Kayseri yoncası hatlarının tohum tutma özellikleri ve bunların polikros döllerinde yeşil yem veriminin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2006 ve 2007 yıllarında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Parselleri'nde yürütülmüştür. Kayseri Yoncası'ndan seçilmiş bazı bitkilerin Orta Anadolu koşullarına iyi uyum gösterenleri, ot ve tohum verimleri bakımından incelenmişlerdir.Araştırma sonuçlarına göre 7 farklı klonda her iki yılda serbest koşullar altında tozlanan klonlarda bitki boyu sırayla 78.60-97.15 cm ve 77.92-96.64 cm; bitkide sap sayısı 23.47-40.23 ve 23.33-40.50 adet arasında değişmiştir. Bir salkımda çiçek sayısının birinci ve ikinci yılda sırasıyla 34.10-43.40 adet ve 34.00-44.33 adet; bir salkımda meyve sayısının 17.80-24.37 adet ve 17.60-24.33 adet olduğu belirlenmiştir. Meyve bağlama oranı % 46.02-% 61.18 ve % 45.60-% 58.46; meyvede kıvrım sayısı 2.56-2.87 ve 2.54-3.12 ; meyvede tohum sayısı ise 3.46-4.23 adet ve 3.53- 4.37 adet olarak bulunmuştur.Tek bitkinin tohum verimi 18.02-25.96 g ve 17.95 ve 27.32 g; bitkilerin 1000 tohum ağırlıkları 2.51-2.96 ve 2.68-3.10 g olarak belirlenmiştir.Yonca çiçeklerinde kendileme yapıldığında klonlarda meyve bağlama oranları % 3.47-% 4.61 ve % 3.01-% 3.84; meyvede kıvrım sayısı 0.89-1.17 ve 0.96-1.17; meyvede tohum sayısı 0.58-1.03 adet ve 0.63-1.00 adet olmuştur.Kayseri yoncası hatlarına ait bitki boyu 84.28-99.28 cm ve 86.10-99.83 cm; bitkide sap kalınlığı 3.02-3.66 cm ve 3.37-3.89 cm; yeşil ot verimleri her iki yılda sırasıyla 8454.00-10119.42 kg/da ve 7374.87-8489.13 kg/da arasında değişmiştir. Kuru ot verimleri sırasıyla 1859.53-2192.47 ve 2384.57-2825.43 kg/da arasında değişmiştir. Yonca otunun kalitesini belirlemek için bitkilerde yapılan çalışmalarda kuru ot oranı % 21.13-% 22.18 ve % 30.97-% 34.53; ham protein oranı % 16.85-% 19.42 ve %13.82--%16.80 arasında bulunmuştur. Ham protein verimi 76.73-97.76 ve 77.13- 97.45 arasında değişmiştir.Seçme yonca klonlarının içerisinde 114 ve 125 no'lu klonlar tohum tutma bakımından; 125 ve 159 no'lu klonlar ot verimleri bakımından daha iyi bir performans göstermişlerdir.Anahtar Kelimeler: Yonca(Medicago sativa L.), Kayseri yoncası, bitkide sap sayısı, salkımda çiçek sayısı, meyve bağlama oranı, meyvede kıvrım sayısı, bin tohum ağırlığı, yeşil ot verimi, kuru ot oranı, ham protein oranı.

This study was carried out in the Experimental Fields of the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, University of Ankara in 2006-2007. Some plants adapting Central Anatolia conditions best, investigated for hay and seed yields.The following results obtained in 7 different clones for two years. Plant heights were 78.60-97.15 cm and 77.92-96.64 cm; stem numbers per plants were 23.47-40.23 and 23.33-40.50. Floret numbers per raceme were 34.10-43.40 and 34.00-44.33; pod numbers per raceme were 17.80-24.37 and 17.60-24.33. Pod setting rates were 46.02%-61.18% and 45.60%-58.46%; turn of spiral numbers per pod were 2.56-2.87 and 2.54-3.12; seed numbers per pod were 3.46-4.23 and 3.53-4.37.Seed yields per plant were 18.02-25.96 g and 17.95-27.32 g. Thousand seed weight were 2.51-2.96 g and 2.68-3.10 g in normal conditions.In the alfalfa flowers, when they were selfed it was found that pod/floret rates were 3.47 %-4.61 % and 3.01 %-3.84 %; turn of spiral numbers per pod were 0.89-1.17 and 0.96-1.17; seed numbers per pod were 0.58-1.03 and 0.63-1.00.Belonging Kayseri alfalfa lines plant heights were 84.28-99.28 cm and 86.10-99.83 cm; stem thickness per plant were 3.02-3.66 and 3.37-3.89. Hay yields of some of these lines in progenies varied between 8454.00-10119.42 kg/da and 7374.87-8489.213 kg/da. Forage yields of them 1859.53-2192.47 kg/da and 2384.57-2825.43 kg/da. In the analizes to determine alfalfa hay quality, it was found that dried hay rates were 21.13%-22.18% and 30.97%-34.53%; crude protein rates were 16.85%-19.42% and 13.82%-16.80%.; crude protein yields were 76.73-97.76 and 77.1397.45.Among the clones 114 and 125 were superior for seed setting, the progenies of 125-159 were süperior for hay yield to the other clones.Key Words: Common alfalfa (Medicago sativa L.), Kayseri alfalfa, stem number per plant, floret number per raceme, pod setting rate, turn of spiral number per pod, thousand seed weight, hay weight, crude protein rate.