Altın hurdasındaki altının hidroklorik asit çözeltilerinde klor gazı ve çözünme kinetiği

Abstract

ÖZET Günümüzde, altın hurdalarından saf altının geri kazanılması kuyumculuk ve ülke ekonomisi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Erzurum kuyumcularından temin edilen altın hurdasındaki altının hidroklorik asitli çözeltilerde klor gazı ile çözünme kinetiği incelenmiştir. Çözünme hıza üzerine katı-sıvı oranı, asit konsantrasyonu, karıştırma hızı ve reaksiyon sıcaklığının etkileri araştırılmıştır. Sonuçta, çözünürlüğün katı-sıvı oranının azalmasıyla, karıştırma ve reaksiyon sıcaklığının artmasıyla arttığı göralmüştür. Ayrıca; asit konsantrasyonunun artmasıyla ise, çözünme hızının önce arttığı ve belirli bir konsantrasyondan sonra azaldığı tespit edilmiştir. Deneysel verilerden reaksiyon hızını kontrol eden kinetik modelin birinci mertebeden homojen hız ifâdesine uyduğu bulunmuştur. Reaksiyonunun aktivasyon enerjisi (Ea) değeri 1 1,21 kcal/mol ve Arrhenius sabiti (A) de 4,16 106 dk`1 olarak hesaplanmıştır.

SUMMARY Todays, it is very important to recovery the pure gold from gold waste to the economic point of view country and jewellery. In this study, the dissolution kinetics of gold in the waste gold provided from the jewellers of Erzurum has been investigated in hydrocloric acid solutions with chlorine gas. The effects of solid-liquid ratio, acid concentration, stirring speed and reaction temperature on the dissolution rate have been examined. In conclusion, it was observed that the dissolution rate increased with the decrease of solid-liquid ratio and the increase of stirring speed and reaction temperature. More over, it was determined that the dissolution rate first increased with the increase of acid concentration and decreased after a definite concentration. From the experimental data, it was found that the kinetic model controlling the reaction rate fitted a rate expression of a homogenous first order. The activation energy of reaction (Ea) and Arrhenius constant were calculated as 11,21 kcal/mol and 4,16 106 mm1, respectively.