Tüketicilerin organik gıda tercihleri ve organik gıdalara karşı tutumlarına yönelik bir uygulama

Abstract

Tüketicilerin sağlık ve çevre bilincinin yanısıra çevreye yönelik kaygısı son yıllarda oldukça artmıştır. Bu durum, tüketici kararlarını etkileyen etkenlerden bir tanesi haline gelmiştir. Son zamanlarda, `doğal` ya da `organik` besinler gibi çevre ve sağlık dostu olduğuna inanılan yiyeceklere olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır. Dünyada organik gıda tüketimiyle ve genç tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumuyla ilgili birçok araştırma yapılmış olmasına rağmen, konuyla ilgili Türkiye'de yapılan araştırma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu artan ilgiye paralel olarak genç tüketicilerin bu akıma olan ilgisi merak uyandırmaktadır. Üniversite öğrencilerinin bu yeni akıma yönelik olarak organik gıdalara karşı tutumları ve satın alma niyetlerinin ne yönde olduğu bu araştırmanın temel problemidir. Organik gıda üreticilerinin, pazarlama uzmanlarının, konuyla ilgili karar mekanizmalarının ve organik gıda satışı yapan girişimcilerin, tüketicinin alım kararını etkileyen etkenleri bilmesi, başarılı ve uygulanabilir satış stratejileri üretebilmeleri ve ülkelerindeki organik gıda sektörünü geliştirebilmeleri açısından oldukça önemlidir. Çalışma dört temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde organik gıdanın tanımı ve dünyadaki organik gıda pazarı anlatılmıştır. İkinci bölümde tüketici davranışı kapsamında, tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumları ve alışveriş eğilimleri literatürdeki çalışmalar incelenerek belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde uygulamada kullanılan model ve ilgili hipotezleri dayanakları ile sunulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise uygulama ve hipotezlere yönelik analiz sonuçları yer almaktadır. Uygulama aşamasında nicel araştırma tekniği kullanılan bu çalışmada, verilerin toplanması için yapılandırılmış sorulardan oluşan bir anket kullanılmıştır. Toplamda üç yüz Türk ve yabancı uyruklu katılımcının katıldığı yüz yüze bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 16.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırma, katılımcıların kendi sağlıkları ve çevre konusundaki kaygılarının yanı sıra, organik gıdalar hakkındaki bilgilerinin de organik gıda konusundaki düşüncelerini ve ilgili ürünleri satın alıp almama kararlarını etkilediği sonucuna varmıştır. Başka bir ifadeyle, konu hakkındaki tutumları satın alma kararlarını etkilemektedir.

Consumer awareness and concerns for the environment have increased significantly and represents one of the major factors in consumer decision making. Recently, more and more attention is being directed towards environment friendly products that are presumed to be `green` or environment friendly, like organic food. Although many researches studying organic food consumption around the globe has been performed, less of academic researches has been conducted in Turkey, studying attitudes of young consumers towards organic food and revealing their purchase intentions. Segment of young consumers is important for investigation as soon as young generation represents the future of environmentalism and development of organic sector in future is dependent on them. Current research studies the consumption of organic food, provides analysis of organic food market around the globe, discovers consumers' attitudes and intentions to pucrhase organic food and reveals factors that influence consumers' decisions to buy organic food the most. Understanding consumer purchase intentions and factors that influence consumer organic food purchasing behavior is essential for organic product producers, suppliers, marketing specialists, policy makers and entrepreneurs selling organic food, for building and implementing successful marketing strategies and contributing to development and growth of organic sector in country. The quantitative approach, in particular a structured questionnaire was used as a main instrument for data collection in this study. In total 300 Turk and foreign university students were questioned. Data was analyzed through statistical software SPSS 16.0. According to the research findings, high concern of participnats about personal health and enviornment as well as enough knowledge about organic food influence their attitude and intention to purchase organic food. Attitude, in its turn affects intention to purchase organic food.