Adıyaman ilinde kronik böbrek yetmezliği tanısıyla hemodiyalize alınan hastalarda influenza ve pnömokok aşılarıyla ilgili bilgi düzeyi ve aşılanma oranlarının araştırılması

Abstract

Amaç: Hemodiyaliz hastalarında immün sistem yanıtının bozulması nedeniyle aşıyla önlenebilen hastalıklar olan influenza virüs ve pnömokok enfeksiyonlarına bağlı morbidite ve mortalite önemli ölçüde artmıştır. Bu nedenle hemodiyaliz hastalarının influenza ve pnömokok aşılarıyla aşılanması önerilmektedir. Bu çalışmada, Adıyaman il ve ilçelerinde hemodiyaliz tedavisi alan hastaların influenza ve pnömokok aşılarıyla ilgili farkındalık düzeyi, aşılanma oranı ve aşılanmayı etkileyen faktörler araştırılmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu tanımlayıcı anket çalışması Nisan 2018 - Mayıs 2018 tarihleri arasında Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Besni Devlet Hastanesi, Kahta Devlet Hastanesi ve Gölbaşı Devlet Hastanesi hemodiyaliz ünitelerinde tedavi alan hastalarda yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya ortalama yaşı 55,3±16,3 (min.18-maks.100) yıl olan 190 hemodiyaliz hastası dahil edildi. Hastaların %53,7'si hemodiyaliz tedavisi alması nedeniyle enfeksiyon hastalıklarına karşı aşı yaptırması gerektiğini biliyordu. Hastaların %44,7'si influenza aşısıyla aşılanması gerektiğini ifade etti. Pnömokok aşısıyla aşılanması gerektiğini bilen hasta yoktu. İnfluenza aşısı ile aşılananların oranı %61,1'di ve hiçbir hasta pnömokok aşısı ile aşılanmamıştı. Lojistik regresyon analizinde `grip aşısı farkındalığının olması` (Odds oranı (OR): 19,6 %95 Güven Aralığı (GA) : 6,34-60,89; p<0,001), `ilçe merkezindeki diyaliz merkezlerinde tedavi almak` (OR: 17,53; GA: 6,83-44,96; p<0,001) ve `iki yıldan uzun süreli diyaliz tedavisi almak` (OR: 2,79; GA: 1,10-7,05; p=0,030) aşılanma durumunu etkileyen en önemli pozitif prediktörler olarak saptandı.Sonuç: Bu çalışma, Adıyaman ilindeki hemodiyaliz hastalarında influenza aşısıyla aşılanma oranlarının `Sağlıklı İnsan 2020` (Healthy People 2020) hedeflerine göre oldukça düşük olduğunu ve hiçbir hemodiyaliz hastasının pnömokok aşısıyla aşılanmadığını göstermiştir. Hastaların influenza ve pnömokok aşılarıyla ilgili farkındalığını artırmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesi aşılanma oranlarına olumlu etki sağlayacaktır. Bunun yanı sıra diyaliz sorumlu hekimlerinin ek iş yükünün azaltılması, aşılanma oranlarının artmasını katkı sağlayacak diğer önemli bir faktör gibi gözükmektedir.Anahtar kelimeler: hemodiyaliz, influenza, pnömokok, aĢılama, bilgi düzeyi

Aim: Because of the impairment of immune system response in hemodialysis patients, morbidity and mortality, due to vaccine-preventable diseases such as influenza virus and pneumococcal infections, have increased significantly. Therefore, it is recommended that hemodialysis patients be vaccinated with influenza and pneumococcal vaccines. In this study, in Adiyaman provinces and districts, vaccination rate, factors affecting vaccination and the awareness level of patients receiving hemodialysis treatment about influenza and pneumococcal vaccines were investigated.Materials and Methods: This descriptive survey was conducted between April 2018 and May 2018 among the patients receiving treatment at the hemodialysis units of Adiyaman University Education and Research Hospital, Besni State Hospital, Kahta State Hospital and Golbasi State Hospital. Results: The study included 190 hemodialysis patients with a mean age of 55.3 ± 16.3 (min.18 to max.100) years. Of the patients, 53.7% were aware that they had to be vaccinated against infectious diseases because of their hemodialysis treatment. It was observed that 44.7% of the patients should be vaccinated with influenza vaccine. There was no patient who knew that they had to be vaccinated with a pneumococcal vaccine. The percentage of patients vaccinated with influenza vaccine was 61.1% and no patients were vaccinated with pneumococcal vaccine. In logistic regression analysis, `the awareness of influenza vaccination` (Odds ratio (OR): 19,6 95% Confidence Interval (CI): 6,34-60,89; p <0,001), `receiving treatment in dialysis centers in the district center` (OR: 17,53; CI: 6,83-44,96; p<0,001) and `receiving dialysis treatment for more than two years` (OR: 2,79; CI: 1,10-7,05; p=0,030), were determined as the most important positive predictors affecting the vaccination status.Conclusion: This study showed that vaccination rates of influenza in hemodialysis patients in Adiyaman province were significantly lower compared to `Healthy People 2020` targets and no hemodialysis patients were vaccinated with the pneumococcal vaccine. Developing strategies to increase the awareness of patients about influenza and pneumococcal vaccines will have a positive impact on vaccination rates. In addition, reducing the additional workload of physicians responsible for dialysis seems to be another important factor that can contribute to the increase of vaccination rates.Key words: hemodialysis, influenza, pneumococcus, vaccination, level of knowledge