Sismik kalite faktörü Q

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SİSMİK KALİTE FAKTÖRÜ Q Saliha DÜNDAR Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Altan NECİOĞLU Jüri : Yrd. Doç. Dr. Altan NECİOĞLU Jüri : Prof. Dr. Turan KAYIRAN Jüri : Doç. Dr. Bülent COŞKUN Sismik dalgaların attenüasyonu, sıvı doygunluğu, geçirgenlik, gözeneklilik gibi kayaçların petrofiziksel özelliklerini tahmin etmede tanımlayıcı bir parametredir. Bu parametre ilave bilgi verebilir fakat hesaplanması oldukça zordur. Anelastik attenüasyon sismik dalgaların ısıya dönüşümüdür ve herbir uzaklık basma genlikteki kayıp olarak tanımlanan attenüasyon katsayısı a veya dalga uzunluğu basma enerji kaybının tersi olarak tanımlanan kalite faktörü Q ile ifade edilir. Q nun hesaplanması için birçok metod önerilmiştir. Bu çalışma spektral-oran metoduna dayanmaktadır. Q faktörünün elde edilmesinde sismik veriden elde edilen log-genlik spektrumunun eğimi kullanılmıştır. Ters Q filtresinin stack öncesi uygulanması ile stack izlerinin rezolüsyonunun arttığı ve refleksiyonların daha belirginleştiği görülmüştür. Q ölçümlerinin sonucunda kireçtaşında kalite faktörü Q' nun arttığı (attenüasyonun azaldığı) fakat kumtaşlarmda kalite faktörü Q nun azaldığı (attenüasyonun arttığı) görülmüştür. Bu çalışmada sismik veriden Q tahmininin ve ters Q filtresi uygulamasının yoruma ek bir bakış açısı kazandırdığı görülmüştür. 1999, 112 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Attenüasyon, kalite faktörü Q, Stack, refleksiyon

ABSTRACT Master Thesis THE QUALITY FACTOR Q Saliha DÜNDAR Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geophysical Engineering Supervisor : Asst. Prof. Dr. Altan NECİO?LU Jury : Asst. Prof. Dr. Altan NECİO?LU Jury : Prof. Dr. Turan KAYIRAN Jury : Assoc. Prof. Dr. Bülent COŞKUN Attenuation of seismic waves is a diagnostic parameter to predict petrophysical properties of rocks such as porosity, permeability and fluid saturation. It can give complementary information but this parameter is quite difficult to compute. Anelastic attenuation is the conversion of seismic waves into heat and is expressed in terms of the attenuation coefficient a, defined as the loss of amplitude per unit distance, or the quality factor Q, the inverse of the loss of energy per wavelength. There have been a number of methods proposed to compute Q. This study based on Spectral-ratio method. The slope of the log-amplitude spectrum which is derived from seismic data is used to determine the Q factor. It has been observed that after application of inverse Q filtering before stack the resolution of the seismic traces increases and the reflections become more distinct. The results of the Q measurements show that in limestones, the quality factor Q increases (attenuation decreases), but in sandstones the quality factor Q decreases (attenuation increses). In this study it has been observed that the estimation of Q from seismic data and applying inverse Q filtering can give additional perspective for interpretation. September 1999, 112 pages KEY WORDS : Attenuation, Quality factor Q, Stack, Reflection