K tabakası geçiş hızlarının ölçülmesi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi K TABAKASI GEÇİŞ HIZLARININ ÖLÇÜLMESİ Sevil PORÎKLİ Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı Danışmanı: Doç. Dr. Yakup KURUCU Bu çalışmada atom numarası 26 < Z < 67 aralığında olan 13 elementin uyarılmasında, 24lAm nokta kaynağından yayınlanan 59,54 keV'lik gama ışınları kullanılmıştır. Numunelerden yayımlanan karakteristik K X-ışınlarının sayılmasında Ge(Li) dedektörü kullanılmıştır. Ge(Li) dedektör için, hem deneysel olarak hem de teorik olarak verim eğrileri oluşturulmuştur. K X-ışını ölçümlerinden flüoresans tesir kesitlerinin deneysel değerleri bulunmuş ve K tabakası flüoresans verimleri elde edilmiştir. K X-ışını flüoresans tesir kesitleri için elde edilen sonuçlar relativistik Dirac-Hartree-Slater teorisine dayalı, teorik tahminlerle karşılaştırılınıştır. Çalışmamızın ikinci kısmında, K X-ışını spektrumlarından Kfl I Ka şiddet oranı değerleri deneysel olarak ölçülmüş ve devamında şiddet oranı ölçümlerinden istifadeyle de geçiş hızları tayin edilmiştir. Elde edilen tüm geçiş hızı değerleri, daha önceden diğer araştırmacılar tarafından bulunmuş teorik ve deneysel geçiş hızı değerleriyle karşılaştırtlmıştır. 2004, 74 Sayfa Anahtar Kelimeler: EDXRF, X-ışını şiddet oranı, Geçiş hızları, X-ışını üretim tesir kesiti, X-ışınları.

ABSTRACT Master Thesis MEASURMENT OF K-LINE TRANSITION RATES Sevil PORİKLİ Atatürk University Faculty of Arts and Sciences Department of Physics Supervisor: Asst. Prof. Dr. Yakup KURUCU In this work, 59,54 keV gamma rays radiated from 24lAm point source were used for excitation of 13 elements in the atomic ragion 26 < Z < 67. Characteristic K X-rays emitted from the sample were counted by a Ge(Li) dedector. For Ge(Li) dedector, both theoretical and experimental efficiency curved line maked up and examined. Experimental values of flourescence cross-sections were determined from the K X-rays measurments and K shell fluorescence yield were found by using the values of the experimental cross-sections. The obtained results for K X-rays flurescence cross- sections were compared with the theoretical estimates based on Dirac-Hartree-Slater theory. At second section of our work, K(5 1 Ka intensity ratio values were measured from K X-ray spectra and then transition rates were obtained by using the intensity ratio values. The obtained experimental transition rates have been compared with the theoretical results and experimental values of other researchers. 2004, 74 Pages Keyword: EDXRF, X-ray intensity ratio, Transition rate, X-ray production cross section, X-rays. ii