Structural change in agriculture of eastern Anatolia region and regional development policies

Abstract

ÖZET Doğu Anadolu Bölgesinin tarımsal yapısındaki mevcut durum ve son 35 yıldaki değişimin incelenmesi ve bu noktadan hareketle bölge tarımının kalkındırılması ile ilgili politikaların irdelenerek bu yönde önerilerin sunulması, bu çalışmanın amacıdır. Çalışmada kullanılan materyal, konu ile ilgili olarak bugüne kadar yapılmış olan araştırmalara ait bulgular ve yayınlanan istatistiki verilerden oluşmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi Türkiye'nin iktisaden geri kalmış bölgelerinden biri olup, bölgede doğal ve ekolojik şartların belirlediği bir ekonomik yaşam biçimi mevcuttur. Tarıma dayalı ekonomik yapıya sahip olan bölgede nüfusun %77.9'u tarım sektöründe çalışırken, bölgedeki toplam GSMH'nın %43.6'sı yine bu sektörden sağlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen bitkisel ürünlerin çoğunun verimliliği ve bu verimlilikteki artış Türkiye ortalamasının altında olup, arazi ve iklim özellikleri bölgedeki bitki yetiştiriciliğini sınırlandırmaktadır. Bölgede doğal ve yerel şartların bitkisel üretime nazaran hayvansal üretime daha müsait olması, tarım işletmelerinde hayvancılığı ön plana çıkarmıştır. Ancak bölge hayvancılığının altyapı, organizasyon, üretim tekniği ve yanlış hayvancılık politikaları gibi birçok probleminin olması, hayvansal üretimde de verimliliğin ve bu verimlilikteki artışın Türkiye'nin altında kalmasına neden olmuştur. Planlı dönemle birlikte bölge tarımının kalkındırılması için birçok politikalar geliştirilmişse de, ülkedeki mevcut kurumsallaşmanın etkin çalışmamasından dolayı bu çalışmalardan islenilen sonuçlar alınamamıştır. Bölge tarımının ve bölge ekonomisinin bir bütün olarak kalkındırılması bölgeye yapılacak yatırımların artırılmasına, bölge kaynaklarını bölgenin şartlarına uygun olan hayvancılığa yönlendirecek politikaların izlenmesine ve bölge hayvancılığını kârlı hale getirecek kararlı, sürekli ve yeterli politikaların takip edilmesine bağlıdır.Tüm bunların yapılabilir olması ise, bu politikaları etkin bir şekilde uygulayacak uluslararası standartlara uygun kurumların ülkede oluşturulmasıyla mümkün olacaktır.

SUMMARY An analysis of current situation and change in agricultural structure of East Anatolia Region, and a conclusion regarding to agricultural problems by examining the projects developed for the region is the purpose of this study. The material used in this study was obtained from related previous studies and published data. East Anatolia Region is one of the least developed regions in the Country and its life style is heavily influenced by natural and ecologial conditons of the region. The rural population and agricultural revenue account for 77.9 % of total population of the and 43.6 % of GNP of the region respectively. Thus the economy heavily depends on agriculture. Recent productivity of crop production and the increase in productivity in last 35 years is lower than the average of Turkey because, the characteristics of climate and land structure limit crop production in the region. Although animal production is more suitable than crop production in the region, current productivity and change in productivity is lower than the average of Turkey because of the problems of infrastructure, organization, production technigues and improper policies. Although several projects have been enacted to develop the agriculture in the region, they have not been very sucessful because of uneffective institutional structure in Turkey. To develop the region's agriculture and aconomy as whole, it is necessary to increase public and private investments in the region, to enact the policies direct resources of the region to animal production that is the most profitable activitiy in the region, to follow decisive, continuous and sufficient policies that make animal husbandary profitable. The success of all these depen upon establishing instititions similar to those in developed countries that design and conduct these policies. ?Kl£,!telKÖ?MTtM KUMLU DOKÜMANTASYON ftfERKESt