1839-1917 arası Istanos (Korkuteli)`un idari, sosyal ve ekonomik durumu

Abstract

Şehir tarihi araştırmaları, bir bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel varlığının ortaya konulmasında büyük önem taşımaktadır. Tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olan Istanos, Teke Sancağı'na bağlı Antalya kazasının bir nahiyesi olarak bu statüsünü XX. yüzyıl başlarına kadar sürdürmüştür. Tanzimat döneminden itibaren yaşanan gelişmelerin bir neticesi olarak, 1914'te başlayan bürokratik girişimlerin 1917'de sonuç vermesiyle kaza haline getirilmiş ve Korkuteli adını almıştır. Çalışmamızın amacı, Antalya kazasının bir nahiyesi ve yaylağı olan Istanos'un 1839-1917 arasındaki resmini ortaya koymaya çalışmaktır.Bu çalışmada şehir tarihçiliği açısından önem taşıyan Antalya Şer'iyye Sicilleri, Istanos Temettuat Defterleri, Teke Nüfus Defterleri, Konya Vilayeti Salnameleri ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nin çeşitli fonlarındaki arşiv belgeleri kullanılmış; Istanos'un idari, sosyal, ekonomik durumu, bu üç ana başlık altında derinleştirilerek incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız sırasında, Istanos'un aile yapısı, kültürel varlıkları, eğitim yapısı, toprağın ve tarımın durumu ve nahiyenin ekonomik faaliyetleri araştırılmış ve tesbit edilmiştir. Bunun yanı sıra Istanos'un Antalya için önemli bir sayfiye yeri olduğu, Antalyalı ahalinin çeşitli açılardan Istanos'u yatırım alanı olarak gördüğü anlaşılmıştır. Istanos'un yerli ahalisi yanında, Yörük-Türkmen cemaatlerinin Istanos'daki varlığı ve sosyo-ekonomik durumları anlatılan konular arasındadır. Istanos'da yapılan tarım ve hayvancılık ile el sanatları ve küçük üretim faaliyetlerinin ülkenin iktisadi birikimine sağladığı katkı ortaya konmuştur.

A city's historical researches play a great role on determining of a certain region's social, economical and cultural assets. Istanos, for years, was an important settlement place governed as an town which was under the authority of Teke Sanjak until 20th century., Istanos was named Korkuteli due to the bureaucratic efforts between 1914 and 1917. The aim of this study, to picture the conditions of Istanos between 1839 and 1917.In this study, the Shari'a Court Records of Antalya, the Revenue Tax Registers of Istanos, the population census records of Antalya, the Yearbooks of Konya Province and various documents from the the Prime Minister's Ottoman Archives have been used. Istanos have neen studied thoroughly under three main topic: administrative, social and economical stuations.Istanos' family structure, cultural assets, educational system, the structure of soil, agriculture and the economical activities are examined. The study shows that Istanos was an important summer resort area and Istanos was seen as a good investment area for the residents of Antalya. Istanos' local people, Turkish Nomad People presence in Istanos and their social and economical conditions are also mentioned in the study in detail. The contributions of agriculture, livestock, handicrafts and small-scale production activities of Istanos to the economic accumulation of the Empire have been examined.