21. yüzyılda terör ve terörün medyada temsili: Ankara ve Paris saldırılarının Türk ve Fransız basınında sunumu

Abstract

Medya bugün tüm dünyada dördüncü güç olarak, olup bitenleri egemen güçlerin ideolojisi etrafında şekillendirerek kitlelerin tüketimine sunmaktadır. Bu çerçevede medyanın tarafsız olmasını beklemek mümkün değildir. Dolayısıyla medya, egemen ideolojilerin amaçlarına hizmet eden bir yapıda haber söylemi geliştirebileceği gibi, ana akımın dışında bir ideoloji benimseyerek bu doğrultuda haber üretiyor da olabilir. Daha da önemlisi medya haber vermenin ötesine geçerek gerçeği yeniden üretmektedir. 21. yüzyılda medyanın gücünü farkeden egemen güçler, yayın organlarını kıskacı altına almaya başlamıştır. Böylece medya, Herman ve Chomsky'nin propaganda modelinde olduğu gibi, haber içeriklerini oluştururken bazı süzgeçlere takılarak, egemen güçlere hizmet etmek zorunda kalmıştır. Hangi durumda olursa olsun medya, toplumu oluşturan bireylere, olayları kendi istedikleri gibi göstermekte ve aynı yönde düşündürme yoluna gitmektedir. Bu doğrultuda, haber, söylem ve ideolojinin birbiriyle etkileşimini ve dolayısıyla gerçeği yeniden üretme sürecini ortaya çıkarmayı ve terör eylemlerinin medyada nasıl temsil edildiğini tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmada, uluslararası terör örgütü DAEŞ tarafından 10 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilen Ankara saldırısı ve 13 Kasım 2015 tarihinde gerçekleştirilen Paris saldırısı haberleri analiz edilmiş, Türk ve Fransız basını karşılaştırılmıştır.Klasik çözümleme yöntemlerinin tek başına yetersiz kalması ve çalışmanın temelinin eleştirel kuramlardan doğan propaganda modeline dayanıyor olması nedeniyle, araştırmaya dâhil edilen Sabah, Cumhuriyet, Yeni Akit, Hürriyet, Le Monde, Libération ve Le Figaro gazetelerinde, ana yöntem olarak van Dijk'ın eleştirel söylem analizi kullanılmış, çalışmada nesnellikten uzak kalmamak ve haberlerde yer alan içeriklerin niceliksel durumlarını da tespit edebilmek adına içerik analizi uygulanmıştır. Bu kapsamda; araştırmanın birinci bölümünde, terör ve terörizm konusu kavramsal olarak ele alınmış, ikinci bölümünde terörün medyada temsili üzerinde durulmuştur. Son bölüm ise Ankara ve Paris saldırıları haberlerinin içerik ve eleştirel söylem analizlerinin yapıldığı uygulama bölümünden oluşmaktadır.Sonuç olarak Türk ve Fransız basınının aynı terör saldırılarını anlamlı derecede birbirinden farklı haberleştirdiği, Fransız basınının ulusal değerleri ve çıkarları daha üstte tuttuğu ve her gazetenin bazı ideolojiler doğrultusunda haberciliği bir propaganda aracına dönüştürdüğü tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Terör, Medya, Ankara Saldırısı, Paris Saldırısı, Türk Basını, Fransız Basını, Haber Söylemi, İdeoloji, İçerik Analizi, Eleştirel Söylem Analizi, van Dijk.

Today, media as a forth power, presents the goings-on which is all over the world, by forming around it's ideology, to crowed of people consumption. In this context, it's not possible to hope that media should be objective. Therefore; media can develop news discourse in a serving form to ideologies and administrative power and also, by adopting an ideology except for accustomed, media can be produce news in this direction. What is more to the point, media reproduces the truth by going beyond informing. In 21.century, dominant powers, which recognized the power of media, tries to take hold of the media. Thereby, it has to serve to dominant powers by is attached some filters, while media creates the contents of new, like Herman and Chomsky's propaganda model. But media unconditionally shows the events to individual who create to society, like they wanted and make people think in the same direction.This studying aims to find out the interaction of news, discourse and ideology and accordingly aims to reveal the process of reproduction, and aims to determine how terrorist actions are represented in media. In this survey Ankara attack which was made real by internation terror organisation DAEŞ in October 10, 2015 and Paris attack was made real in November 13, 2015 news are analyzed, Turkish and French press are compared.Since the analysis method is inadequate alone and the basis of studying is based upon propaganda model which is created from critical hypothesis, Sabah, Cumhuriyet, Yeni Akit, Hürriyet, Le Monde, Libération and Le Figaro newspapers are attached to investigate and van Dijk's critical discourse analysis is used. In addition content analysis is also used not to keep away from the objectivity and to determine the quantitative situations which takes part in the news. In this context in the first section of the studying, terror and terrorism are handled as a cognitive and in the second part the representation of terror in media is emphasized. As to the last part consists of application section which includes Ankara and Paris attack news and their content and critical discourse analysis.Consequently, it is established that Turkish and French press make logically different news about the same terror attacts, French press more cares about national values and interests then Turkish press, and every newspaper make journalism turns to a propaganda tool in the direction of some ideologies. Keywords: Terror, Media, Ankara Attack, Paris Attack, Turkish Press, French Press, News Discourse, Ideology, Content Analyse, Critical Discourse Analyse, van Dijk.