İMKB`ye kayıtlı şirketlerin yöneticileri ile performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Şirket yönetim kurullarının mercek altına alınması, kurumsal yönetimin finansal boyutunu ilk kez ortaya koyan, Cadbury (1992) raporu ile gerçekleşmiştir. Bu alandaki akademik çalışmalar da yaklaşık olarak aynı dönemde, Hermalin ve Weisbach (1991) çalışması ile hız kazanmıştır. Bu iki çalışmayı izleyen yıllardan günümüze kadar olan dönemde ise, yönetim kurullarının yapısı, üye sayısı, yönetim kurulu başkanı ve icra başkanı ayrımı, ve bağımsız üye sayısı gibi değişkenler pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalar için yapılan çalışmalarda irdelenmiştir. Ancak, elektronik ortamda indirilebilen veri yokluğu nedeniyle, yönetim kurulu üyelerinin detaylı özelliklerinin (örn. Mezun olduğu üniversite, daha önceki iş tecrübesi, vs.) firma performansına etkisi olup olmadığını incelemek mümkün olamamıştır.Literatürdeki bu boşluğu doldurmak amacıyla, bu çalışmada, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) işlem gören şirketlerin yönetim kurullarının yapısı ve üyelerinin özellikleri ile firma performansı arasında bir ilişki tespit edilip edilemeyeceği sorgulanmaktadır. Bu amaçla, İMKB'ye kayıtlı tüm firmaların 2010 yılına ait verileri ve 2.851 yönetim kurulu üyesine ait detaylı veriler derlenmiş ve lojistik regresyon analizi aracılığıyla incelenmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, firmaların halka açıklık oranları ve yönetim kurulu (YK) üye sayısı arttıkça firma performansı azalmaktadır. YK üyelerinin şu an çalıştığı firmanın sektörü ile bir önceki çalıştığı firmanın sektörünün birbirinden farklı olmasının firma performansını olumlu etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, lisans eğitimini Ankara Üniversitesi'nde tamamlamış olan yöneticilerin performansı, lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi'nde ve İstanbul Üniversitesi'nde tamamlamış yöneticilerin performansından daha yüksektir. Ancak, YK üyelerinin yaşı, cinsiyeti, kaç yıldır aynı firmada çalıştığı ile firma performansı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Bu bulgular, tek bir yıla ilişkin verilerin kullanıldığı ve içsellik kısıtları göz önünde bulundurularak yorumlanmalıdır.

The Cadbury Report (1992), a pioneer in outlining the financial aspects of corporate governance, was the first to put the spotlight on corporate boards of directors. Around the same time, academic work started to gain impetus with the Hermalin and Weisbach (1991) study. Soon after, other studies followed suit in many developed and developing markets, to investigate the effects of board structure, size, duality (the Chairperson and the CEO positions held by the same board member), and number of independent board members on firm performance. However, the unavailability of data in an electronically downloadable format made it impossible to analyse the effects of more detailed information on board members, such as the university they graduated from or their previous work experience.In order to fill this gap in the literature, this study explicitly asks the question of whether there is a relationship between corporate board members? characteristics and firm performance. To fulfill this objective, data for the year 2010 is collected for all firms listed at the Istanbul Stock Exchange (ISE), including detailed data for 2,851 board members, and analysed in a logistic regression framework.Findings show that, as the percentage traded and board size increase, performance decreases. Additionally, there is a positive influence on firm performance if the board member previously worked in a different sector. Interestingly, board members who have an undergraduate degree from Ankara University are found to perform better than their peers with degrees from Boğaziçi University and Istanbul University. However, board members? age, gender and tenure do not seem to have a significant effect on firm performance. Findings should be construed in the light of endogeneity and cross-sectional data issues.