Erdemli (Mersin) yöresi makiliklerindeki çalı türlerinin tespiti ve yem değerlerinin belirlenmesi

Abstract

Toros daglarının eteginde yer alan Erdemli (Mersin) yöresindeki makiliklerde bulunan çalıtürlerinin tespiti ve yem degerlerini belirlemek amacıyla planlanan bu arastırma, Nisan 2005-Nisan 2007 döneminde yürütülmüstür. Deneme makilik yogunluklarının farklı oldugu 3 degisikrakım (0-400 m, 400-800 m ve 800 m üzeri) ve 2 farklı yöneyde (kuzey ve güney) parselsizörnekleme yöntemine göre kurulmustur. Mevcut türlerin tespiti, yapraklarının protein oranı,NDF (Neutral Detergent Fibre) oranı, ADF (Acide Detergent Fibre) oranı, yaprak oranı, bitkibasına yaprak verimleri, bitkilerin gelisme seyirleri ve otlanma durumları belirlenmistir.Farklı rakım ve yöneylerde belirlenen 18 örnek deneme alanında toplam 38 çalı türünerastlanmıstır. Rakımlara göre türlerin yayılısları farklılık göstermistir. 0-400 m rakımda 20, 400-800 m rakımda 31 ve 800 m üzeri rakımda 21 tür belirlenmistir. Yöneylere göre de türlerinyayılısları farklı olmus ve en yogun tür sayısı kuzey bakıda tespit edilmistir.Mevcut çalı türlerinin gelisme seyirleri türlere göre farklılık göstermistir. Yine çalı türlerininrakımlara göre gelisme seyirleri farklı olurken, yöneylere göre ise aynı derecede bir farklılıgınolusmadıgı saptanmıstır. Düsük rakımda (0-400 m) türler daha erken bir dönemde fenolojikgelismelerini tamamlamıslardır.Tespit edilen türlerin otlanmadaki tercih durumları türler arasında farklı bulunmustur. 38 türden5'i hiç otlanmayan, 7'si çok az tercih edilen, 5'i az otlanan, 6'sı orta derecede otlanan ve 10'nuise sık otlanan grupta yer alırken, 5 tür ortamda mevcut bulunan diger türlerin çesitliligine vehayvan yogunluguna göre farklı derecelerde otlanmıslardır. Arastırmada tespit edilen türlerinyapraklarının ham protein oranı %5,85 ile %28,82, NDF oranı %16,87 ile %58,33, ADF oranı%9,80 ile %37,79, yaprak oranı %6,25 ile %51,73 arasında, bitki basına yaprak verimleri ise0,07 kg ile 34,66 kg arasında degismistir.Anahtar Kelimeler: Erdemli, çalı, rakım, yöney, besleme degeri, gelisme seyri, yaprakoranı, yaprak verimi

This study was conducted during the period of april 2005 to april 2007 to determine the shrubspecies and their forage value in the district of Erdemli-near the Taurus Mountains. Theexperimental design had three different altitudes (0-400 m, 400-800 m and over 800 m) and intwo geographical sides (north and south) was determined according to sampling method withoutplot. In the study, the current species NDF (Neutral Detergent Fibre) ratio, ADF (AcideDetergent Fibre), leaf ratio, the leaf yield of per plant and the growing charecteristics wereevaluated and determined.38 shrub species were found in 18 different research area chosen on different altitudes and sides.The distribution of species showed a variation according to altitudes. On 0-400 meters 20, 400-800 m 31 and over 800 m 21 species were found. The distribution of species also showed avariation according to sides and the most kind of species had been found north-facing slope.The growth patterns of current shrubs changed according to species. Their growth patterns arevaried on different altitudes but in different sides the growing characteristics seemed similar.Species in low altitude completed their phenological developments earlier than those in highaltitudes.The grazing preferences of the species found very different. Five of 38 observed species wereclassified into no grazing group, 7 of them into partially grazing group, 5 of them into lessgrazing group, 6 of them into moderatly grazing group and 10 of them into frequently grazinggroup. Other 5 species were grazed different levels due to the numbers of animal and kinds ofother plant the present in this research area. Crude protein rate in leaves of species changed5,85% to 23,82% in this study. NDF ratio were 16,87% to 58,33%, ADF ratio were 9,80% to37,79%, leaf ratio were 6,25% to 51,73% and the leaf yields to per plant were 0,07 kg to 34,66kg.Keywords: Erdemli, shrub, altitude, side, nutritive value, growth pattern, leaf ratio, leaf yield