Glikohemoglobin ve fruktozamin tayinlerinin diabet ve serum protein düzeyi değişiklikleri ile seyreden bazı hastalıklarda değerlendirilmesi

Abstract

67 ÖZET Bu çalışmada, kan protein düzeyi değişikliklerinin fruktozamin tayinine etkisinin araştırılması planlanmıştır. Bu amaçla siroz, multipl myelom, üremi ve romatoid artirit hasta grupları incelenmiştir. Çalışmada aynı zamanda glikohemoglobin tayini de yapılarak, üremi grubu için her iki parametre birlikte değerlendirilmiştir. Fruktozamin tayininde Baker ve arkadaşlarınca tarifi yapılan, NBT'nin alkali ortamda redüksiyonuna dayanan metodun Siedel ve arkadaşlarınca modifiye edilen şekli kullanılmıştır. Fruktozamin tayininin gliseminin kısa süreli takibindeki değerini vurgulamak düşüncesiyle, 20 kişilik bir diabet hasta grubundan hastaneye yatışta ve tedavinin başlamasından ortalama 13 gün sonra kan alınarak çalışılmıştır. Yapılan tedaviyle yaklaşık 2 haftalık sürede, fruktozamin değerlerinde %23.58'lik, glikohemoglobin değerlerinde ise %10.9'luk bir azalma olduğu tesbit edilmiştir. Bu sonuçlar, diabetin izlenmesinde fruktozamin tayininin glikohemoglobin tayinine göre, süre açısından daha önceden bilgi verdiğini göstermektedir. Hipoalbuminemi ve/veya hipergamaglobulinemi ile karakterize serum protein düzeyi değişiklikleri ile seyreden çalışma gruplarımızda, fruktozamin tayini sonuçlarıyla serum albuminin düşmüş düzeyleri arasında bir korelasyon bulamadık. Bu durum fruktozamin tayininin, sadece serum albumininin değil, serum proteinlerinin nonenzimatik glikasyonunu yansıttığını düşündürür. Ayrıca serumda, nonenzimatik glikasyonu sınırlayan ana faktör, serum protein düzeylerinden çok daha fazla kan glukoz konsantrasyonudur. Üremi grubunda elde ettiğimiz sonuçlar, fruktozamin tayininin yüksek üre düzeylerinden etkilenmediğini göstermektedir. Aynı şekilde, üremide afinite kromatografisi ile glikohemoglobin tayini de (en azından 150mg/dl_ kan üre düzeylerine kadar) uygundur. Çalışmamızda fruktozamin tayininin, serum albumin veya protein düzeylerine göre herhangi bir düzeltme yapılmadan, rutin amaçlarla gliseminin kısa süreli bir göstergesi olarak kullanılabileceği tesbit edilmiştir. Protein turnover hızının arttığı durumlarda fruktozamin tayini için duyulan endişenin, hızlanmış hemolizde de glikohemoglobin tayini için geçerli olduğu bilinmelidir. Beklenmeyen fruktozamin değerleri tesbit edildiğinde, diğer glisemi parametreleri ile birlikte albumin, total protein ve paraprotein incelemeleri yapılması uygun olacaktır.