Örgütlerde engellenme duygusu: Konaklama işletmelerinde çalışanlar üzerine bir araştırma

Abstract

?Engellenme? bir amacın gerçekleşmesi için bireyin yöneldiği doğrultuda bir engelin bulunması nedeniyle ihtiyacın karşılanamaması durumuna denir. Engellenmeyi başlatan durum, ihtiyacın karşılanmaması ya da ertelenmesidir. İhtiyacı karşılanmayan birey ise hayal kırıklığı ile birlikte engellenme hisseder. Çalışma hayatında bu duygu iş tatmini açısından büyük önem taşımaktadır. Hizmet sektöründe çalışanların psikolojik durumlarının müşteri memnuniyetini beraberinde getirdiği düşünülürse bu önem konaklama işletmeleri açısından daha da artmaktadır.Bu çalışmanın amacı; genel olarak engellenme kavramını açıklayarak örgütlerde hangi koşullarda engellenmenin ortaya çıktığını, çalışanların engellenme durumunda neler hissettikleri ve ne tür tepkiler verdiklerini ortaya koymak ve bu duygunun iş tatminine nasıl yansıdığını araştırmaktır.Engellenme duygusu çalışanların iş hayatlarını, motivasyonlarını ve tatmininin etkileyen önemli bir faktördür. Literatürde genel olarak engellenme duygusunun psikolojik boyutları ile ilgili çalışmalar olmasına rağmen, örgütsel boyutta çok az çalışmaya rastlanmaktadır. Çalışma, bu yönüyle literatüre yapacağı katkı bakımından önem taşımaktadır.Çalışmanın kapsamında öncelikle engellenme kavramı açıklanacak ve genel anlamda engellenmenin nedenleri, engellenme türleri, engellenmeyle başa çıkma yollarına yer verilmiştir. Daha sonra örgüt içerisinde engellenme duygusunun kaynakları, etkileri ve çalışanların engellenmeye karşı geliştirdikleri reaksiyonları incelenmiştir. Araştırma kısmında ise; Suzy Fox ve Paul Spector (1999)'ın ?A model of work frustration-aggression? adlı çalışmasında yer alan anket kullanılmıştır. Ankette yer alan ölçekler ise şöyle sıralanmaktadır: durumsal baskı ölçeği (13 madde), engellenme ölçeği (3 madde), iş tatmini ölçeği (3 madde), iş tepkileri ölçeği (27 madde). Anket çalışması, Antalya'da 4 adet 5 yıldızlı otele sahip olan bir zincir işletmesi ve 4 adet bağımsız 5 yıldızlı konaklama işletmesinin çalışanlarına uygulanmıştır. Daha sonra elde edilen veriler SPSS aracılığıyla analiz edilerek çıkan sonuçlara göre önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: engellenme, saldırganlık, zincir otel işletmeleri, bağımsız otel işletmeleri, çalışanlar

?Frustration? is an interference with the occurrence of an instigated goal-response at its proper time in the behavior sequence. Unfulfilled of needs or its delaying is the first step of this process. Person whose needs unfulfilled or delayed feels disappointed and frustrated. For example, in an organization, the clearest frustrator for employee is blocking him while he is waiting for rising. Time limitations, all problems while doing job are sources of frustration. In job life, this emotion is very important for job satisfaction. When it is thought that psychological situation of employees brings customer satisfaction in service industry, this importance is considerable for accommodation companies.The purpose of this study is to find out form of frustration in organizations, its reasons, employees? feelings and their reactions to frustration and the relationship between frustration and job satisfaction by explaining frustration concept.Frustration is major factor affecting employees? work life, their motivation and satisfaction. Although there are many studies about frustration about psychological dimension, organizational studies are very limited. This research is important for its attribution to literatureIn the content of this study, firstly, frustration concept is explained and reasons of frustration, its types and handling with frustration is mentioned. Then, frustration sources in organization, its effects and employees? reactions to frustration are studied. In the research part, analyzes of the questionnaire which was used in Suzy Fox and Paul Spector?s study called ?A model of work frustration-aggression? is shown. The questionnaire is included: Situational constraints scale (13 items), frustration scale (3 items), job satisfaction (3 items) and job reactions survey (27 items). Questionnaire is applied in a chain hotel which has 4 hotels in Antalya region and 4 independent hotels and they are all 5 stars hotels. Questionnaires data is analyzed by SPSS and according to the results; there are proposals for hotels at the end of this study.Key Words: frustration, aggression, chain hotel companies, independent hotel companies, employees.