Börülce tohumböceği (callosobruchus maculatus F.-Bruchidae col.)`nin çeşitli biyolojik dönemlerine uygulanan gamma radyasyonunun kısırlaştırıcı ve öldürücü dozlarının tespiti üzerine çalışmalar

Abstract

Ill ÖZET Yüksek lisans Tezi BÖRÜLCE TOHIMBÖCE&İ( Callosobruchus maculatus F.Bruchidae Col.)'NİN ÇEŞİTLİ BİYOLOJİK DÖNEMLERİNE UYGULANAN GAMMA RADYASYONUNUN EISIRLAŞTIRICI YE ÖLDÜRÜCÜ DOZLARININ TESPİTİ ÜZERİNE ÇALIŞMALAR Celal TÜH CER Ankara Üniversitesi Ten Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana bilim Lalı Danışman: Prof.Dr. İ.Akif KANSU 1987, Sayfa: 65 Jüri: Prof.Dr. İ.Akif Eansu Prof. Dr. Mustafa Özer Prof. Dr. Sevinç Karol Börülce tohumböceği( Callosobruchus macula tuş T.) nin yumurta, larva, pupa ve erginleri Co,Q kaynağından radyasyona tabi tutuldular. 24-48 saatlik yumurtalarda 1 Era d' dan, 96-120 saatlik yumurtalarda 2 Era d' dan yük sek dozlarda ergin çıkışı olmadı. Ancak 95-120 saatlik yumurtaları tamamen öldürmek için 10 Erad'a gerek olduğu anlaşıldı. 2 Erad'da çıkış yapmış erginler $> 85.87 ora nında kısırdılar. 3-7 Günlük larvalar 3 Erad'da tamamen ölürken 2 Erad'daki erginlerde $ 84.0 oranında kısırlık saptandı. 10-14 Günlük larvalar 4 Erad'da tamamen öldü ler; 3 Erad'da çıkan erginler ise tamamen kısırdılar. Pu pa döneminde ışınlama ile ergin çıkışı 7.5 Erad'da $ 83 iken 10 Erad'da $> 7.4 olmuş; ancak, ergin çıkışı 30 Erad a kadar devam etmiştir. 10 Erad 'dan itibaren çıkan er ginler hiç yumurta koymamış, 7.5 Erad'da radyasyona tabi tutulanlarca konulan yumurtaların hiçbirisi açılmamıştır. 0-1 ve 4-5 Günlük erginlerin ışınlanması ile 8 Erad'da er ginler ki sırlaşmiştır. 10 Erad'a kadarki dozlarda ergin ömründe azalmalar olmuş, fakat böceklerin aktivit el erinde azalma görülmemiştir. 125 Erad'da 0-1 günlük erkekler or talama 6 gün, dişiler 7 gün ve 4-5 günlük erkek ve dişiler ortalama 6 gün yaşamışlar, fakat tamamen aktivitelerini yitirmişlerdir. Sonuç olarak Börülce tohumböceğinin üremesinin engellenmesi için 8 Erad tavsiye edilebilir. ANAHTAR KELİMELER: Callosobruchus ma çula t us f.t gamma radyasyon, kısırlık, ölüm, ömür.

IV ABSTRACT Masters Thesis STUDIES OK DETERMINING THE LETHAL AND STERILIZING DOSES Of GAMMA RADIATION APPLIED TO VARIOUS BIOLOGICAL STAGES OP CO^EA TgEEVIL(Calloso- bruchus macula tus P.-Bruchidae, Col. ) Celâl TUNCER Ankara University- Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervision Prof.Dr. Î.Akif EANSU 1987, Page: 65 Jury: Prof.Dr. İ.Akif Kansu Prof. Dr.Mustafa Özer Prof. Dr.Sevine Karol Eggs, larvae, pupae and adults of Cowpea weevil (Callosobruchus macula tus J.) were exposed to gamma-ra diation from a radioactive cobalt (60 Co) source. All eggs(24-48h.) died at doses higher than 1 Krad. Larvae emerged but could not reached to adult stages when the eggs (96-120h. ) were irradiated at doses higher than 2 Krad. However, a dose of 10 Krad was sufficient to ensu re that none of the eggs (96-120h.) hatched. 2 Krad dose gave 85.8 $ sterility at the adult stage. Young larvae (3-7 days old) were irradiated at 1-5 Krad, only 3-5 Krad caused complete kill? 2 Krad dose gave 84 f° steri lity at the adult stage. Old larvae (10-14 days old) were irradiated and 4-5 Krad gave complete kill; 3 Krad caused 100 $ sterility, TlSien the pupal stage were irra diated at 7.5 and 10 Krad, adults emergencies were 83 İ° and 7.4 % respectively, but it occured up to 30 Krad. Exposure to 10 Krad and higher doses completely preven ted egg laying. The eggs laid by the adults of which pu pae were irradiated at 7.5 Krad did not hatched. The sterilising dose for adults both (0-1 and 4-5 days old) was 8 Krad. The adult life span was a little reduced up to the level of 10 Krad irradiations, but their activities were not suppressed. Irradiated males and females (0-1 day old) at 125 Krad lived for an avarage 6 and 7 daysrespectively while 4-5 days old ones both lived 6 days. But, they were completely inactive at this dose. As a conclusion, 8 Krad, could be recommended to prevent the reproductivity of Cowpea weevil. KEY BDRDS: Callosobruchus macula tu s P., gacıma radiation, sterility, lethality, longevity.