Mogan gölündeki kerevit (astacus leptodactylus, esch 1823)`in biyolojisi

Abstract

Ill ÖZET Yüksek Lisans Tezi MOGAN GÖLÜNDEKİ KEREVİT (ASTACUS LEPTODACTYLUS. ESCH. 1823)* İN BİYOLOJİSİ îlhami TuZÜN Ankara Üniversitesi Pen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabil im Lalı Danışman : Yard. Doç. Dr. Mustafa KARABATAK 1987, Sayfa : 48 Jüri ; Prof. Dr. Doğan Atay Yard. Doç. Dr. Mustafa Karabatak Yard. Doç. Dr. Selçuk Seçer Mogan Gölündeki kerevit populasyonunun boy, ağır lık ve eşey kompozisyonunu, yumurta verimliliğini, üreme periyodunu, boy-ağırlık ilişkilerini, ve hastalık durumunu tesbit etmek amaciyla Mayıs 1986-Ocak 1987 tarihleri arasın da yapılan bu çalışmada, gölden balıkçıların kullandıkları kerevit sepetlerinden elde edilen 1491 kerevit (A. leptodao- tylus ) birey örneği incelenmiştir. İncelenen birey örneklerinin $ 55.13`' nü dişilerin İ° 44.87vsini erkeklerin oluşturduğu, hem dişi hem de erkek lerin boylarının 75-134 mm, * ler arasında değiştiği saptandı. Gölden yakalanan kerevit örneklerinin $ 39.77* sini 100 mm.x den küçük (75-100 mm.), f» 60.23* ünü de 100 mm. x den daha bü yük (100-134 mm.) kerevitlerin oluşturduğu tesbit edildi. Populasyonun $ 60.23* ünü teşkil eden 100 mm/ den büyük bi reylerin ise, İo 49.02* sini boyları 100-115, $ 11.21xini 115-134 mm. * ler arasında olan bireylerin oluşturduğu ve bü yük boydaki bireylerin az olduğu saptandı. Aynı boy gruplarındaki dişi ve erkekler için tes bit edilen boy ve ağırlık ortalamaları arasında önemli bir fark olduğu, ayrıca her iki eşeyin matematiksel (W = aL^) olarak incelenen boy-ağırlık ilişkilerinde ve bu ilişkile re ait parametre değerlerinde (a, b) mevsimsel değişiklik ler tesbit edildi. Göldeki kerevitlerin vücut ağırlığında en önemli artışların Ağustos` da, vücut ağırlığında en önem li azalmanın ise, Haziran ve Temmuz aylarında meydana gel diği saptandı. Toplam 822 dişinin boy-ağırlık ilişkisi, Log W = -4.69389 ? 3.04978 x Log L, 669 erkeğin, L§g W. -4.89630 + 3.17577 x Log L, olarak hesap landı. Dişilerin ortalama boyu 104.45 mm., ortalama ağır lıkları 31.92 gr., erkeklerin ise, 105.44 mm. ve 36.98 gr. olarak bulundu.iv Dişi kerevitler arasında 82 mm/ den daha küçük olan bireylerde yumurta görülmedi. Fakat, 82-90 ram.` ler arasın daki kerevitlerin büyük çoğunluğunun, 90 mm.` den büyük olan ların ise tamamının yumurtalı olduğu ve olgunlaştığı saptan dı. Dişilerin boy-yumurta sayısı arasındaki ilişkiye ait; Log E = -3.21908 «- 2.71884 x Log LT, denklemi ile, r s 0.9780*7, korrelasyon katsayısı elde edildi. Yücut ağırlığı-yumurta sayısı ilişkisi için de } Log ? - 0.72292 ? 1.02272 xLog ¥ denklemi ve r = 0.69825, korrelasyon katsayısı elde edilmiş olup, yumurta verimliliğini ağırlığa göre bireyin boyunun daha çok etkilediği ortaya çıkmıştır. Boyları 82-124 ram.` ler arasında değişen dişilerin yumurta sayılarının 80-372 adet arasında değiştiği tesbit edildi. Mogan Gölündeki kerevitlerin Mayıs ortalarından Haziran ortalarına kadar üreme faaliyeti gösterdiği saptan dı. Göldeki kerevitlerin belli oranda beslenme ve ge lişmelerini engelleyen ve ölümlere sebep olan bir kerevit hastalığının bulunduğu kanısına varıldı. Hastalıklı birey lerin populasy ondaki oranlarının, Mayıs ayından (% 10.41) Eylül ayma (% 49.59) kadar belirli bir artış, Ekim ($> 20.66) ayından itibaren ise azalma (Kasım ayında fo 17.00 ) göster diği saptandı. ANAHTAR KELİMELER : Tatlı su İstakozu ( Astacus leptodac- tylus ) boy, ağırlık ve eşey kompozis- yonu, büyüme, üreme, hastalık durumu.

ABSTRACT Masters Thesis BÎÖLOGY OP THE FRESHWATER CRAYEİSH (ASTACUS LEPTODACTYLUŞ. ESCH. 1823) IN THE MOGAN LAKE îlhami TÜZÜN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology- Supervisor : Asst. Prof. Dr. Mustafa KARABATAK 1987, Page : 48 Jury : Prof. Dr. Doğan Atay Asst. Prof. Dr. Mustafa Karabatak Asst. Prof. Dr. Selçuk Seçer In this study, 1491 crayfish (A. leptodactylus) caught by the trap-baskets used by the fishermen between May-1986 and January 1987 were investigated in order to de termine their lengths, weights and sex composition, length- weight relation and disease situatuon. The samples investigated Which were consisted of 55.13 % females and 44.87 $ males, were found to vary bet ween 75-134 mm. 39.77 % of the samples was shorter (75-100 mm.) and 60.23 İ° was longer than 100 mm. (100-134 mm.). In 60.23 $> of the total population were found to consist samples having lengths less than 100 mm. The samples which had lengths of 100-115 mm, and 115-1.34 mm. were 49.02 $ and. 11.21 io of the total population respectively. The number of samples with bigger sizes was found to be relativelly small. It was found that there.was significant difference between the mean length and weight of the male and female samples belonging to the same length group. Apart from that the seasonal variations of the length-weight relations and the seasonal changes in the parameters of these relations Ca, b) were also determined. The most significant increase in weights of the crayfishes in the lake was observed in August and most significant decrease occured in June and July. The length-weight relations of 882 females and 669 males were determined to be ; Log ¥ - -4.69389 + 3.04978 x Log LT, Log W s -4.89630 + 3.17577 x Log LT, respectively. The average lengths and weights of the females were 104.45 mm. and 31.92 gr., the corresponding values of males were found to be 105.44 mm. and 36.98 gr. There were no egg formation observed in the female samples having lengths less than 82 ram. But most of the fe males having lengths of 82-90 mm. and all of the females having lengths longer than 90 mm. were found to be totallyVI matured and carry eggs. The relation and the correlation coefficient of length-number of eggs of the females were deduced to he Log I - -5.21908 + 2.71884 x Log LT and r s 0.97807 The relation and the correlation coefficient of the body weight-number of eggs were found to be ; Log F = 0.72292 + 1.02272 x Log W and r - 0.69825. This show that the fecundity is effected by the length much more than by the body weight. The number of eggs which the females having lengths of 82-124 mm. carry was found to be 80-372. The production period of the crayfishes in the Mogan Lake v.ras determined to be mid May. There is observed a disease which inhibits the growth and prevent the feeding of the crayfishes up to cer tain degrees in the Lake. The percentage of the crayfishes carrying the disease were seen to show an ir.crease from Kay (10.14 f) to September (49.59 ?=). But after than this trend showed a marked decrease in October. (20.66 £) and in Novem ber (17.00 io). KEY WORDS : Crayfish (Astacus leptodactylus ) t length, weight and sex compositions, growth, reproduction, di sease situation.