Türkiye`de bölgesel rekabet gücünün ölçümü ve rekabetçiliğin göç üzerine etkisi

Abstract

Bölgesel rekabetçilik, bir bölgenin uzun dönemde sürdürülebilir bir şekilde iktisadi olarak diğer bölgelerden daha yüksek performans sergileme yetkinliğidir. Bölgeler arasındaki rekabet temel olarak yerleşiklere daha yüksek yaşam standartları sunulması; firmalar için ise üretkenliğin daha fazla olduğu bir iş yapma atmosferi sağlanması noktalarında gerçekleşmektedir.Bölgesel rekabetçiliğin bölgeler arası göç sürecine etkisi incelendiğinde, ilgili literatürde bu iki kavram arasında doğrudan bir ilişki kurulmadığı görülmektedir. Göç literatüründe, çalışmalar genel olarak gerçekleşen göçün bölgelerin rekabetçilik düzeylerine olan etkileri noktasında yoğunlaşmıştır. Ancak; literatürde sürecin gerçekleşme nedenlerini açıklayan hakim model olan Neoklasik göç teorisi ve bu teorinin uzantıları, göç etme kararının arkasındaki temel motivasyon faktörünün ekonomik ve sosyo-ekonomik karakteristiklere sahip olduklarını ileri sürmektedir.Çalışmanın öncelikli amacı 2008 ve 2013 yılları arasını kapsayan 6 yıllık zaman dilimi için Türkiye Düzey 2 bölgelerinin rekabetçilik düzeylerinin tespiti ve bölgelerin birbirleri arasında sınıflandırılmalarını sağlayan Bölgesel Rekabetçilik Endeksinin oluşturulmasıdır. Çalışmanın ikinci temel amacı ise bölgelerin rekabetçilik düzeyleri ile aldıkları göç miktarı arasındaki ilişki düzeyi ve bu ilişkinin doğasının tespitidir. Bu kapsamda bölgesel rekabetçilik seviyesinin farklı faktörlerini temsil eden göstergeler ve alınan göç miktarı arasındaki ilişkiyi inceleyen, 2008 ve 2013 yılları arası 6 yılı kapsayan panel veri analizinden elde edilen temel bulgu; alınan göç miktarının bölgelerin rekabetçilik düzeylerinden doğrudan etkilendiğidir. 2008 ve 2013 yılları için gerçekleştirilen coğrafi ağırlıklı regresyon tekniğinden elde edilen temel bulgu ise; rekabetçilik göstergeleri ve alınan göç miktarı arasındaki ilişkinin mekansal farklılıklar gösterdiği ve rekabetçilik düzeyinin alınan göç miktarını açıklama gücünün bölgeden bölgeye değiştiğidir.Anahtar Kelimeler: Bölgesel Rekabetçilik, Bölgesel Rekebatçilik Endeksi, Göç, Panel Veri Analizi, Coğrafi Ağırlıklı Regresyon

Regional competitiveness means the capability of a region to show relatively higher economic performance in a sustainable way in the long run. The competition between regions basically takes place on giving higher life standards to inhabitants and providing a business environment to firms where productivity is higher.While analysing the effects of regional competitiveness on intra-regional migration, it is seen in the regional literature that no direct relationship has ben constructed. The studies are mainly concentrated in the effects of actual migration on competitiveness of regions'. But according to the dominant theory in migration literature -Neoclassic migration theory and its extentions-, the main motivation factors behind decision to migrate have economic and socio-economic characteristics.The primary purpose of the study is to construct a Regional Competitiveness Index in order to assess competitiveness levels of Turkey's NUTS 2 regions and rank them accordingly in the 6 year time period between 2008 and 2013. The secondary purpose of the study is to analyse and understand the nature of the relationship between the competitive level of regions and the amount of migration that these regions get. The main finding of panel data analysis shows that the amount of migration that the regions get affected directly by competitiveness of these regions. The main finding of the geographically weighted regression covering years 2008 and 2013 is that the competitiveness indicators and the amount of migration shows spatial variability. And the explaining power of regional competitiveness level on the amount of migration varies region to region.Keywords: Regional Competitiveness, Regional Competitiveness Index, Migration, Panel Data Analysis, Geographically Weighted Regression