Toprak pirofosfataz aktivitesi tayininde etkili olan bazı toprak fizikokimyasal özellikleri ile metodolojik uygulamaların etkileri

Abstract

Bu araştırma, Orta Anadoluda, Ankara'da oluşmuş Kahverengi Büyük Toprak Grubuna ait, orta kalevi reaksiyonlu topraklarda pirofosfataz aktivitesinin dağılımını araştırmak ve aktivite üzerindeki farklı koşulların etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştıri 0-5, 5-15 ve 15-30 cm. derinliklerden olmak üzere, 15 yerden 45 toprak örnekleri alınmıştır. Doğada yaygın bir şekilde bulunmakta olan bu enzim, pirofos- f atlar in gübre olarak kullanılması ile de, topraklardaki akt i vi tesi özel bir önem kazanmaktadır. Araştırmada, pirofosfataz enzim aktivitesi yanında, bu toprak örneklerinde, inkübasyon sıcaklığı, inkübasyon süresi, substrat konsantrasyonu ve pH sındaki değişiklikler ile, toprak lara evvelce uygulanmış fosforlu gübrelerin bu enzim aktivitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.Toprak örneklerinin 0 C ile 75°C arasındaki sıcaklıklarda 2 saat inkübasyonları sonucu pirof osf ataz aktivitelerinde 40 * C ye kadar artış görülmüş, daha sonraki sıcaklık derecelerinde belir gin bir şekilde azalma olduğu gözlenmiştir. Toprak örneklerinin 4.5 pH ile 6.5 pH arasındaki pirof osf a- taz aktivite sayılarının incelenmesinden, aktivitenin pH 6.0 ya arttığı, daha sonraki değerde ise azaldığı kaydedilmiştir. Toprak örneklerindeki pir of osf ataz enzim aktivitesine, inkübasyon sürelerinin etkilerini belirlemek amacıyla gözlemler 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. saatler i kapsayan zaman aralıklarında yapılmıştır. Saptanan sonuçlara göre enzim akti vitesinde, inkü basyon süresinin artmasıyla artış görülmüştür. Toprak örneklerinin, 15, 35, 50, 70, 90, 105, 125 ve 140 mM substrat konsantrasyonlarında, pir of osf ataz aktivitelerinde 70 mM'e kadar artış görülmüş, daha sonraki substrat konsantrasyonla rında azalma olduğu saptanmıştır. Toprak örneklerinde, pirofosfataz enzim aktivitesinin yüzey den pulluk derinliğine inildikçe azaldığı saptanmıştır. Bununla beraber farklı fosforlu gübreleme uygulanmış toprak örneklerine uygulanan gübre dozunun artması ile aktivite de farklılıklar bulunmuştur. Bu farklılıklar artan fosforlu gübre dozunun artması ile aktivite de artışa neden olmaktadır. ANAHTAR KELİMELER : Pirofosfataz enzim aktivitesl, inkübasyon sıcaklığı, substrat pH sı, inkübasyon süresi, }feubstrat konsantrasyonu, polifos- f at lar, pirof osf at hidrolizi, fosforlu gübre etkisi.

This research was carried out to observe the distrubition of pyrophosphatase activity in the soils, belonging to the Brown Great Soil Group with medium basic reaction formed in Central Anatolia, in Ankara and to determine the effects of different conditions on the activity. The soils were collected from 15 different sites, containing 45 samples, at the depth of 0-5, 5-15 and 15-30 cm. The fact that this enzyme is widely available in soil and pyrophosphates are used as fertilizer, give particular importance to the activity of enzyme.In addition to pyrophosphatase activity, the research was conducted to determine the changes in incubation temparature, in incubation period, in substrate pH and in substrate concentration of the soil samples and the effects of phosphate fertilizers, previously applied to the soil, on pyrophosphatases activity. Incubation of the soil samples for 2 hours at temparatures ranging from 0°C to 75 °C, the pyrophosphatases activity showed an increase until 40°C, above which a decline was recorded. The quantity of pyrohoshatase at the pH varying between 4.5- 6.5, the activity showed an increase till pH 6.0, over which a definite decrease was observed. In order to determine the effects of incubation periods on activity, observations were made at an interval of first, second, third, fourth, fifth and sixth hours. Results obtained indicate an increase in enyzme activity along with the increase of the incubation period. At the substrate concentrations of 15, 35, 50, 70, 90, 105, 125 and 140 mM, the activity showed on increase up to 70 mM, above which a certain inactivity was observed. The activity of pyrohosphatase enzyme of soil samples, showed a decrease from surface to flow layer. However, differences observed in activity in the soils were treated by different phosphate fertilizers along with increasing quantity of fertilizer. The differences caused the activity to go up along with the increasing quantity of phosphorus fertilizer. KEY WORDS : Pyrophosphatase enzyme activity, incubation tempara ture, substrate pH, incubation time, substrate con centration, polyphosphates, pyrophosphate hydrolsis, effects of phoshate fertilizer.