Adıyaman ilinde süt çocukluğu döneminde beslenme alışkanlıklarına etki eden faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Anne sütü bebeğin fiziksel, ruhsal ve zihinsel gelişimi için en önemli besin kaynağıdır. Sağlıklı bir beslenme için ilk altı ay sadece anne sütü alımı çok önemli olup ülkemizde bu oran halen düşük izlenmektedir. Aynı zamanda ek gıdaya geçiş döneminde zaman ve tercih olarak yapılan yanlışlar gelecekte yaşanabilecek problemleri de beraberinde getirebilmektedir. Bu çalışma ile süt çocukluğu döneminde anne sütü ve beslenme açısından ailelerinin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmamız, Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi 'nde 15 Mart 2018 – 15 Temmuz 2018 tarihleri arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine ve acil servisine ayaktan başvuran ya da serviste yatarak tedavi alan 0-24 ay arasında bebeği olan anneler ile yapılmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden toplam 1010 anneye, bebek ve ebeveynlerin sosyodemografik verileri ve anne sütü ile beslenme durumunu saptamaya yönelik tarafımızdan hazırlanmış 45 sorudan oluşan anket birebir görüşme tekniği ile uygulandı. Düşük eğitim ve gelir düzeyine sahip annelerden oluşan çalışma grubumuzda annelerin yaş ortalaması 29,47 ± 5,61 (18-45) yıl, çalışma oranı % 10,6 idi. Bebeklerin erkek-kız dağılımı % 54,3 - % 45,7 şeklinde saptandı. Bebeklerin ilk yarım saatte anne sütü alma oranı % 53,6, ilk altı ayda sadece anne sütü ile beslenme oranı % 69,7, ilk beslenmede anne sütü verilme oranı % 85,6, emzirme ve beslenme eğitimi alan anne oranı % 37,9, altı aydan önce formül mama ile beslenme oranı % 43,9, ilk altı ayda ek gıda başlanma oranı % 49, formül mama başlanmasına kimin karar verdiği ile ilgili olarak en yüksek oran ile % 37,5 anneler, ek gıda ile beslenmede ilk başlanan besin en fazla % 37,9 yoğurt, beslenmede blender kullanım oranı % 29,8 ve on ikinci aydan önce inek veya keçi sütü alma oranı % 50,5 olarak saptandı. Sonuç olarak; çalışmamızda bebeklerin doğduktan sonra anne sütü alma oranı yüksek olmakla birlikte ilk altı ay dahil anne sütüne devam edilme oranları düşük saptanmıştır. Bunun temel nedenleri olarak annelerin beslenme ve emzirme konularında eğitim eksikleri, anne sütü ile beslenmenin devam edilmemesi, ek gıda başlanmasında yapılan yanlışlar, bebek beslenmesinde blender kullanımı, erken formül mama başlanması gibi hataların ve eksikliklerin olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda dolayısıyla anne sütü ile ilgili mevcut eğitimlerin yeterli etkinlikte olmadığı söylenebilir. Anne sütünün öneminin anlaşılmasının ancak daha etkin ve süreklilik arz eden eğitim programları ve sağlık politikaları ile mümkün olabileceği kanısındayız. Ayrıca bu konuda daha çok çalışma yapılması gerektiği açıktır. Anahtar Kelimeler: Anne sütü, Beslenme, Beslenme Eğitimi, Süt çocuğu, Formül mama

Breast milk is the most important food source for the physical, psychological and mental development of the baby. Breastfeeding is very important in the first six months for a healthy diet and this rate is still low in our country. At the same time, in the transition period to supplemental food, mistakes made in time and preference can cause problems in the future. This study it is aimed at evaluating the attitude and behaviors of parents in terms of breast milk and nutrition during infancy. Our study was carried out with mothers who had applied to outpatient and outpatient clinics of Pediatrics in Adiyaman University Training and Research Hospital between March 15, 2018 and July 15, 2018, or who had been treated in the service between 0-24 months. A total of 1010 mothers who agreed to participate in the study, sociodemographic data of infants and parents, and a questionnaire consisting of 45 questions prepared by us to determine the breastfeeding status were applied by one- to-one interview technique. In our study group consisting of mothers with low education and income level, the average age of mothers was 29,47 ± 5,61 (18-45) years and the rate of work was 10,6%. The male-female distribution of babies was 54,3% - 45,7%. Breastfeeding rate of babies in the first half-hour is 53,6%, breastfeeding rate is 69,7% in the first six months, breastfeeding rate is 85,6% in the first diet, breastfeeding and nutrition education rate is 37,9%. the rate of feeding with formula before the six months was 43,9%, in the first six months the rate of supplementary food start was 49%, the highest rate was 37,5% in terms of who decided to start formula more than 37,9% yogurt, 29,8% of the use of blender in the diet and 50.5% of the cow's or goat's milk before the twelfth month. As a result; in our study, the rate of receiving breast milk after birth of the babies was high, but the rates of continuation of the breastfeeding during the first six months were found to be low. The main reasons for this are mothers' lack of education on breastfeeding, lack of continuation of breastfeeding, misuse of supplementary food, use of a blender in infant nutrition, early formulas, and shortcomings. In accordance with our study, it can be said that the current education about breast milk is not sufficient. We believe that understanding the importance of breast milk can only be possible through more effective and sustainable training programs and health policies. It is also clear that more studies are needed. Key Words: Breast milk, Nutrition, Nutrition Education, Infant, Formula