Optimum verimi sağlayan bitki besin maddeleri kombinasyonlarının etki yüzeyi (response surface) metoduyla saptanması

Abstract

İÜ ÖZET Doktora Tezi OPTİMUM VERİMİ SA?LAYAN BİTKİ BESİN MADDELERİ KOMBİNASYONLARININ ETKİ YÜZEYİ (RESPONSE SURFACE) METODUYLA SAPTANMASI Ayla ALTUN Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Tahsin KESİCİ 1988, Sayfa: 56 Jüri: Prof. Dr. Tahsin KESİCİ Prof.Dr. Orhan DÜZGÜNEŞ Prof.Dr. Yüksel BEK Bu araştırmada, test bitkisi olarak alınan mısır da en yüksek kuru madde ağırlığını verecek azot ve fosfor kombinasyonu, etki yüzey yöntemi ile araştırılmıştır. Optimum azot-fosfor kombinasyonunu bulabilmek için az kombinasyonla ard arda yürütülen iki sera denemesinin sonuçları birlikte değerlendirilmiştir. Ayrıca, optimum azot- fosfor kombinasyonunu içerecek şekilde yürütülen ön deneme sonuçları ile, daha az kombinasyonla ard-arda yürütülen iki denemenin birlikte değerlendirilmesinden elde edilen sonuçlar birlikte incelenmiştir. Böylece, tarım ürünlerinde optimum bitki besin maddesi kombinasyonlarının tahmini için yapılan faktöriyel denemelerden elde edilen sonuçların yetersiz olduğu, durumlarda, optimum noktayı içerecek şekilde bütün kombinasyonları yeniden denemeden, daha az masraf ve emek harcayarak daha az- kombinasyonla yeni bir denemenin nasıl planlanabileceği ve eski deneme ile yeni deneme birleştirilerek, etki yüzey yöntemi ile optimum faktörler kombinasyonunun nasıl tahmin edilebile ceği araştırılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Optimum kombinasyon, etki yüzeyi, eş yükselti eğrileri, birleşik tertip, faktör seviyesi/ VİF değeri, ortogonalite.

iv ABSTRACT PhD Thesis THE DETERMINATION OP THE COMBINATION OF PLANT NUTRIENTS THAT PREDICT THE OPTIMUM YIELD BY THE RESPONSE-SURFACE METHOD Ayla ALTUN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Animal Husbandry Supervisor: Prof.Dr. Tahsin KEStCt 1988, Page: 56 Jury: Prof.Dr. Tahsin KEStCt Prof. Dr.Orhan DÜZGÜNES Prof. Dr. Yüksek BEK - The combination of nitrogen and phosphorus that is going to give the maximum dry matter yield is determined by the response surface method. Maize was used as the test plant. The results of two sequential green house experiments, with few combinations are evaluated together in order to find out the optimum nitrogen-phosphorus combination level. The results of the pre -experiment, that was planned to include optimum nitrogen and phosphorus combination levels, and the results of two sequential experiments with relatively less combination are studied together. Thus, in case the results of the factorial experiment for determining the optimum nutrient combination is not sufficient, there is no need to try the whole combinations once again, which is time and money consuming. How to predict the optimum factors combination by response surface, how to plan a new trial with less combinations by combining the old and new trial is searched in this thesis. KEY WORDS: Optimum combination, response surface, isoprobs, composite design, factor level, variance inflation factors.