Beyin korteksinin farklı bölgelerinde kıyaslı sitoarşitektonik inceleme

Abstract

-?8_ ÖZET Bu çalışmada Economo Koskinas'm haritasında tanımlanan `beş izokorteks tipinden iki hocıotipik ile iki heterotipik böl ge insanda, yapı ve düzen `baklamdan kıyaslanarak `belirtilmiş tir. Materyel olarak kullanılan insan izokorteksinde hocıoti pik olarak iki örnekten biri oksijjital kutuptan( polar), diğeri prefrontal alandan (front al), heterotipik agranuler korteks ti pi için girus presentralisten, heterotipik granüler kort ek ti pi için sulkus kalkarinus çevresinden parçalar alındı. Bu par çalar üzerinde dört değişik yöntem, uygulandı, l) Olağan hena- toksilen-eozin `boyası ve Nissl yöntemi nöronları hücre içi, bazofil yapıları gösteren ve aynı zamanda tabakalardaki düze ni belirleyen bir yöntem olarak kullanıldı. 2) Golgi blok imp- regnasyon yöntemi nöron ve gliya hücreleri açık bir zemin üze rinde uzantılarıyla birlikte izi e tie olanağı verdiğinden hücre sel nitelik belirtilmesinde yararlı oldu. 3) Kesit inpreghas- yon yont eni olarak kullanılan Ration X Cajal türevi Davenport modifikasyonu nöron gövdesi ve uzantılar içinde nörofibril de metlerini açıkça gösterdiğinden hücre düzen ve morfolagi sinde açıklık sağladı. 4) Ayrıca hücre içi lipofuksin pigmentini..- belirten ve sitoarşitektoniâe yeni bir görüşü getiren aldehit fuksin pigment boyama yönteminin ince kesitlerdeki görünümü izlendi. Seçilen bölgelerden hocıotipik frontal korteksin altı ta bakalı düzeni gösterdiği fakat çoğunlukla piramidal hücreden oluştuğu (özellikle III, ve V. tabakalarda), granüler tabaka larındı ve IV) inceliği saptanmıştır. Homotipik polar tip korteks frontal hocıotipik tipe göre daha ince fakat hücresel yoğunluğun daha fazla olduğu, altı ta--29- bakalı düzenin en `belirgin şekilde yansıdığı, IV. tabakanın Özel likle kaim ve yoğun olduğu, tün kortekste piramidallere kıyasla granül hücrelerin çoğunlukta olduğu gözlenmiştir. Heterotipik agranuler korteksin en kalın ; olduğu, altı taba kalı düzeni göstermediği, esas bakımdan piramidal hücreleri içer diği, hücresel yoğunluğun nisbeten az olmasına karşın büyük çaplı hücrelere rastlama olasılığının fazla bulunduğu, piramidal hücre lerin çaplarının derine doğru arttığı, V. tabakada dev piraaidle- rin bulunduğu saptanmıştır. Heterotipik granuler korteksin diğerleri için de en ince olduğusaltı tabakalı düzeni göstermese de belirsiz tabakalı bir görünüm verdiği, IV. tabakanın çok kalın olduğu, esas bakımdan yıl dız ve granül hücreler içerdiği, II. ve III. tabakalar arasında keskin bir sınır bulunmadığı, kalın IV. tabakanın açık renk bir orta çizgi ile süb tabakalara ayrılabileceği saptanmıştır. İncelenen dört bölgenin pigment preparatlarmda homotipik korteks tiplerinde pigmente hücreler gelişi güzel dağınık bulun masına karşın, heterotipik korteks bölgelerinde pigmentli hücre lerin kortekse özgü.Jcalın tabakalarda (örneğin agranuler tipte V. granuler tipte IV.) belirgin olarak gözlenmiştir.