On yaş çocuklarında davranış bozuklukları ile benlik kavramının gelişimi arasındaki ilişki üzerinde bir araştırma

Abstract

Ill ÖZET Yüksek Lisans Tezi ON YAŞ ÇOCUKLARINDA DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI İLE BENLİK KAVRAMININ GELİŞİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Gülen BARAN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ev Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Mine MANGIR 1989, Sayfa : 19 Jüri : Doç. Dr. Mine MANGIR Prof. Dr. Meziyet ARI Prof. Dr. Gülcan ERAKTANj Bu araştırma, Ankara ilinin düşük, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki semtlerini temsil eden Hasan özbay, Aktepe, Demirlibahçe, Aydınlıkevler, Dr. Reşit Galip ve Çankaya ilkokullarında, dördüncü sınıfa devam eden on yaş grubundaki çocuklar üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 60 'ı kız, 60' ı erkek olmak üzere her okuldan eşit sayıda alınan toplam 120 çocuk oluşturmuştur. Araştırmanın amacı, davranış bozuklukları ile benlik kavra mının gelişimi arasında ilişki olup olmadığını ve bu ilişkinin sosyo ekonomik düzey, cinsiyet, annenin eğitim durumu, babanın eğitim durumu, kardeş sayısı ve doğum sırasından etkilenip etkilenmediğini incelemek tir.IV örnekleme seçilen çocuklara Davranış Bozukluğu Belirti Liste si (WSCL), Piers-Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı ölçeği ile çocuk ve ailesi hakkındaki bazı genel bilgileri içeren bir anket formu uygu lanmıştır. Davranış bozuklukları ile benlik kavramı arasında negatif bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Davranış bozuklukları artarken, denek lerin benlik kavramlarının gelişme düzeylerinde bir azalma görülmüştür. Bir başka deyişle, davranış bozukluklarına sahip olan deneklerin olum suz benlik kavramı geliştirdikleri saptanmıştır. Ust sosyo-ekonomik düzeyde bu ilişki önemli bulunmazken, orta ve düşük sosyo-ekonomik düzeyde önemli çıkmıştır. Düşük sosyo-ekonomik düzeye indikçe bu ilişki daha da önem kazanmaktadır. Erkek çocukların davranış bozukluklarını kızlara göre daha sıklıkla gösterdikleri, ancak davranış bozuklukları ile benlik kavramı arasındaki ilişkinin her iki cinsiyette de aynı derecede önemli olduğu bulunmuştur. Annenin eğitim düzeyinin düşük olduğu durumlarda bu ilişki önemli bulunurken, babaların hemen hemen tüm eğitim düzeylerinde iliş kinin önemli çıktığı, bu nedenle babanın eğitim düzeyinin bu ilişkide farklılık yaratmadığı saptanmıştır. Hiç kardeşi olmayan çocuklarda ilişkinin önemli olmadığı, ailenin ilk ve son çocuklarında ise önemli olduğu görülmüştür. ANAHTAR KELİMELER : Davranış Bozuklukları, Problem Davranışlar, Benlik Kavramı.

ABSTRACT Masters Thesis A RESEARCH ON THE RELATION BETWEEN SELF-CONCEPT DEVELOPMENT AND BEHAVIOR DISORDERS OF TEN YEARS OLD CHILDREN Gülen BARAN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Home Economics Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Mine MANGIR 1989, Page : 79 Juri : Assoc. Prof; Dr. Mine MANGIR Prof. Dr. Meziyet ARI Prof. Dr. Gülcan ERAKTAN This research was conducted on the ten years old students attending Hasan Özbay, Aktepe, Demirlibahçe, Aydınlıkevler, Dr. Reşit Galip and Çankaya Primary Schools representing various socio-economi- cal level districts of Ankara province. Total sample group was 120 students, 60 of whose were girls while 60 were boys. The purpose of the study was to determine the relation bet ween behavior disorders and self-concept development and also to find out whether this relation was effected by the socio-economical level, sex, mother's education, father's education, number of siblings and birth order.VI Washington Symptom Check List (WSCL), Piers-Harris Self-Con cept Scale For Children and an inquiry form covering general informa tion about the sample students and their families were applied. There was a negative relation between behavior disorders and self-concept development. While behavior disorders increased, samples' developmental level of self-concept decreased. In other words, stu dents displaying behavior disorders, developed negative self concept. While in high socio-economical level this relation was not found significant, in lower socio-economical levels it was significant. As socio-economical level lowered, this relation seemed to be more significant. Boy students demonstrated behavior disorders more frequently however the relationship between behavior disorders and self-concept was equally significant in both sex groups. This correlation was significant when mothers were less edu cated while it was significant in various educational levels of the fathers. Therefore, father's level of education did not cause a signi ficant difference in this respect. This relation was not significant in children with no sib lings but, it was determined to be significant in the oldest and/or the youngest children of the families. KEYWORDS : Behavior Disorders, Problem Behaviors, Self-Concept.