59 numaralı Antalya şer`iyye sicili defteri`nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H.1329-1332; M.1911-1914)

Abstract

Osmanlı Devleti'nin çağdaşı olan diğer Türk-İslam devletlerine göre daha uzun ömürlü ve etkili bir güç unsuru olmasında güçlü bir askeri varlığının yanında kökleşmiş bir yazılı vesikalar külliyatına sahip olmasının da önemli bir yeri vardır. Hiç şüphesiz bu yazılı vesikalar külliyatından biri de birinci elden yazılı kaynak olarak kabul edilen Şer'iyye Sicillleri'dir. Bu çalışmada 59 Numaralı Antalya Şer'iyye Sicil Defteri esas alınarak Antalya şehrinin 1911-1914 yılları arasındaki idarî, sosyo-ekonomik durumu ve kültürel yapısı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Değerlendirme yapılırken hem inceleme ve araştırmayı kolaylaştırmak, hem de sağlıklı bir sonuç elde edebilmek için çalışma dört bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde; Osmanlı hukuk sistemi, kadılık müessesesi ve Osmanlı Şer'iyye mahkemeleri ile görev alanı üzerinde durulmuş ve ayrıca Şer'iyye Sicilleri hakkında bilgi verilmiştir.Osmanlı devlet yapısında meydana gelen değişimler Tanzimat Fermanı ile ivme kazanmış, devletin yönetim yapısında meydana gelen bu yapısal değişikliklerden Antalya da etkilenmiştir. Antalya'nın idari taksimatı ve teşkilatı başlığı altında incelenen ikinci bölümde bu durum açıkça gözlenebilmektedir.Sosyal tarih incelemelerinin ana kaynağı olan tereke kayıtlarından hareketle üçüncü bölümde Antalya'nın sosyo-ekonomik yapısı mevcut belgeler çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır. Bu belgelerden hareketle Osmanlı toplum yapısının Antalya örneği ele alınarak günlük hayatta kullanılan eşyalar, ekonomik ve ticari gelişmeler aktarılmaya çalışılmıştır. Son bölüm olan dördüncü bölümde ise 59 numaralı Antalya Şer'iyye Sicilinin transkribe metnine yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, 59 Numaralı Antalya Şer'iyye Sicil Defteri, Mahkeme, Kadı, Naib.

There is no doubt Ottoman Empire had not only a powerful military source but also a deep rooded collection of written source so thus it has a great role in its long life and being an effective power comparing to its contemporary other Turkish and Islamic states. İn doubtfully, one of these collection of written sowce is the Court Records. In this study the governing, socio-cultural situation and cultural structure of Antalya city based on 59 numbered Court Records between 1911 and 1914 era is examined. During this study to make it easy and have a reliable result there are four parts in it. In the first part, there is the development of Antalya in the process of history beginning from the early ages to the XX. century. In the second part, not only Ottoman Law System, the judging, the Ottoman Cour and its task but also the Court Records were examined.There are rapid changes in the structure of Ottoman State and thus, these changes in state governing also affected Antalya. So, in the third part this can be clearly seen where we studied the govermental and foundational structure of Antalya.Socio-economic structure of Antalya is examined in the fourth part under the light of documents which are the main sources of social history studies. With the help of these documents, taking the Antalya sample in the structure of Ottoman society, the goods in daily life and economic development are studied.Keywords: Ottoman State, 59 Number Antalya Registry Book, Court, Kadi, Naib