İskenderun Körfezi`nde deniz suyu, askıdaki katı madde, sediment ve dikenli taş istiridyesinde (Spondylus spinosus Schreibers, 1793) oluşan ağır metal birikimi üzerine araştırma

Abstract

ÖZET Doktora Tezi İSKENDERUN KÖRFEZİ'NDE DENİZ SUYU, ASKIDAKİ KATI MADDE, SEDIMENT VE DİKENLİ TAŞ İSTİRİDYESİ'NDE {Spondylus spinosus SCHREİBERS, 1793) OLUŞAN AĞIR METAL BİRİKİMİ ÜZERİNE ARAŞTIRMA Aysun TURKMEN Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. M. Sıtkı ARAŞ İskenderun Körfezi'nde deniz suyu, askıdaki katı madde (AKM), sediment ve dikenli taş istiridyesindeki {Spondylus spinosus) ağır metal (Cd, Fe, Cu, Pb, Zn, Co, Cr, Al, Mn ve Ni) birikimlerinin incelendiği bu çalışma, Ağustos 2001 ile Temmuz 2002 tarihleri arasında yürütülmüştür. Deniz suyundaki ağır metal konsantrasyonları; Cd: 0,0550, Fe 0,2995, Cu: 0,0652, Pb: 0,6173, Zn: 0,0709, Co: 0,2589, Cr: 0,1689, Al: 0,1875, Mn 0,1079 ve Ni: 0,2769 mg/1 olarak bulunmuştur. Aynı sırayla AKM'de, 23,300; 29008 345,41; 333,03; 940,35; 100,81; 579,73; 20060; 814,56 ve 594,15, sedimentte, 4,4725 49921; 37,053; 141,63; 232,87; 79,040; 1419,8; 25574; 1304,5 ve 795,81, istiridyede, 10,386; 177,77; 16,477; 99,376; 74,420; 7,6425; 14,142; 85,897; 28,090 ve 36,143 mg/kg olarak belirlenmiştir. AKM, sediment ve istiridyedeki ağır metal konsantrasyonları arasında farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Yapılan korelasyon analizinde su, AKM, sediment ve istiridyedeki ağır metal konsantrasyonları arasında pozitif ve negatif yönde önemli korelasyonlar bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, İskenderun Körfezi'nde oluşan bu ağır metal kirliliği tehdidinin önlenebilmesi için, bu ekosistemde yaşayan organizma çeşitliliğinin de göz önüne alınarak, bir an önce koruyucu tedbirlerin başlatılmasının kaçınılmaz olduğu kanaatine varılmıştır. 2003, 152 sayfa Anahtar Kelimeler: İskenderun Körfezi, ağır metaller, birikim, mevsimsel değişim, istiridye

ABSTRACT Ph.D. Thesis INVESTIGATION ON HEAVY METAL ACCUMULATION OCCURRED IN SEA WATER, SUSPENDED PARTICULATE MATTER, SEDIMENT AND THORNY OYSTER {Spondylus spinosus SCHREİBERS, 1793) IN İSKENDERUN BAY Aysun TÜRKMEN Atatürk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Aquaculture Supervisor: Prof. Dr. M. Sıtkı ARAS This study performed between August 2001 and July 2002 investigated the heavy metal (Cd, Fe, Cu, Pb, Zn, Co, Cr, Al, Mn ve Ni) accumulations in the seawater, suspended particulate matter (SPM), sediment and thorny oyster {Spondylus spinosus) from İskenderun Bay. Heavy metal concentrations in seawater were found as Cd: 0.0550, Fe 0.2995, Cu: 0.0652, Pb: 0.6173, Zn: 0.0709, Co: 0.2589, Cr: 0.1689, Al: 0.1875, Mn 0.1079 ve Ni: 0.2769 mg/1. In the same way, these concentrations were found as 23.300 29008; 345.41; 333.03; 940.35; 100.81; 579.73; 20060; 814.56; 594.15 in SPM, 4.4725 49921; 37.053; 141.63; 232.87; 79.040; 1419.8; 25574; 1304.5; 795.81 in sediment and 10.386; 177.77; 16.477; 99.376; 74.420; 7.6425; 14.142; 85.897; 28.090; 36.143 mg/kg in oyster respectively. Differences between heavy metal concentrations in SPM, sediment and oyster were found statistically significant. According to correlation analyses, significant positive and negative correlations between heavy metal concentrations in the water, SPM, sediment and oyster were found. According to these results, to prevent this heavy metal pollution threat in İskenderun Bay, taking into consideration the biodiversity in this ecosystem, it is thought that it is inevitable that protective measurements must be started as soon as possible. 2003, 152 pages Keywords: İskenderun Bay, heavy metals, accumulation, seasonal variation, oyster 11