Soya yağının interesterifikasyon kinetiği

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SOYA YAĞININ İNTERESTERİFİKASYON KİNETİĞİ Murat KAYA Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Aziz TEKİN Araştırma 1999-2001 yılları arasında A.Ü.Z.F. Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Yağ Teknolojisi laboratuvarında yürütülmüştür. Araştırmada, rafine soya yağına farklı sıcaklık derecelerinde (10, 20, 40, 60, 80 ve 95°C), % 0,5 oranında katalizör (sodyum metilat) katılması ve 600 devir/dakika karıştırma uygulanmasıyla gerçekleştirilen interesterifıkasyon reaksiyonları sırasında, 2-yerleşimdeki doymuş yağ asiti dağılımı izlenerek bir kinetik eşitlik bulunması amaçlanmıştır. Çalışmalarda, her sıcaklık derecesi için farklı reaksiyon hız sabitleri (k) sırasıyla, kı0»c = 0,014 dak`1, k20°c = 0,024 dak`1, Wc = 0,105 dak`1 k^-c = 0,23 dak`1, k80oC = 0,34 dak`1 ve k95<.c = 0,65 dak`1 bulunmuştur. Reaksiyon hız sabitleri (k) incelendiğinde, 40°C'den sonra reaksiyon hızında belirgin bir artış olduğu belirlenmiş ve elde edilen k değerleri kullanılarak aktivasyon enerjisi 9265 kal/mo! olarak hesaplanmıştır. Sonuçta, birinci dereceden bir tepkime olduğu belirlenen interesterifıkasyon reaksiyonuna ait hız eşitliği; rA = 219695.e`466277. CA olarak yazılmıştır. ANAHTAR KELİMELER : İnteresterifıkasyon, interesterifıkasyon kinteği, soya yağı, sodyum metilat, reaksiyon derecesi, reaksiyon hız sabiti.

ABSTRACT Master Thesis INTERESTERIFICATION KINETICS OF SOYBEAN OIL Murat KAYA Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Food Engineering Supervisor : Assoc.Prof.Dr. Aziz TEKİN This research was conducted in Fats and Oils laboratories of Food Engineering Dept, Agricultural Faculty, Ankara University, between 1999- 2001. In this research, It was aimed to find a kinetic equation for interesterification of soybean oil, performed at elevated temperatures ( 1 0, 20, 40, 60, 80 and 95°C), 600 rpm stirring rate and 0,5 % of catalyst (NaOCH3) concentration, by the analysing of saturated fatty acids in 2- position of triglycerides. According to the results, different reaction rate constants (k) for each study temperature were found as ki0° = 0,014, k2o° = 0,024, k40° = 0,105, kgo» = 0,23, k80. = 0,34 and k95o = 0,65, respectively. When (k) values were plotted against temperatures, a significant increase was observed in reaction rate after 40°C, and activation energy was calculated as 9265 cal/mole. In conclusion, the reaction rate equation of the interesterification which was determined as a first-order reaction was written as rA = 219695.e466217. CA. KEY WORDS : Interesterification, interesterification kinetics, soybean oil, sodium methoxide, reaction order, reaction rate constant.