Yetişkin bireylerde egzersizde davranışsal düzenlemeler, serbest zaman engelleriyle baş etme stratejileri ve fiziksel aktivite düzeyi ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; fiziksel aktiviteye katılan yetişkin bireylerde egzersizdedavranışsal düzenlemeler, serbest zaman engelleriyle baş etme stratejileri ve egzersiz düzeyiarasındaki ilişkiyi incelemektir.Araştırmanın evrenini Antalya ilinde yaşayan ve fiziksel aktiviteye düzenli katılımsağlayan bireyler oluştururken, araştırma örneklemini ise rastgele örnekleme yöntemi ileseçilen 185 kadın (Ortyaş=36.31±12.19) ve 162 erkek (Ortyaş=27.98±8.26) toplam 347(Ortyaş=32.42±11.32) yetişkin birey oluşturmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak; bireylerin serbest zaman içerisinde egzersizaktifliğini ölçmek amacıyla Godin ve Shephard (1985) tarafından geliştirilen ve Türkçeadaptasyon çalışması Yerlisu Lapa ve Yağar (2015) tarafından yapılan `Serbest ZamanEgzersiz Anketi` kullanılmıştır. Katılımcıların serbest zamanlarında karşılaştıkları engellerlebaş etmek için geliştirdikleri stratejilerinin düzeyini belirlemek amacıyla, Hubbard veMannell (2001) tarafından geliştirilen, Elkins (2004) tarafından rekreasyonel kampüssporlarına modifiye edilen ve Beggs vd. (2005) tarafından geçerliği doğrulanan, Türkçeadaptasyonunun Yerlisu Lapa (2012) tarafından gerçekleştirilen `Serbest Zaman Engelleri ileBaş Etme Stratejileri Ölçeği` kullanılmıştır. Bireylerin öz-belirleme kuramı kapsamındaegzersize güdüsel yönelimlerini belirlemek amacıyla, Markland ve Tobin (2004) tarafındangeliştirilen, Ersöz vd. tarafından Türkçe adaptasyonu gerçekleştirilen `Egzersizde DavranışsalDüzenlemeler Ölçeği-2` kullanılmıştır.Araştırmada tanımlayıcı istatistik dışında, çıkarımsal istatistiği ve farklılığı tespitetmek için homojenlik ve normal dağılım koşulları yerine geldiği için parametrik testlerdenTek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Tamhane's T2 analizi uygulanmıştır. Korelasyonkatsayıları ise normal dağılım gösterdiğinden Pearson Çarpım-Moment Korelasyon Katsayısıile hesaplanmıştır. Ölçeklerde etki değerlerini belirlemek amacıyla Linear Regresyon Analiziyapılmış, ön koşulu olan homojenlik ve normal dağılım koşulları için One-SampleKolmogrorov-smirnov Testi uygulanmıştır. Ayrıca nitel verilerde korelasyon Pearson Ki Karetesti ile hesaplanmıştır. Toplanan veriler, SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analizedilmiştir.Sonuç olarak; fiziksel aktiviteye düzenli katılan yetişkin bireylerde; egzersizdedavranışsal düzenlemeler ve serbest zaman engelleriyle baş etme stratejileri ile serbest zamanegzersiz katılımları arasında pozitif ilişki olduğu yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Örneklemedâhil edilen yetişkin bireylerin yaş değişkenine bağlı olarak; serbest zaman engelleriyle baş etme stratejileri ve egzersizde davranışsal düzenlemeler ölçekleri arasında pozitif yönde birilişki bulunurken serbest zaman egzersiz katılım ölçeğinde negatif bir ilişki tespit edilmiştir.Bireylerin egzersize devam süreleri ile kullanılan ölçekler arasındaki farka ilişkin bulgular iseegzersizde davranışsal düzenlemeler ve serbest zaman egzersiz katılım ölçeklerinde anlamlıbir farklılık olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Serbest Zaman Engelleri ile Baş Etme, Serbest Zaman Egzersizi,Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler, Yetişkin Bireyler

This study aims to investigate the relationship between behavioral regulations inexercise, leisure negotiation strategies scale and exercise levels in adults who participate inphysical activity.The population of the study is made up of individuals who live in the province ofAntalya and participate in physical activity on a regular basis. The sample of the studyconsists of 347 participants (Avg. age=32.42±11.32), 185 females (Avg. age=36.31±12.19)and 162 males (Avg. age=32.42±11.32), selected with the random sampling method.`Leisure Time Exercise Questionnaire` developed by Godin and Shephard (1985) inorder to measure leisure time exercise activity of individuals and adapted to Turkish byYerlisu Lapa and Yağar (2015) was used as the data collection tool. In order to measurestrategies developed by participants to cope with constraints encountered in their leisure time,`Leisure Negotiation Strategies Scale` developed by Hubbard and Mannell (2001), modifiedfor recreational campus sports by Elkins (2004), tested for validity by Beggs et al. (2005) andadapted to Turkish by Yerlisu Lapa (2012) was used. In order to determine motivationalorientations of individuals within the scope of self-determination theory, `BehavioralRegulations in Exercise Questionnaire-2` developed by Markland and Tobin (2004) andadapted to Turkish by Ersöz et al. was used.Apart from descriptive statistics, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) andTamhane's T2 Analysis, which are parametric tests, were used in the study to determineinferential statistics and differences since homogeneity and normal distribution conditionswere met. Correlation coefficients were calculated with Pearson-Moment CorrelationCoefficient in case of normal distribution. Linear Regression Analysis was performed todetermine impact factors in the scales and One-Sample Kolmogrorov-Smirnov Test was usedfor homogeneity and normal distribution conditions, which are prerequisites for LinearRegression Analysis. In addition, Pearson's Chi-Squared Test was used to calculatecorrelation in the qualitative data. SPSS 22.0 was used for data analysis.In conclusion, a positive and linear correlation was found between behavioralregulations in exercise, leisure negotiation strategies and physical activity levels of adults who participate in physical activities on a regular basis. The age variable of adults participated inthe study showed a positive correlation with both leisure negotiation strategies and exerciselevels, whereas it showed a negative correlation with behavioral regulations in exercise. Whenthe difference between the scales used in the study with regard to exercise participation timeof individuals, a significant difference was found between Behavioral Regulations in ExerciseQuestionnaire and Leisure Time Exercise Questionnaire.Keywords: Leisure Negotiation, Leisure Time Exercise, Behavioral Regulations in Exercise,Adults