Seçilmiş bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) döllerinin yağ kaliteleri üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ SEÇİLMİŞ BAZI ASPÎR (Carthamus tinctorius L. ) DÖLLERİNİN YA? KALİTELERİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR MÜNİRE (TURGUT) SEVİNÇ Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım ürünleri Teknolojisi Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Ayten DO?AN 1988: 51 Sayfa Jüri: Prof. Dr. Ayten DO?AN Prof. Dr. Emin EKİZ Doç. Dr. Hasan FENERCİO?LU Araştırmada, A.ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümünde, halen ıslah çalışmaları devam etmekte olan, yabancı orijinli 6 aspir çeşidinden seçilmiş ve açıkta tozlanmış melez döllerin, yazlık ve kışlık tohumlarının, yağ miktarları, yağlarının fiziksel ve kimyasal özellikleri, bu yağların içerdiği yağ asitlerinin cins ve miktarları gaz kromatografisi ile belirlenmiştir. Bulgulara göre aspir tohumları, % 31-39 arasında yağ içermektedir. Çeşit ve melez döllere ait tohumlarda, kabuk inceldikçe kabuk oranı azalmakta, iç oranı ve tohumun yağ miktarı artmaktadır. Aspir yağı, yenebilen bitkisel yağlar sınıfına girmektedir. Bu yağın, doymamış yağ as itler ince zengin olduğu, esansiyel bir yağ asidi olan linoleik asidin (Cto.2 bazı melez döllerde tır. % 81'e yakın değerler aldığı saptanmış-

ABSTRACT MASTERS THESIS RESEARCHS ON OIL QUALITIES OF SOME SELECTED SAFFLOWER (Carthamus tinctorius Lt) CROSS-BRED LINES MÜNÎRE (TURGUT) SEVÎNÇ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Product Technology Supervisor : Prof. Dr. Ayten DO?AN 1988 : 51 Pages Jury : Prof. Dr. Ayten DO?AN Prof. Dr. Emin EKÎZ Assoc. Prof.Dr. Hasan FENERCÎO?LU In this research, summer and winter seeds of open pollinated cross-bred lines of 6 foreign origined safflower varieties which are still breeding at the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Ankara University were selec ted and oil ratios, physical and chemical properties and fatty acid compositions of the oils extracted from these selected seeds were determined by gas chromatography. Analysis results indicate that the crude oli con tents of the safflower seeds varied between 31 % and 39 %,- For the seeds of safflower varieties and cross-bred lines as their hulls thinned, hull ratios decreased but hulled seed ratios and crude oil ratios increased. Safflower oil is an edible oil in classification which contains high level unsaturated fatty acids. The linoleic acid content which is one of the essential fatty acids were determined to be up to 81 % of the total fatty acids in some cross-bred lines. KEY WORDS: Safflower seeds, vegetable oils, safflower oils, fatty acids composition of, oils vegetable-saff- lower oils. iv