İran`da yetiştirilen önemli buğday (Triticum spp.) çeşitlerinde genetik farklılığın gliadin elektroforegramı yöntemi ile belirlenmesi

Abstract

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Biyoteknoloji Laboratuarı'nda yapılan bu çalışmanın amacı, İran'da yaygın olarak tarımı yapılan buğday çeşitlerinin, genotipe özgü endosperm depo protein (gliadin) bantları bakımından, farklılıklarını belirlemek ve çeşit katalogu oluşturmaktır. Araştırmada, İran'da yaygın olarak yetiştirilen 25 ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve 1 makarnalık (Triticum durum Desf.) buğday çeşidi kullanılmıştır.Gliadin bantlarının belirlenmesinde asit poliakrilamit jel elektroforezi (A-PAGE) yönteminden yararlanılmış olup, elde edilen bantlara ilişkin tür formülü, grafik ve dendogramların analizleri ile çeşitlerin karşılaştırılmaları yapılmıştır.Buna göre, araştırmada kullanılan İran kökenli çeşitler, gliadin bant desenleri bakımından irdelendiğinde; bant sayılarının ekmeklik buğdaylarda 16 ile 26 arasında değiştiği, en az bant sayısına Akbari çeşidinin, en yüksek bant sayısını ise Atrak çeşidinin sahip olduğu belirlenmiştir. Tek makarnalık buğday örneğinde ise, bant sayısı 12 olarak gözlenmiştir. Çeşitlerde ?- bölgesi bant sayıları 0-3, ß- bölgesi bant sayıları 2-5, ?- bölgesi bant sayıları 1-5 ve ?- bölgesi bant sayıları 9-17 arasında değişmiştir. Bu durum İran kökenli çeşitlerin protein yapılarının çoğunluğunu yüksek moleküler ağırlıklı ?-gliadin tipi proteinlerin oluşturduğunu göstermektedir.Çeşitler ortak ve farklı bantlar bakımından karşılaştırıldığında ise önemli farklılıkların olduğu ve bu nedenle melezleme çalışmalarında değişik varyasyonların oluşturulmasında başarıyla kullanılabileceği görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Buğday, Triticum, elektroforesiz, genetik farklılık, gliadin

The purpose of this study, that was carried out Ankara University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, Biotechnology Laboratory, is to detect diversities, with regard to endosperm storage protein (gliadin) bands particular to genotype, of wheat varieties widely cultivated in Iran. In the study, twenty five bread (Triticum aestivum L.) and one durum (Triticum durum Desf.) wheat varieties widely cultivated in Iran have been used.The method of acid-polyacrylamide gel electrophoresis (A-PAGE) have been used in detection of gliadin bands and a comparison have been made between varieties and genre formula, graphic and dendogram analysis related to bands obtained.According to this, when Iranian varieties used in the study have been examined with regard to gliadin band patterns; it has been detected that the numbers of bands vary from 16 to 26 in bread wheats and Akbari variety has the least number of bands and Atrak variety has the highest number of bands. Numbers of bands have been observed 12 at the only sample of durum variety. At the varieties, numbers of bands have varied; ?- sectin band numbers between 0-3, ß- section band numbers between 2-5, ?- section band numbers between 1-5 and ?- section band numbers between 9-17. This case shows that the majority of protein structures of the Iranic varieties consist of ?-gliadin-type proteins with high molecular weight.It can be seen that, when the varieties are compared with regard to common and different bands, there are important diversities and so they can be employed to form different variations in hybridization studies.Key Words: Wheat, Triticum,electrophoresis, genetic diversity, gliadin