Osmanlı yönetiminde Kıbrıs (1800-1839)

Abstract

Bu tez, Kıbrıs adasının Osmanlı hâkimiyetinde geçen 1800-1839 yılları arasındaki tarihini bütün yönleriyle incelemektedir. Öncelikle incelenen dönemde adayı etkileyen siyasi ve toplumsal gelişmeler irdelenmiştir. Bu dönemde, Osmanlı imparatorluğunun geneli için sözkonusu olan ve adanın iç yapısından kaynaklanan gelişmeler adayı olumsuz etkiledi. Özellikle 1798-1802 Osmanlı-Fransa savaşı ve 1821 yılında yaşanan gelişmeler Türk ve Rum toplumlarını derinden sarstı. Adanın yönetiminde XVIII. yüzyılda görülen değişiklikler XIX. yüzyılda da devam etti. 1804 ve 1821 olayları reâyâ vekillerinin güç ve nüfuzlarını kırdı. Dolayısıyla bu dönemde ada yönetiminde en önemli görevliler muhassıllardı. Nüfus defterlerine göre on altı kazadan oluşan Kıbrıs adası nüfusu 90 bin seviyelerindeydi. Kıbrıs toplumu geçimlerini Tanzimat öncesinde büyük çoğunlukla tarım ve hayvancılıkla sağlamışladır. Ayrıca adanın doğu Akdeniz'deki ticarî etkinliği varlığını hala sürdürmekteydi. Adadan toplanan vergiler, başta cizye vergisi, devlet hazinesinin önemli gelir kalemleri arasında yer almıştır. İmparatorluğun dağılma sürecine girdiği devirde, Kıbrıs'ta görevli yabancı devlet konsoloslukları, kendi tebaalarının haklarını korumanın ötesinde siyasî faaliyetleriyle de öne çıkmışlardır.

This thesis, on the island of Cyprus between the years 1800-1839 in the Ottoman domination of all aspects of history are discussed. First, in the period under review the political and social developments affecting the island have been studied. In the period of 1800-1839, the Ottoman Empire and the public are concerned the island?s internal structure resulting from developments in this period was negatively affected the island. Especially in 1798-1802 Ottoman-France War and the events of 1821 deeply affected Turks and Rum communities. The changes of management of the island in 18th century, continued in the 19th century. 1804 and 1821 events broke the power and influence of rayahs trustees. Therefore, in this period, the most important officials in administration of the island were muhassils (governor). According to the census register, the population of Cyprus consisting of sixteen kazas was around 90 thousands. Before the Tanzimat, Cypriot community was living on agriculture and livestock in large majority. In addition, the commercial activity of the island in the eastern Mediterranean was still survive. Taxes collected from the island, especially jizya tax to state treasury was among the major revenue items. In process of fall of the Empire, official European consulates in Cyprus have aslo loom larged beyond protect the right of their subjects their political activities.