Türkiye`de kamu yönetimi denetim reformu ve Ombudsman Kurumu

Abstract

Ülkemizde kamu yönetimi reformuyla birlikte yönetimin denetimi konusunda da yeni kurumlar ve uygulamalar gündeme gelmiştir. Yönetimin denetimi alanında önemli bir yenilik de ombudsman kurumunun anayasal olarak temellendirilmesi olmuştur. Bu çalışmada, ülkemizde ombudsman denetiminin etkin bir biçimde uygulanabilmesi konusu, kamu yönetimini denetim reformunun genel görünümü bağlamında irdelenecektir.Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm'de genel olarak denetim kavramı ve ombudsman denetimini ele alınmıştır. İkinci Bölüm'de ülkemizde kamu yönetimi reformu ve bu çerçevede denetim alanında getirilen yeni uygulamaların yanı sıra birey hak arama özgürlüğü kurumlarına değinilmiştir. Üçüncü Bölüm'de ombudsman kurumlarının genel özellikleri ve başarıyla uygulandıkları ülkelerdeki yönetsel, siyasal ve toplusal temellerini ortaya koymak amacıyla İsveç ve Danimarka'da yürütülmüş olan alan araştırmasına yer verilmiştir. Dördüncü Bölüm'de ise alan araştırması bulgularından da faydalanılarak, ülkemizde ombudsman kurumu oluşturulması sürecinin bir değerlendirmesi yapılmıştır.Çalışmamız, İsveç ve Danimarka ombudsman uygulamalarının temel özelliklerinin ortaya konması ve bu bağlamda ülkemizle ilgili değerlendirmeler yapılması amacıyla yürütülmüş betimleyici bir araştırmadır. Araştırmada ağırlıklı olarak nitel veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Bununla birlikte nicel verilerden de faydalanılmıştır. Değinilen ülke kurumlarında ilgili görevlilerle derinlemesine görüşmeler yapılmış, kurum faaliyet raporları ve örnek olaylar incelenmiştir. Araştırmanın önemli bir bölümünü oluşturan bu nitel verilere ek olarak, kurumların faaliyet raporlarında yer alan başvurular, denetim konuları, incelemeler ve sonuçları ile ilgili sayısal verilerin bir çözümlemesi de yapılmıştır.Araştırma sonucunda ülkemizde ombudsman denetiminin uygulanabilirliği konusunda çeşitli değerlendirmelere ulaşılmıştır. Bu kapsamda ombudsman kurumlarının başarıyla uygulandığı ülkelerdeki yönetsel, siyasal ve toplumsal temellerin varlığı konusunda ülkemizde çeşitli sorunlar yaşanabilmesinin muhtemel göründüğü sonucuna ulaşılmıştır.

New institutions and praxis associated with the public administration reform came to the fore in Turkey in relation to administrative control. An important part of the administrative control reform is the formation of an ombudsman institution. In this study, applicability of an effective ombudsman institution in Turkey is examined in the context of control reform.The concept of control and ombudsman control are explained in the first chapter. New praxis in the control system within the scope of public administration and institutions of right to legal remedies are estimated in the second chapter. Results of the field research conducted with the Swedish and Danish Ombudsman Institutions are evaluated in the third chapter. The fourth chapter is an evaluation of the applicability of an ombudsman institution in Turkey, pursuant to the results of the field research.This study is a descriptive research in which the main features of the Swedish and Danish Ombudsman institutions are described. Further evaluations about the applicability of the institution in Turkey are carried out according to the results of the field research. Qualitative data such as interviews, reports, cases are mainly used in the research. Less quantitative data such as the statistics of ombudsman control results are analyzed as well.Various evaluations are carried out according to the results of the field research corresponding with the applicability of the ombudsman institution in Turkey. As a result, the possible problem areas of ombudsman control in Turkey are described.