Sınır ticareti yoluyla ithal edilen motorinle çalıştırılan traktörlerde kuyruk mili performansının belirlenmesi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SINIR TİCARETİ YOLUYLA İTHAL EDİLEN MOTORİNLE ÇALIŞTIRILAN TRAKTÖRLERDE KUYRUK MİLİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ Kerim EKMEKÇİ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinalan Anabilim Dalı Danışman : Doç Dr. Mustafa VATANDAŞ Türkiye, ekonomisi önemli ölçüde tarımsal üretime ve tanma dayalı sanayi ürünlerine bağlı ülkelerden birisidir. Tarımsal üretimin gerçekleştirilmesinde, mekanizasyon girdilerinin önemli bir yeri vardır. Mekanizasyon yatırımları İçinde de en önemli pay traktöre ait olmaktadır. Traktörlerin işletme giderlerinin büyük kısmını oluşturan yakıt gideri, tarımsal işlerde maliyeti etkileyen en önemli faktörlerden birisidir. Traktör gibi pahalı bir güç kaynağının verimli ve etkin kullanım İçin uygun yakıtla çalıştırılması gerekmektedir. 1996 yılından başlayarak günümüze kadar devam eden, Türkiye'ye özgü sınır ticareti yoluyla ithal edilen motorin (Diesel yakıtı), fiyatının ucuzluğundan dolayı alternatif bir yakıt konumuna gelmiştir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmak ve ticaretin gelişmesi amaçlarına yönelik olarak, ulusal ekonomi politikaları çerçevesinde İzin verilen sınır ticareti yoluyla kontrolsüz olarak ithal edilen bu yakıtın fiyatının, iç piyasaya göre değişen oranlarda daha düşük olması kullanımını yaygınlaştırmıştır. Bu araştırmada, sınır ticareti yoluyla ithal edilen söz konusu motorinin Özelliklerini tespit ederek, traktörlerde kuyruk mili ( PTO ) performansına olan etkilerini belirlemek hedeflenmiştir. Bu amaçla, ticari akaryakıt istasyonlarından rastgele alman İran menşeelİ motorin İle karşılaştırmak için Petrol Ofisi tarafından satışı yapılan TÛPRAŞ ürünü motorin kullanılmıştır. Motorinlerin özellikleri belirlendikten sonra çeşitli güçlerdeki traktörlerde kuyruk mili performans testleri yapılmıştır. Kuyruk milinden elektrikli frenle yüklenen dört farklı motor gücündeki traktörlerde, kuyruk mili dönme momenti, motor devir sayısı, yakıt tüketimi, egzoz gazı duman koyuluğu ve egzoz gazı sıcaklıktan ölçülmüştür. Bu veriler doğrultusunda kuyruk mili gücü, saatlik yakıt tüketimi, özgül yakıt tüketimi, yakıtın özgül enerji değerleri hesaplanarak grafikler halinde verilmiştir. Çalışmanın sonucunda, her İki yakıtla yapılan deneyler, tüm traktörlerde kuyruk mili performansı yönünden istatistiki olarak önemli görülebilecek bir sonuç vermemiştir. Sadece egzoz gazı duman koyuluğu yönünden iki traktörde elde edilen değişimler önemli bulunmuştur. 2000, 66 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Traktör kuyruk mili performansı, Diesel yakıtı ( motorin )

ABSTRACT Master Thesis DETERMINATION OF PTO PERFORMANCE IN TRACTORS OPERATED WITH DIESEL FUEL IMPORTED BY BORDER TRADE Kerim EKMEKÇİ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Machinery Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Mustafa VATANDAŞ Turkey is one of the countries which its economy depends on agriculture and agricultural industry as importantly. Mechanization inputs take an important role on agricultural production. In mechanization investments, tractor has also the most important portion. Fuel expense, the most part in operational expenses, is one of most important cost factors that effects agricultural works. An expensive power resource like tractor needs working with proper fuel for ratability. From 1996 until now, because of the cheapness of price of Diesel fuel imported by border trade in Turkey, İt is used as an alternative ruel. To improve the trade of Southeast and East Anotolia Regions and for economic development, this fuel imported by border trade without control is extended its using because il is the cheapest among Diesel fuels. In this research, determining of features of Diesel fuel which is imported by border trade and its effects to the tractor's PTO (power take off) performance are aimed. With this aim, Diesel fuels are used that obtained from TUPRAS which distributed by Petrol Ofîsİ in order to compare with Diesel fuels which are derived from random fuel stations by getting from Persia. Having determinated the features of the fuets, the tests are made about PTO performance on tractors that have different engine power. On four tractors have got different engine power which are loaded by electrical breaking system to the PTO, PTO torque, engine speed, fuel consumption, exhaust gas black smoke concentration and temperature of the exhaust gas are measured. As regard of these measurements, the power of PTO, hourly fuel consumption, specific fuel consumption, specific fuel energy values are calculated and shown their graphics. At the end of this study, both types of the fuels are not shown any differences to the PTO performance of all tractors statistical. There are only differences on two tractors for the exhaust gas black smoke concentration statistical. 2000, 66 pages KEYWORDS : Tractor PTO ( power take off ) performance, Diesel fuel