Esnek çalışma saatlerinin kadın çalışanların sosyal rolleri ve çalışma performansı üzerine etkileri: Akdeniz Üniversitesinde bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı esnek çalışma sistemlerinin çalışan kadınların sosyal rolünü nasıl etkilediği ve performansına nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Çalışma hayatında esnekliği ortaya çıkaran nedenler ve kadın çalışanları esnek çalışmaya yönelten faktörlerin belirlenmesi, bu tercih sonrasında çalışanların ve örgütlerin elde ettikleri sonuçlar sorgulanmaktadır. Bu bağlamda araştırma kapsamında esnek çalışmanın iş-aile dengesi, örgütsel bağlılık, iş tatmini ve sonuç olarak çalışanların performansına etkisi ile ilgili alan yazını incelenmiştir.Bu anlamda araştırmanın örneklem alanı için hem mesai saatine uyma zorunluluğu olan idari personeli hem de yasal olarak olmasa da geleneksel olarak daha esnek mesai saatleri ile çalışan akademik personeli bir arada istihdam eden üniversite yapısı tercih edilmiş ve ulaşılabilirlik açısından da Akdeniz Üniversitesi çatısı altındaki birimler ele alınmıştır.Gerçekleştirilen çalışmada hazırlanan soru formu Antalya ilinde kurulu 1.656 akademik ve idari kadın çalışanı olan (Şubat 2010) Akdeniz Üniversitesinin çeşitli birimlerinde uygulanmıştır. Kullanılan soru formu 3 bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, esnek çalışma saatlerine karşı tutum, esnek çalışma saatlerinin örgütsel bağlılık ve iş tatmini üzerindeki etkileri, iş-aile çatışması ve yaşam tatmini sorgulanmaktadır. İkinci bölümde algılanan iş performansını tespit edilmesine yönelik sorular bulunmaktadır. Son bölümde ise demografik sorular yer almaktadır.Çalışmada toplanan verilerden elde edilen bulgulara göre akademik bayan personel için esnek çalışma ile performans arasında doğrudan bir ilişki ortaya çıkmasa da işin esnekliğe uygunluğu artıkça örgütsel bağlılık ve iş tatmini artmakta, örgütsel bağlılık ve iş tatmini de performansı artırmaktadır. İdari personelin performans değerleri ile iş tatmini, işin esnekliğe uygunluğu, örgütsel bağlılık, yaşam tatmini, işin yaşam kalitesine etkisi, iş-aile çatışması ve işten ayrılma niyeti arasında herhangi bir ilişki saptanmamıştır. Tüm bu bilgiler ışığında akademik personele sunulan esnek çalışma saatlerinin örgütsel bağlılığı ve iş tatminini artırarak performansı olumlu yönde etkilediğini ileri sürmek mümkündür. Yapılan analizler göstermektedir ki, esnek saatler dışındaki iş tatmini, örgütsel bağlılık, yaşam tatmini, işin yaşam kalitesine etkisi, iş-aile çatışması ve işten ayrılma niyeti de idari kadın personelin performansını etkilememiştir. İdari kadın personelin performansı bu araştırma kapsamında yer almayan başka faktörlerden etkilenmektedir.Çalışmanın temel sınırlılığı örneklem alanının sadece Akdeniz Üniversitesi birimlerinden oluşmasıdır. Üniversitelerde esnek çalışma uygulamasının kadın çalışanların sosyal rolü ve çalışma performansı üzerine etkileri ile ilgili Türkiye'yi temsil edebilecek daha geniş çaplı yapılmış görgül araştırmalara ihtiyaç duyulduğu anlaşılmaktadır.

The main objective of this study is to introduce how flexible employment models effect the social role and performance of women. Determination of reasons revealing flexibility in work life, and factors make women focus on flexible working, the results that the workers and organizations obtain after this choice are also evaluated (explicated). Work ? family balance, organizational consistency, job satisfaction and the effect of flexible working on employee performance was also evaluated throughout the literature.As a sampling distribution for his study, a university structure (Akdeniz University) that employing both the academic personal and administrative staff having conventionally flexible working hours, although not formal, was preferred.The questionnaire form of this study was applied in different departments of Akdeniz University employing 1656 academic and administrative women personal in February 2010. The questionnaire was consisting of three parts. In the first part, approach to flexible working hours, the effect of flexible working hours on organizational consistency and job satisfaction, confliction of work-family conflict and life satisfaction were questioned. The second part was including questions oriented to determine the perceived work performance. The last part was including demographic questions.According to the findings obtained from the data collected throughout the study; although there is no direct correlation between the flexible working and performance, as the appropriateness of the work to the flexible working increases, organizational consistency and work satisfaction also increases and increased organizational consistency and work satisfaction result with an increase in performance. No relationship between the performance values of the administrative stuff and job satisfaction, appropriateness of the work to flexibility, organizational consistency, life satisfaction, the effect of job to life quality, work-life confliction and intention of leaving work was determined. In light of the foregoing, it is possible to speculate that flexible working hours presented to the academic personal have a good influence on performance by increasing the organizational consistency and job satisfaction. The analyses performed, revealed that work satisfaction besides (other than) flexible hours, organizational consistency, life satisfaction, effect of work on life quality, work-family conflict, intention of leaving work do not effect the performance of administrative women stuff. The performance of administrative women stuff was affected by other factors that were not included in this study.The sampling distrubition, consisted of Akdeniz University, is the main restriction of this study. However, we come across the fact that more profound investigations are needed to represent the effects of flexible working application on social role and working performance of women in universities, in Turkey.