Akut ve kronik brusellozlu olgularda kemik iliği kültürünün önemi ve antibiyotik duyarlılığı

Abstract

ÖZET Bu çalışmada akut ve kronik brusellozlu hastaların tanısında, serolojik testlerin yanısıra kan ve kemik iliği kültür pozitifliğini değerlendirmek ve antibiyotik duyarlılıklarının saptanması amaçlandı. Çalışmaya Ocak 1995 ile Kasım 1999 tarihleri arasında, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kliniğine, bruselloz tanısıyla yatırılan hastalar alındı. Hastalarda tanıya yönelik; Brusella tüp aglütinasyonu, ELİSA ile Brusella IgM ve IgG antikorları, ANA, RF testleri ile kan ve kemik iliği kültürleri yapıldı. Üretilen Brucella suşlannın tür ve tip ayırımı yapılarak antibiyotik duyarlılıkları, disk diffüzyon yöntemi ile araştırıldı. Olguların % 65.7'si (46/70) akut, % 34.3'ü (24/70) kronik olarak kabul edildi. Akut vakaların % 76.1 'inin kan kültüründe, % 84.8'inin ise kemik iliği kültüründe bakteri üretildi. Akut ve kronik olguların kan ve kemik iliği kültüründe üreme süreleri karşılaştırıldığında, gruplar arasında anlamlı bir farklılık gözlenmedi. Kronik 24 olgunun % 37.5'inin kan kültüründe, % 79.2'sinin ise kemik iliği kültüründe üretildi. Akut olgularda kan ve kemik iliği kültür pozitiflikleri anlamlı farklılık oluşturmazken, kronik olgularda kemik iliği kültür pozitifliği kan kültürü pozitifliğine göre anlamlı yüksek bulundu. Her iki grup için de B. abortus biyotip 3 en sık izole edilen suş oldu. ELİSA yöntemi ile akut olguların % 95. 7 'sinde, kronik olguların ise % 100'ünde pozitif değerler elde edildi. Brusella tüp aglütinasyonu ise, akut olguların % 95. 7 'sinde, kronik olguların ise % 83.3 'ünde pozitif bulundu. İzole edilen brusella suşlannın, akut ve kronik olgulara göre tür ve tiplerin dağılımının anlamlı farklılık oluşturmadığı görüldü. Akut ve kronik olgularda üretilen brusella türlerinin antibiyotiklere olan duyarlılıkları karşılaştırıldığında ise, tümü tetrasikline duyarlı bulundu. Streptomisine direnç kronik bir olguda (% 5.26) saptandı, ancak bu durum gruplar 31arasında anlamlı bir farklılık oluşturmadı. Rifampisine direnç, akut olguların % 10.3'ünde, kroniklerin ise % 42.1 'inde izlendi. Ko-trimaksazol direnci ise, akut olguların % 25.6'sında, kroniklerin ise % 57.9'unda izlendi. Rifampisin ve ko- trimaksazol direncinin, kronik olgularda akut olgulara göre anlamlı yüksek olduğu görüldü. Siprofloksasine direnç hiç bir brusella susunda saptanmazken, seftriaksona direnç de bir akut, bir de kronik olguda rastlandı. Sonuç olarak, bu çalışmada özellikle kronik olgularda kemik iliği kültürünün önemli bir tanı yöntemi olduğu görüldü. Kronik olgularadan izole edilen brusella suşlarınm, akutlardakine göre in vitro olarak daha yüksek oranlarda rifampisin ve ko-trimaksazole dirençlilik gösterdiği saptandı. Bu laboratuvar verileri, aynı zamanda bu ilaçların tetrasiklinle kombine tedavisi yapılarak yürütülen klinik çalışmalarla da uyumlu bulunmuştur. 32