Hasta haklarının anayasal temeli

Abstract

Hasta Haklarının Anayasal Temeli'ni araştırmak üzere hazırlanan bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır:Çalışmanın Birinci Bölümü, Hasta Hakları'nın kendi başına bir hak olarak İnsan Hakları Haritası'ndaki yerini ve pozitif hukuka geçmesinin temellerini saptama amacına yönelik olarak İnsan Hakları Düşüncesi'nin tarihsel gelişimiyle ve Hasta Hakları'nın bu sürece dahil edilmesiyle ilgili genel ve ön bilgiler içermektedir. Hasta Hakları'nın ?Sosyal Ekonomik Haklar? dan birisi olmasının temellerine; ayrıca, bizzat Hasta Hakları Düşüncesi'nin Dünya ve Türkiye Tarihi ölçeğinde doğuşunu, pozitif hukuka geçişini aktaran bilgi ve verilere dikkat çekilecektir. 20. ve 21.Yüzyıl, insan haklarının uluslararası düzeyde korunması mekanizmalarını arayışların yoğunlaştığı dönemlerdir. Uluslararası düzlemdeki bu arayışlar ve bulunan hukuksal çözümler, Türkiye dahil, ulusal hukuk sistemlerinin kendi iç hukuk süreçlerini de doğal olarak etkilemiştir. İnsan Hakları Düşüncesi'nin dinamik yapısı, artık ?insan haklarının daha ayrıntılı olarak değerlendirilmesini gerektirmiş ve buna bağlı olarak haklar, temel hak ve özgürlüklerin sayılmasıyla yetinen çerçeve bir hukuk sistemi yerine, her hakkın özelinde ayrıntılı çözümler öngören hukuksal mekanizmaların var edilmesini zorunlu kılmıştır. Bu mekanizmaların aktarımı, ülkemizde Hasta Hakları'nın gelişim çizgisini netleştirmek bakımından işlevli olacaktır. Bu tarihsel bakış çerçevesine dikkat çekilecektir.İkinci Bölüm, bu çalışmanın odaklandığı üzere, Türk Pozitif Hukuk Sistemi'nde Hasta Hakları'nın başta 1982 yürürlük tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasası olmak üzere mevzuatta nasıl düzenlendiğini, bu hakkın korunması ve kullanılması mekanizmalarının nasıl işlediğini analiz eden bilgi ve değerlendirmeler içermektedir. Bu bölümde yapılan aktarımlar aracılığıyla şu temel sorulara yanıt bulunmaya çalışılmıştır:?Türkiye'de devletin, bir insan hakkı olarak Hasta Hakları algılaması nasıldır??Türkiye'de uygulanan sağlık politikaları Hasta Hakları açısından yeterli midir? Bu konuda yetersizlik duygusu yaratan hukuki düzenleme boşlukları nelerdir??Toplumda sağlıklı olma ve insan haklarıyla ilgili bilgi ve bilinç düzeyi ne kadardır?Çalışmanın Üçüncü Bölümü ise, Akdeniz Üniversitesi bünyesinde yapılan bir alan araştırmasının sonuçlarının aktarılmasıyla, bu çalışmada dikkat çekilen sorunların birincil verilerle değerlendirilmesi işlevi taşımaktadır.

This thesis, prepared to investigate the constitutional fundaments of patients rights, consists of three main parts:The first part includes general and preliminary information about the history of Human Rights thinking, its fundaments in positive law and the integration of patients' rights in this procedure in order to detect patients' rights positioning in the Human Rights scheme.Moreover, the fundaments of patients' rights in ?social economic rights? and especially the birth of the thought of patients' rights in the history of Turkey and the world, as well as the information and data about its entering positive law will be emphasized in this part.It was during the 20th and 21st centuries where protective mechanisms for Human Rights had reached their peak. This search and its legal results have, of course, influenced national law and legal procedures among others in Turkey. The dynamic structure of Human Rights ?has finally required a more detailed evaluation of human rights and, instead of a legal framework only listing the respective basic rights and liberties, the creation of legal mechanisms offering detailed solutions to every right has been made obligatory.? The communication of these mechanisms will be useful with regard to pointing out the development of patients' rights in our country. This historical point of view will be underlined.The second and main part of this thesis focuses on the patients' rights in the Turkish positive legal system back from its very beginning in 1982, its realization in the Constitution of the Turkish Republic, the protection of these rights and an analysis and information of how the mechanisms function. By means of the information in this section, answers to the following questions were aimed to be found:- What is the perception of Patients' Rights in the context of human rights?- Are practiced health politics in Turkey sufficient with regard to Patients' Rights? Which are the legal coordination gaps creating a feeling of insufficiency?- Which is the level of information in Turkish society about being healthy and about human rights?The third part of this thesis is presenting the results of a field research performed in the Akdeniz University. It bears the task of evaluating primary problems with first data.