Brachydanio rerio türü ufak balıkların kimyasal karsinogenezisde denenmesi (N-nitrozodietilamin, N-nitrozodimetilamin, N-metil-N-nitro-N-nitrozoguanidin ve N-nitrozosimetidinle alınan sonuçlar)

Abstract

-37- ÖZET Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Ana Bilim Dalında yapılan bu çalışmada Brachydanlo rerio türü ufak akvaryum balıklarının kemiricilerde etkin karsinojen olan bası kimyasal maddelere karşı duyarlılıkları incelenmiş ve bu arada böyle bir etkisi gösterilmemiş olan N-nitrozosi- metidin'de incelenmiştir. Bu amaçla İlk dokuz hafta Üçer hafta arayla sularına 50' şer ppm H-nitrozodietilamin (NDEA),N-nitrozodimetilamin (MDMA) ve her iki maddenin katıldığı deney gruplarında 22- 23 haftalık toplam deney suresinde sırası ile %40,%25 ve %56 oranında karaciğer tümörleri gözlenmiştir. Önce dimetileulfoksit'de eritilip 10 hafta boyunca iki şer hafta arayla 4 ppm N-metil-Nı-nitro-N-nitrozoguanidin (MNNG) ve 150 ppm N-nitroaosimetidin'in (NS) katıldığı de ney gruplarında 40 haftalık toplam deney süresinde sadece MNNG grubunda %8 oranında kolanjioma görülmüştür. Sonuçta kemirici türü deney hayvanlarına oranla daha kısa sürede tümörlerin oluştuğu ve normal balık karaciğerinin memelilerdekinden farklı bir yapı taşımasına karşın oluşan karaciğer tümörlerinin insanlar ve sıçanlarda olu şanlara benzediği görülmüştür. Böylece bu tür çalışmalar da ufak balıkların duyarlı ve ekonomik bir model olabilecekleri, ayrıca balıklarda gözlenen tümörlerin çevre kirlenmesinde bir biyolojik gösterge olarak değerlendirile bileceği düşünülmüştür.