Konya tigem arazisinde taban suyu-toprak tuzluluğu ilişkileri üzerinde bir araştırma

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KONYA TÎGEM ARAZİSİNDE TABAN SUYU-TOPRAK TUZLULU?U İLİŞKİLERİ ÜZERİNDE BÎR ARAŞTIRMA Nizamettin ÇİFTÇİ Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Külttirteknik Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr.Yetkin GÜNGÖR 1987, Sayfa: 66 Jüri : Prof. Dr. Yetkin Güngör Prof.Dr, Nuri Munsuz Prof.Dr. Mehmet Kara Bu araştırma, Konya Tigem arazisinin tuzluluk sorunu olan alanlarında, taban suyu toprak tuzluluğu ilişkilerini belirlemek amacıyla 360 dekarlıto alanda yapılmıştır. Bu amaçla arazide taban suyu seviyesi ve tuz luluğu takip etmek amacıyla 11 adet gözlem kuyusu açıl mıştır. Gözlem koyusu yerlerinden belirli derinlikte ki (0-20, 20-40, 40-60, 60-8Q, 80-100, 100-120 cm.) toprak örnekleri alınarak taban suyu örnekleri ile be raber tuzluluk analizleri yapılmıştır. Taban stıyunun; seviyesi, eğimi, akım yönü ve tuzluluğundaki değişme ler 7 ay (Ekim 1986-Nisan 1987) süresince takip edil miştir. Araştırma sonuçlarına göre; taban suyu akım eğimi ile arazi eğimi birbirlerine benzemekte, fakat bu benzerlik parelellik göstermemektedir. Arazi eği mi taban suyu akım eğiminden yüksek bulunmuştur. Dre naj kanalı yetersizliğinden dolayı, taban suyu seviye si aşırı yükselmektedir. Yükselen tuzlu taban suyu, buharlaşma sonucunda bünyesindeki tuzu üst toprak kat larına bırakmaktadır. Maksimum tuzluluk 0-60 cm. ara sındaki toprak katlarında görülmüştür. Dolayısıyla toprağın tuzlulaşması üst toprak katlarında olmuştur. Kapillarite ile toprağın üst katlarına tuz taşınma sının minumum olduğu kritik taban suyu derinliği bu araştırma yeri için 110 cm. bulunmuştur. ANAHTAR KELİMELER : Gözlem kuyusu, taban suyu, taban suyu seviyesi, taban suyu tuzlulu ğu, toprak tuzluluğu, drenaj

ü ABSTRACT Masters Hies is A RESEARCH ON RELATIONS BETWEEN GROUND- WATER AND SOtL SALTNESS ON THE 1ÎELD OS` GENERAL, DİRECIOE OP AGRICULTURAL ADMINISTRATION t&DAA) IN KONYA Nizamettin ÇİPTÇÎ Ankara Ita.isrersi.ty Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Engineering Supervisor : Prof.Dr. Yetkin GÜNGÖR : la 1987, page: 66 Jury : Prof.Dr* Yetkin Güngör Prof #Dr. Nuri Munsûz Prof.Dr* Mehmet Kara ÎDhe purpose of this study was to investigate the relationships between ground-water and soil salt- ness on the fields of GDAA, specially on the soil which have salinity problem. Study was conducted, on 36 hec tare area. For this purpose, in the field 11 observation wells were opened to observe the level of ground- water and soil salinity. During the opening of wells, soil samples were taken from different depths (0-20, 20-40, 40-60, 60-80, 80-100, 100-120 cm). The soil and water samples were analyzed for salinity. The variation in ground-water level, gradient, direction of base flow and ground-water salinity were observed for 7 months between October, 1986 to April, 1987. According to results obtained from this study, there was a similarity between field gradient and base flow gradient, but this similarity did not show para llelism. The field gradient was found higher than base flow gradient. Due to, insufficient numbers of drainage channels the level of ground-water was found higher than expected* As a result of evaporation, elevated salty ground-water left its salt on the upper layer of soil. In this study, maximum saJtiness was found bet ween 0 to 60 cm soil deepness. In this study, critical ground-water deepness was found as 110 cm, at; which deepness salt transportation by capillarity toward upper layer of soil was minumum. KEY WORDS : Observation well, ground-water, ground--, water table, salinity of ground-water, salinity of soil, drainage.