Bu tezde kosmos ve polis karşıtlıkları arasındaki uyum sorunu üç bölümde ele alınmıştır. Antikçağ, Ortaçağ ve Modern çağ üzerinden yapılan kozmopolitanizm düşüncesine yönelik irdeleme, kosmos ve polis anlayışlarının birbirini çağdan çağa nasıl dönüştürmüş olduğunu göstermeye çalışır.Tezin ilk bölümü Antik Yunanda Sokrates öncesi ve Sokrates sonrası filozoflarda değişen kosmos düşüncesine bağlı olarak değişen polis düşüncesini ele almaktadır. Bu bölümün amacı, ?açık polis?in ?kapalı kosmos? anlayışına bağlı olarak Platon ve Aristoteles'te nasıl ?kapalı polis?e dönüştüğünü göstermektir. Tartışma Helenistik kozmopolitanizm düşüncesinin bireyin kosmos ile polis yaşayışındaki uyumunu yeniden canlandırma çabasının olumlanmasıyla sonuçlanır.Tezin ikinci bölümü Hıristiyan Ortaçağda yaratan Tanrı ile yaratılan Dünya ikilemi üzerinden değişen kosmos düşüncesine bağlı olarak değişen polis düşüncesini ele almaktadır. Bu bölümün amacı da, doğaya aşkın tanrı kavramı üzerinden polis'in nasıl Hıristiyan polis'e dönüştüğünü göstermektir. Tartışma Ortaçağın Platoncu ve Aristotelesçi filozoflarının kozmolojiyi teolojiyle birleştirme çabaları üzerinden ilerleyerek vahiy ve akıl çatışması üzerinden yapılan Kilise ve Devlet ayrımının olumlanmasıyla sonuçlanır.Tezin üçüncü bölümü Modern çağda Hümanist Rönesans düşünürlerinin kosmos'a yönelişi üzerinden değişen kosmos anlayışına bağlı olarak değişen polis düşüncesini ele almaktadır. Bu bölümün amacı ise, doğadan kopuk bir insan aklının sonsuz kosmos'u tasarlayışı üzerinden polis'in nasıl metropolis'e dönüştüğünü göstermektir. Tartışma Aydınlanma düşünürlerinin insanın doğa hali üzerine yaptıkları varsayımlar üzerinden ilerleyerek vardıkları toplum sözleşmeci görüşlerin kozmopolitanizm düşüncesi açısından öneminin olumlanmasıyla sonuçlanır.

The idea of Cosmopolitanism points at the attempt to re-establish the forgotten argument between ?cosmos? and ?polis?, in the history of philosophy. In its philosophical context, concept of ?cosmopolis? gains a great importance for blemishing the dichotomies in the history of philosophy. Therefore, cosmopolis indicates deriving harmony out of oppositions.In this study, the question of harmony among the oppositions, cosmos-polis, is discussed in three sections. The fact, that civilizations progress on dichotomies which appear within their limits, leads us to analyze the topic through specific problems of Ancient Greeks, Medieval and Modern times and to collect varying understandings of cosmos and polis.In the first section of this work, the comprehension of polis is examined in relation with the comprehension of cosmos for Pre-Socratic and Post-Socratic Ancient Greek Philosophers. The aim of this section is to point out how ?open polis? had been transformed to the ?closed polis? through the idea of ?closed universe? in the thoughts of Plato and Aristotle. Then, discussion fallows with the effort of Hellenistic individual to revive the harmony between cosmos and polis.The second section deals with the idea of cosmos and polis which had been reformed with the dichotomy of the creator God and the created world in the Christian Medieval age. The aim of this section is to point out how polis had turned into Christian polis through the concept of God which is transcendent to nature. Discussion fallows with the parting of the ways of Church and the State, while the efforts of Plato and Aristotelian philosophers of medieval age to unite theology with cosmology were in the process.The third section of this study, deals with the approaches of cosmos and polis for Humanist philosophers of Renaissance in the Modern age. The aim of this part is to indicate the transformation of polis -from infinite cosmos that is contemplated by human intellect which is separated from nature- to metropolis. Discussion follows with the assumptions about the natural state of man, the ideas of social contract. The effect on cosmopolitanism that these assumptions and the ideas had produced has also been mentioned in the last part.