Fasulyede ekim zamanı ve sıra aralığının verim (dane) ve verim öğeleri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi FASULYEDE EKÎM ZAMANI VE SIRA ARALI?ININ VERİM (DANE) VE VERÎH Ö?ELERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Ali SARAÇ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Sezen ŞEHlRALİ 1938, Sayfa: 43 Jüri: Prof. Dr. Sezen ŞEHİRALİ Prof. Dr. Didar ESER Prof. Dr. Hasan SEPETOGLU Bu araştırma, 198? yılında A.U. Ziraat Fakültesi, Araştırma-Uygulama çiftliğinde yapılmıştır. Araştırmanın amacı, farklı ekim zamanı ve sıra arası açıklıklarının fasulyede verim ve verim ökeleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaçla, materyal olarak A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümü kayıtlarında, 63/35 nosu ile kayıtlı, Trakya kökenli, beyaz dane- 11 bodur horoz fasulye hattı kullanılmıştır. Tohumlar 3 farklı ekim zamanında 6 Mayıs (I zaman), 21 Mayıs (II. zaman) ve 3 Haziran 1987 (III. zaman) tarihlerinde, 30 cm, 40 cm, 50 cm ve 60 cm sıra arası açıklıklarında ekilmiş tir. Araştırma sonuçlarına göre: 1. Bitki biyolojik veriminde, ekim zamanları arasındaki farklar ile ekim zamanı x sıra arası interaksiyonunun etkileri önemli bulunmuştur. 2. Bitkideki bakla sayısına etkileri yönünden, ekim zamanı ve sıra arası açıklıkları arasındaki farklar önemli bulunmuştur.3. Bakladaki dane sayısı, ekim zamanı ve sıra arası açıklıklarından önemli şekilde farklı etkilenmiştir. 4. Bitki dane verimine etkileri yönünden ekim zamanı ve sıra arası açıklıkları arasındaki farklar ile ekim zamanı x sıra arası interaksiyonu önemli bulunmuştur. 5. Ekim zamanı ve sıra arası açıklıkları dekara dane verimine etkileri farklı ve önemli bulunmuştur. 6. 1000 dane asırlığında, ekim zamanı ve sıra arası açıklıklarının etkileri görülmemiştir. 7. Bitki hasat indeksi yönünden de, ekim zamanı ve sıra arası açıklıkları ile ekim zamanı x sıra arası interaksiyonu farklı ve önemli etkide bulunmuştur. Bu sonuçlar, üç farklı ekim zamanı ve dört değişik sıra arası açıklığında ekilen 63/35 bodur horoz fasulye hattında, erken ekim zamanı ile birlikte artan sıra arası açıklıklarının bitki biyolojik verimi, bitki dane verimi, bitkideki bakla sayısı, bakladaki dane sayısı üzerine Önemli ve olumlu etkide bulunurken, 1000 dane ağırlığı üzerin de önemli düzeyde etkili olmamıştır. Dekara dane verimi 1. ekim zamanındaki 50 cm sıra arası açıklığında en yüksek değere ulaşmışı diğer sıra arası açıklıklarında bitki yoğunlukları dekara dane verimini olumsuz yönde etkilemiş tir. Araştırmada elde edilen bulgular ışığında, bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak, bodur fasulye çeşitlerinde ekimin ilkbahar sondan tarihi dikkate alınarak mümkün olduğu kadar erken ve sıra arası açıklıklarının 40-50 cm arasında değişmesinin uygun olduğu söylenebilir.

V ABSTRACT Masters Thesis EFFECT OF DIFFERENT SOWING DATE AND BETWEEN ROW SPACING ON THE YIELD AND SOME CHARACTERS RELATED WITH YIELD IN BUSH BEAN Ali SARAÇ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agronomy Supervisor: Prof. Dr. Sezen ŞEHÎRALÎ 1988, Page: 43 Jury: Prof. Dr. Sezen ŞEHÎRALÎ Prof. Dr. Didar ESER Prof. Dr. Hasan SEPETO?LU This research was conducted at the Experimental Farm of Faculty Agriculture university of Ankara in 1987. The aim of this research was to determine the effects of different sowing date and spacing of the between row on the yield and some characters related with yield of the bush beans. To determine these effects, has an orijin from Trakya, xdiite seeded bush kidney bean which has 63/35 collection number in university of Ankara, Department of Agronomy Faculty of Agriculture was used as a material seeds was sown at different sowing date 6 May (Ist time), 21 May {2nd time), 3 June (IIIrd time) and at the 30 cm, 40 cm, 50 cm, 60 cm between now spacing. According to the results of this research: 1. Biological yield per plant, was significantly effected by differences between sowing date and sowing date x between row spacing interaction, 2. Number of pods per plant was significantly affected by sowing date and between row spacing, 3. Sowing date and between row spacing showed significant effect on number of seeds per pod.VI 4. The differences between sowing date and row spacing and sowing date x between row spacing interaction expressed significant effect on seed yield per plant. 5. The sowing date and between row spacing was effect on the seed yield per dekar significantly. 6. There was no effect of sowing date and between row spacing on the 1000 seed weight. 7. Harvest index per plant was significantly effected by sowing date, between row spacing and sowing date x between row spacing interaction. According to the results of this research, early sowing date and increase in the between row spacing showed significant and. positive effects on the characters of the biological yield per plant, seed yield per plant, number of pods per plant, number of seeds per pod of 63/35 bush kidney bean which was sown at 3 different sowing dates and 4 different between row spacing but didn't significantly affect the 1000 seed weight of the same material. At the 1st sowing date with 50 cm between row spacing, the seed yield per dek3r was highest; at the other between row spacing, the density of plant negatively affected the seed yield per dekar. According to these results, we can offer that, bush beans should be sown at the between row spacing of 40-50 era as early as possible paying attention to climate conditions of region and the date of last freeze. KEY WORDS: 63/65 Bush, kidney bean, Phaseolus vulgaris L., Sowing date. Between row spacing, Yiold canponenc.