Ön-sürgülendirme tarihlerinin ve dikim metotlarının patatesin (Solanum tuberosum L. ) verim, verim unsurları ve bazı kalite özellikleri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ÖN-SÜRGÜNLENDİRME TARİHLERİNİN VE DİKİM METOTLARININ PATATESİN (Solanum tuberosum L.) VERİM, VERİM UNSURLARI VE BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Zühal KAVURMACI Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Kemalettin KARA Bu çalışma, farklı tarihlerde ön-sürgünlendirmeye alınan tohumluk patateslerin, farklı dikim metotları ile dikilmesinin patatesin verim, verim unsurları ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2002 yılında yapılmıştır. Dört ön-sürgünlendirme tarihi (15 ve 30 Mart ile 14 Nisan ve Kontrol) ve beş dikim metodu (ocak ve karık usulü, pulluk arkası, yarı otomatik ve tam otomatik dikim makinası ile dikim)'nun yer aldığı bu araştırma `Şansa Bağlı Tam Bloklar` deneme deseninde `Bölünmüş Parseller` düzenlemesine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Ana parsellerde dikim yöntemleri, alt parsellerde ise ön-sürgünlendirme tarihleri denenmiştir. Farklı dikim metotlarının; çıkış süresi, çıkış oranı ve yumrunun taç kısmının aşağı gelme oranı, bitki boyu, çapı 35-50 mm arasındaki yumru sayısı, dekara toplam yumru verimi, dekara pazarlanabilir yumru verimi, çapı 35-50 mm ve 50 mm'den büyük olan yumruların dekara verimi üzerine etkisi önemli olmuştur. Farklı tarihlerde ön- sürgünlendirmenin; çıkış süresi ve oranı, yumrunun taç kısmının yukarı gelme oranı, sap sayısı, çapı 28-35 mm ve 35-50 mm arasındaki yumruların sayısı, çapı 28 mm'den küçük, 28-35 mm ve 35-50 mm arası yumruların dekara verimleri üzerine etkisi önemli olmuştur. Fakat Ön- sürgünlendirme tarihleri ve dikim metotlarının patates yumrusunda incelenen kalite özellikleri üzerine etkisi olmamıştır. Bir yıllık sonuçlara göre, tohumluk patates yumruları 30 `Mart tarihinde ön-sürgünlendirmeye alınıp pulluk arkası dikim metodu ile dikimleri yapılmalıdır. 2003, 55 sayfa Anahtar kelimeler: Patates, Ön-Sürgünlendirme, Dikim Metotları, Verim, Verim Unsurları

ABSTRACT Master Thesis THE EFFECTS OF PRE-SHOOTING DATES AND PLANTING METHODS ON YIELD AND YIELD COMPONENTS AND SOME QUALITY TRAITS OF POTATO (Solarium tuberosum L.) Zühal KAVURMACI Atatürk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Departmant of Field Crops Supervisor: Prof. Dr. Kemalettin KARA This study was carried out to determine the effects of pre shooting at different dates and planting with different methods on yield, yield elements and some quality properties of potato in 2002. The experimental design was randomized complete block in split plot arrangement with three replications. Main plots consisted of five planting methods (hole, line, plough back, automatic and semi-automatic planting devices), and subplots consisted of four pre-shooting dates (15, 30 March, 14 April and Control). There were significant effects of different planting methods on days to emergence, emergence ratio and downward rate of crown of tuber, plant leight, tuber with 35-50 mm diameter number total tuber yield per acre, marketable tuber yield per acre, and tuber with 35-50 mm and more than 50 mm diameter yield per acre. The effects of pre-shooting at different dates on days to emergence and emergence ratio, the rate of upward crown of the tubers, the number of the stems, the number of the dumps with the diameter of 28- 35 mm and 35-50 mm, the yield of the bumps with the diameter of less than 28 mm, between 28-35 mm and 35-50 mm per acre were significant. However the effects of pre-shooting dates and planting methods on investigated proportion of potato tuber were not significant. According to annual results, it can be suggested that potato tubers should be pre-shooting at 30 March and planted with plough-back method. 2003, 55 pages Keywords: Potato, Pre shooting, planting methods, yield, yield component. II