Erzurum şartlarında adi fiğ (Vicia sativa L.)`ın ekim ve hasat zamanlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Adi fiğ {Vida sativa L.)'in ekim ve hasat zamanı hem ot üretimlerinde hem de tohum üretimlerinde önem taşımaktadır. Bu çalışmada adi fiğde ekim ve hasat zamanları ele alınmıştır. Araştırma Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesinin sulanabilir deneme alanlarında 2000 yılında yürütülmüştür. Şansa Bağlı Tam Bloklar deneme plamnda faktöriyel düzenlemeye göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Bitkiler üç farklı tarihte (25 Nisan, 10 Mayıs ve 25 Mayıs) ekilmiş; üç farklı gelişme döneminde ot hasatları (alt baklaların oluşum başlangıcı, alt baklaların dolduğu devre ve bütün baklaların %50' sinin dolduğu devre) ve tohum hasatları (baklaların 1/3, 2/3 ve tamamının olgunlaştığı devre) yapılmıştır. Bir yıllık araştırmadan elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir. 1. Ekim zamanı hem kuru ot verimini hem de ota biçilen bitkilerde; bitki boyu, tesis boyu ve ham protein verimini etkilemiştir. En yüksek kuru ot ve ham protein verimleri erken ve orta dönemdeki ekimlerden alınmıştır. 2. Hasat zamanı da ot verimi, tesis boyu, dal sayısı ve ham protein oranını etkilemiştir. Biçimler geciktikçe ham protein oram azalmış, kuru ot verimi artmıştır. 3. Ekim tarihi ve biçim zamanı tohum verimini ve tohum verimi ile ilgili karakterleri de etkilemiştir. 4. En yüksek tohum verimleri erken ve orta dönemde ekilip baklaların 1/3 ve 2/3 oranında olgunlaştığı devrede biçilmesinden elde edilmiştir.

Determination of sowing and harvesting date is significant for achieving high grain and hay yields in common vetch {Vicia sativa L.). This study investigated sowing and harvesting dates in common vetch. The experiment was conducted a randomized complete block design with a factorial arrangement of treatments with four replicates. The research was established in the field of Research Farm of Faculty of Agriculture of Atatürk University in 2000. Treatments included three sowing dates (25 April, 10 May and 25 May) and three harvesting dates at the stages of base pod starting seed filling, full seed filling and 50 % seed filling of all pods for hay production, and at the stages when 1/2, 1/3 and all of pots being matured for seed production. According to the one-year-date; 1. Sowing time affected hay yield, crude protein yield, plant and stand height in hay production. The highest hay yields were obtained from early and mid-sowing dates. 2. Cutting stages affected also hay yield, stand height and crude protein content. When cutting delayed, crude protein content decreased and hay yield increased. 3. Sowing dates and cutting stages affected also seed yield and other characteristics. 4. The highest seed yields were obtained from early and mid-sowing dates and cutting 1/3 and 2/3 matured pod stages.