Yurtlarda barınan öğrencilerin sosyal ve psikolojik sorunları ve bu sorunların çözümü için önerilebilecek bir eğitim programının amaçları

Abstract

Birleşmiş Milletler Örgütü*nün tanımına göre genç, 15 ile 25 yaşları arasında, Öğrenim gören, hayatını kazan¬mak için çalışmayan ve ayrı bir konutu bulunmayan kişi o-larak (Yörükoğlu,1988, sh. 3) tanımlanmaktadır. Gökmen ve diğerleri tarafından ise gençlik, değişik yaklaşımlarla, farklı kesimlerde görülüp yorumlanan bir yaş dilimi, geli¬şim evresi ya da toplumsal katmanıdır (Gökmen ve diğerle-ri, 1985, sh.8l) diye tanımlanmaktadır. Gelecek kaygısına dayalı olarak yetişkinlerin gençler Üzerinde titiz, özen¬li, daha çok sorumluluk olarak tanımlayabileceğimiz `yetiş¬tirme` eylemlerini haklı gösterecek birden çok neden var¬dır. Gençliğin en iyi biçimde yetişmesi kendisi için,yetiş¬kinler için, toplum için en verimli güvencedir. Toplum i-Çİnde gelişme ve değişme sürecini sağlayan dinamik kesim gençliktir. Gelişme ve değişme toplumun varlığını sürdür¬mesinin ön şartı olduğuna göre bir bakıma gençlik insanlı¬ğın yakın geleceğidir.(Gökmen ve diğerleri,1985, sh.81).Türkiye nüfusunun yaklaşık %06 sı yüksek öğrenim seviyesinde bulunmaktadır ki bu rakam sayı olarak 300000 in üzerindedir (Akhun ve diğerleri,1988, sh.l). Bunun da87; yaklaşık % 35 i Yüksek öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu` na bağlı yurtlarda barınmaktadır.Çocukluktan yetişkinliğe geçiş özellikleri taşıyan bu dönemin belirgin özellikleri arasında heyecanlı, duygu¬sal, çabuk kurulup bozulabilen ilişkiler, etki^fi.nme, hare¬ketlilik , değişkenlik, ilgi çekme, liderlik, isyankârlık vb. özellikleri sayabiliris. Genç tüm bu özelliklere sahip olabilme ile birlikte yetişkinler sınıfında yer alma, yeni değerler bulma, kimliğini bulma, statü kazanma, meslek e-dinme, eş bulma vb. sorulara cevap bulabilmek için çaba sarfetmektedir.Ergenlik çağı büyük imkânlar devridir ama bu devre birçok yerleri ıssız, insan ayağı basmamış, haritası çi¬zilmemiş, iyi bilinmeyen bir ülke gibidir.Ser fert kendi varlığında bir labaratuvara sahip bulunmaktadır (Jersild, 1974, sh.6). Genç mevcut imkânları kullanarak amacına u-laşmak istemektedir. Ancak yukarıda sayılan nitelikleri, onun gelişmesini, toplum içindeki rolünü ve yerini almasın¬da etkili olmaktadır. Çeşitli sorunlarla karşılaşan genç¬ler bunları çözmek için her zaman beklenen çabayı göstere-meye bilirler. İmkânları ise her zaman istenilen seviyede olmayabilir. Bu durumda genç bir takım istenmeyen davranış¬lara sahip olabilir. Bu nedenle Jersild^in dediği gibi ne kadar çalışılırsa çalışılsın, haritası tam olarak çisileme-yen gençliğin çeşitli yönleriyle tanınması, özelliklerinin belirtilmesi, gerekli imkânların hazırlanması ve gençliğe sunulması hem bireyler ve hem de toplum için en verimli bir yatırım olacaktır. Toplum içerisinde çok önemli bir yeri olan ve yük¬sek öğrenim gençliğinin önemli bir kısmının barındığı yurt¬ların her yönden çağdaş imkânlarla donatılması, burada ba¬rınan öğrencilere en iyi barınma hizmetlerinin ve gelişme imkânlarının verilmesi şarttır.Yurtlarımızda barınan öğrenciler Memleketikizin çe¬şitli bölgelerinden gelmekte ve bu sebeple her biri farklı duygu, düşünce, tutum, alışkanlık ve davranış göstermekte¬dirler. Belirli bir yaşa kadar ailenin aşırı kontrolü ve koruyuculuğu altında yaşayan genç, tümüyle kendi başına kaldığında kendine güvensiz, sorumluluklarını kavrayamayan ürkek, çekingen, beceriksiz, girişimden yoksun bir birey olarak karşımıza çıkmaktadır. Deyim yerindeyse `sudan çık¬mış balığa` dönmektedir (Uluğtekin, 1987,sh.4)•Eğitim bir bütündür. Eğitim işlevi belirli kurumlar tarafından yürütülse bile etkilendiği çok çeşitli faktör¬ler vardır, eğitim ve öğretim üzerinde doğrudan etkisi o-lan yurt, pansiyon vb. gibi barınma ortamlarının çeşitli düzenlemelerle kontrol altına alınması, buralardaki eğit¬sel faaliyetlerin amaçlar doğrultusunda yürütülmesi daha önce saydığımız gibi hem boş zamanların en iyi bir şekil¬de değerlendirilmesine hem öğrencilerin kişiliklerini ka¬zanmalarına ve geliştirmelerine ve hem de okul-barınma or¬tamı arasında bir bütünlük sağlamaya imkan verecektir.Hizmet verdiğimiz bu gençlik grubunun sorunlarını, ortak özelliklerini ve beklentilerini yakından bildiğimiz ve çaba gösterdiğimiz oranda onlarla sağlıklı bir diyalog kurmamız mümkün olabilecektir. Yurtlarda barınan öğrencilerin bir takım sosyal ve psikolojik sorunları vardır. Bu sorunlar öğrencilerin hem yurt, hem okul ve hemde özel yaşantıları ile birlikte ki¬şilik gelişimleri üzerinde olumsuz etkilere neden olmak¬tadır.Öğrencilerin sorunlarını oluşturan en önemli husus¬lar karar vermekte zorlanma, uyuyamama ve sürekli bir ge¬rilim içinde bulunma sorunlarıdır. Yurt hayatına uyum sağ-layamama sorunu da dikkat çeken boyutlardadır.Sorunların kaynağına bakıldığında en Önemli sorun kaynakları arasında ekonomik ve kişisel nedenler bulunmak¬tadır. Bunu yurttaki barınma ortamı ve geleceğe yönelik iş ve meslek durumları izlemektedir.Öğrencilerin kişisel sorunları içinde en önemli hu¬suslardan gelecek korkusu ilk sırada yer alırken öğrenci¬lerin % 8.5 i hiç kimsenin bana yardım edemeyeceği inan¬cındayım, dedikleri görülmektedir. Kendini yalnız hisset¬me, öfke ve düşmanlık duygularını kontrol edememe, aşırı utangaç olma gibi hususlar, kişisel sorunlar içinde önem¬li yer almaktadırlar. Yine kişisel sorunlardan karşı cins¬le arkadaşlık ilişkisi kurmada karşılaşılan güçlükler ara¬sında öğrencilerin % 39 u birlikte gezebilecek, eğlenebi¬lecek yerlerin olmayışını gösterirken, beraberliklerin de-di-kodu yaratması, ekonomik imkanlar ve şimdilik böyle bir-şey düşünmeme sorunları bunu izlemektedir.Çıkan sorunlar karşısında öğrencilerin davranış şe¬killeri içerisinde büyük bir kısmının yakın arkadaşlarıyla konuşma ve bireysel olarak çözüm arama gelmektedir. Sorun karşısında ilgili uzmana ve yöneticilere başvurma alışkan- lığı yok denilebilecek kadar küçük bir orandadır. Yine bu husus içinde ağlayarak sakinleşme yoluna giden kızların oranı erkeklere göre yaklaşık beş kat fazladır.Öğrencilerin ders dışı boş vakitlerini değerlendir¬me hususunda, arkadaşlarıyla sohbet etme,ders çalışma ve radyo dinleme-TV. seyretme etkinlikleri gelmektedir. Di¬ğer önemli hususlar arasında gazete okuma, kahveye gitme, kitap-dergi okuma ve spor yapma etkinlikleri gelmektedir. Burada özellikle dikkat çeken bir husus öğrencilerin yarı¬dan fazlasının kahveye gitmeleridir ki oran olarak kitap-dergi okuyan öğrencilerin oranından daha büyüktür. Bunun yanında eğitsel faaliyetlere katılan öğrenci oranı ise son derece küçüktür. Bunda öğrencilerin boş vakitlerini bir program dahilinde değerlendirebilecekleri, personel, tesis ve saha,araç-gereç vb. sorunların çözülememiş olma¬sı etkili olmaktadır.Türkiye gibi az gelişmiş ülkelerde öğrenim ve barın¬ma sorunları hemen her saman gündemde ilk sıralarda yer al¬maktadır. Bir yandan istenilen bir yüksek okula girme, di¬ğer yandan ekonomik sorunlar ve öğrenim süresince yaşamını geçireceği barınma sorunları.Türkiye`de çeşitli yüksek okullarda bulunan Öğren¬cilerin barınma ihtiyaçlarını büyük ölçüde YURTKUR,'a bağlı yurtlar karşılamaktadır. Artan öğrenci sayısına parelel o-larak yurt ve barınan öğrenci sayıları da her geçen gün artmaktadır. Yurtların ticari bir müessese olmaması,Öğren¬cilerden alman barınma ücretinin ise masrafın çok geri¬sinde kalması, yurtların fiziki ve ekonomik imkanlarını hep kısıtlı tutmugrtur.Sınırlı imkânlarla sunulan hizmetler Öğrencileri pek memnun etmemektedir. Nitekim öğrencilerin büyük çoğun¬luğu kendilerini yurt hayatından dolayı mutsuz, yorgun ve¬ya sıkılmış hissettiklerini,yurt hayatının ders çalışmayı engelleyecek derecede sıkıntı yarattığını ifade etmektedir¬ler. öğrencilerin yaklaşık olarak % 26 sı `yurtta kalmak¬tan memnunum, başka ihtimal düşünmüyorum` derlerken % 67 si bunun zıddım ifade etmektedirler.Yurt yöneticileri ile Öğrenciler arasındaki diyalog beklenen seviyenin çok altındadır. Öğrencilerin büyük kıs¬mı sorunlar karşısında ne yöneticilere başvurduklarını ve ne de yöneticilerden yardım aldıklarını ifade etmektedir¬ler.Yurtlarda barınan öğrencilerin arkadaş edinme ve e-dinilen arkadaşlığı sürdürme hususlarında önemli borunla-rmın olmadığı görülmektedir. Ancak yurtlardakı arkadaşlık ilişkilerini bozan öğrenci sayısının fazla oluşu,bölgesel ve siyasi gruplaşmalar arkadaşlık ilişkilerini olumsuz yön¬de etkileyen en önemli unsurlar olup gerekli sosyal ve psi¬kolojik tedbirlerin alınması zaruridir.Kültürel ve siyasi düşünce farklılıklarının olması normaldir. Ancak bunun gruplaşmaya dönüşmesi gerek yurt ve gerekse toplum açısından olduğu kadar bireyler açısından da zararlı sonuçlar doğuracağı kesindir. Su farklılıkların gruplaşmalara ve hiziplere dönüşmemesi ve yurttaki huzur ortamının bozulmaması için öğrencilere eşit muamele edebi¬lecek, ayırım gözetmeyecek, tarafsız ve demokrat yönetici- lerin yanısıra, öğrencilere demokratik anlayış ve hoşgörü davranışlarını kazandırabilecek eğitimci ve uzmanlara da önemli ölçüde ihtiyaç duyulmaktadır. Buda ancak yurtlarda sürdürülen sosyal-kültürel ve sportif faaliyetlerin amacı¬na uygun olarak belirli bir program dahilinde uzmanlar gö¬zetim ve denetiminde yapılması ile mümkündür. Aksi durum¬larda daha önceki dönemlerde görülen ve toplum içinde bü¬yük kayıp ve zararlara yol açan olayların tekrar yaşanıl¬ması kaçınılmaz olur.Öğrencilerin yarısına yakın kısmı yurt bünyesinde bir kütüphanenin bulunmasını isterken önemli oranlarda da sinema-tiyatro gösterileri, kapalı spor salonu, revir,mü¬zik odası ve yabancı dil labaratuvarlarinin bulunması is¬tenmektedir.Yurtlarda sürdürülen eğitsel faaliyetlerin uygulan-masında çağdaş anlamda hasırlanmış bir eğitim programı bu-lunmamaktadır. Yapılan program, belirli faaliyet alanları¬nın seçilmesi, mevcut personelden birinin görevlendirilme¬si, belirli gün, yer ve saatlarda yapılacak çalışmaları ve dönem sonlarına doğru belirli bir günde yapılacak gösteri veya turnuva ile o yıl ki eğitim faaliyetleri sona ermekte¬dir.Yargı :Araştırma amacına uygun olarak toplanan veriler bu aşamaya kadar, işlenerek yorumlandı. Toplanan veriler de- 94ğişik kriterlere göre yeniden değerlendirilerek farklı şe¬killerde de yorumlanabilir. Bu araştırmada toplanan verile¬rin işlenmesinde mümkün olduğunca objektif olmaya gayret gösterildi. Ancak hiç bir araştırmanın tam ve mükemmel ola¬mayacağı gibi bu araştırmada da çeşitli eksikliklerin ve ku¬surların bulunabileceği ihtimaldir.Anket uygulamada öğrenciler, bu tür anketlerin çok sık yapıldığı ama hiç bir yarar sağlamadığı veya İdare-em-niyet işbirliğinde öğrencilerin kusurlarını tesbite yönelik olarak yapıldığı şüpheleri bulunmaktaydı. Temelde yatanya¬raştırmaların önemine ve yararına olan inançsızlık, güven¬sizlik gibi hususlar Öğrencilerin bir kısmının ya ankete katılmamalarına ya da bir kısım soruları cevapsız bırakma¬larına neden olduğu bir ihtimaldir. Bir toplumun geleceği¬nin garantisi olan yüksek öğrenim gençliğinin bile bu tür araştırmaların yararına ve önemine inanmaması ya da araş¬tırma amacının dışında olabileceği şüphesi ne yazık ki a-cıdır.Gençlik sorunları temelde birbirine benzer. YÜRT-KTJR gençliğinin sorunları ile yüksek öğrenim gençliğinin sorunları arasında bir benzerlik görülmektedir. Gençlik sorunları yoğun, karmaşık, çok sayıda değişkenin etkileşi¬mi sonucudur. Bu nedenle gençlik sorunlarını tek yönlü ya da ilişkili olduğu öğelerden soyutlayarak çözümleme giri¬şimleri eksik ve yanlış sonuçlara götürebilir.(Gökmen ve diğerleri, 1985» sh.90)Diyarbakır Bölge Ivlüdürlüğü` ne bağlı Merkez Ziya Gök-alp ve lu.Akif Ersoy Yurtlarında barınmakta olan öğrencile- rinde fisiki ve ekonomik sorunlarının yanında sosyal ve psi¬kolojik olan bir takım sorunları vardır. Yurtlarda bu sorun¬ların çözülebilmesi için çaba gösterilmekte ancak yeterli olmamaktadır. Bunun için ne ekonomik ve nede sosyal imkan¬lar yeterlidir. Personelin nitelik ve niceliğinden saha,te¬sis, araç-gereç yetersizliğine kadar her alandaki eksiklik¬ler hat safhadadır. Öğrencilerin tamamına yakın kısmı so¬runlar karşısında kendi bireysel imkânları ile mücadele et¬mekte, çağın gereği sosyal yardım alamamaktadırlar. Faali¬yetlerin yürütülmesinde ve değerlendirilmesinde uzman per¬sonel bulunmamakta, çağdaş bir eğitim programı anlayışından yoksun olarak elden geldiğince çaba gösterilmektedir, öğ¬rencilerin dışında kalan boş vakitleri gereği gibi değer-lendirilememekte ve bu değerli zamanlar heba olup gitmek¬te hatta kahve gibi yerlerde istenmeyen bir takım davranış¬larla su gibi akmaktadır. Tüm bu sorunlara birde Öğrenci-yönetici diyalogunun kurulamayışı da eklenince sorunlar da¬ha da ağırlaşmakta ve öğrencilerin haklı şikâyetlerine yol açmaktadır.Öneriler :Bu araştırma ile yurtlarda barınan Öğrencilerin sos¬yal ve psikolojik sorunlarının belirlenmesine, yurtlarda uygulanacak eğitim programının amaçlarının neler olması ge¬rektiği hususlarına açıklık getirilmeye çalışıldı. Bir so¬runun çözülebilmesi için yapılacak ilk iş sorunun ne oldu-

According to the definition of the United Nations organization, young, between 15 and 25 years of age, is defined as a person who is studying, does not work to earn his life, and does not have a separate home (Yörükoğlu, 1988, p.3). By Gökmen and others, youth is defined as an age zone, developmental stage, or social layer (Gökmen et al., 1985, p.81), which is seen and interpreted in different segments with different approaches. Based on future concerns, there are a number of reasons why adults should justify their `upbringing` actions that we can define as rigorous, careful, and more responsive on young people. The best way to grow your youth is for you, the grownups, the most productive for society. The community is the youth that is dynamic in i-Chu that provides the development and change process. As a development and change is a prerequisite for the survival of the society, a conception is the near future of humanity (Gökmen et al., 1985, p.81).about 06% of Turkey's population has a high learning level is above 300,000 as the number of digits (Ak Han et al, 1988, sh.l). About 35% of these are in residence in Higher Education Loan and Dormitories Institution.Significant characteristics of this period, which has characteristics of transition from childhood to adulthood, include excitement, emotions, relationships that can be established and destroyed quickly, influence ^ fi.nme, drift, variability, attractiveness, leadership, properties. Having all these features with the young can be included in the adult class, finding new values, finding an identity, earning status, getting a job, finding a partner, etc. He is making efforts to find answers to the questions.There are great opportunities for adolescence, but this period is like a country with many places uninhabited, no human footprint, uncharted territory, a well-known country (Jersild, 1974, p.6). He wants to meet his purpose by using the existing young possibilities. However, the qualities mentioned above are influential in its development, in its role and position in society. Young people who face various problems know that they are always expected to solve them. Opportunities may not always be at the desired level. In this case, a young team may have unwanted behavior. For this reason, as far as Jersild is concerned, no matter how many studies are undertaken, the identification of the map, the specification of its features, the preparation of necessary facilities and the presentation of young people will be the most productive investment for both individuals and society.It is imperative that the dormitories which have a very important place in the society and where a significant part of the youth with high school education are accommodated with contemporary facilities from all sides and the best accommodation services and development possibilities should be given to the returning students.The students who live in our dormitories come from different regions of our country and therefore they show different feelings, thoughts, attitudes, habits and behaviors. A young person who lives under the control and protection of the family until a certain age is confronted as a timid, timid, incompetent, incapable individual who is insecure, unable to comprehend his responsibilities when he or she is completely on his own. The expression goes back to `the fish that came out of the water` (Uluğtekin, 1987, p.4) •Education is a bit. Even if the educational function is carried out by certain institutions, there are many factors influencing it, such as the dormitory, the pension etc. which have a direct effect on education and training. such as the development of the educational environment, the implementation of educational activities in the direction of the objectives, as we have already mentioned, as well as the best way of evaluating leisure time, the students' personalities and developments, it will enable integrity.It would be possible for us to establish a healthy dialogue with them in the effort we are working closely with the problems, common features and expectations of this youth group we serve.Students living in dormitories have a number of social and psychological problems. These problems lead to negative effects on the development of the students, as well as their personal experiences both in the country, in the school and in the private sector.The most important issues that constitute students' problems are difficulties in decision-making, difficulty in sleeping, and the problems of being in a continuous situation. The problem of harmonization with the domestic life is also a remarkable dimension.When you look at the source of the problems, the most important sources of problems are economic and personal reasons. This is followed by the marriage environment in the country and the future job and occupational situations.While the fear of the most important people in the personal problems of the students is in the first place, it is seen that 8.5% of the students say that no one can help me. Things such as feeling alone, being unable to control the feelings of anger and enmity, and being overly shy are important in personal problems. Again, while 39% of the students showed the absence of places to have fun, among the difficulties encountered in establishing a friendship relationship with the opposite sex from personal problems, the drawbacks are creating di-code, economic possibilities and the problems of not thinking about it for the time being.In the face of emerging problems, a large part of the students' behaviors come from talking to close friends and seeking solutions individually. It is customary to contact the relevant experts and managers in case of problems. It is so small that it can not be called. On the other hand, the proportion of the girls going to crying and crying is about five times higher than the males.Chatting with colleagues, studying and listening to radio-TV to evaluate students' spare time in their extracurricular activities. watching activities. Among other important things are reading newspapers, going to coffee, reading books and magazines, and doing sports. Of particular note here is that more than half of the students go to coffee, which is higher than the proportion of students who read book-magazines. In addition, the proportion of pupils participating in educational activities is extremely small. This is where students can evaluate their spare time within a program, staff, facilities and sites, equipment and so on. If the problems can not be solved, it is effective.In less developed countries on issues such as education and barın¬ Turkey is al¬ first place in almost every straw agenda. On the one hand, entering a desired high school, on the other hand economic problems and the problems of housing during the course of education.Turkey `a variety of high Öğren¬Ci those in school housing needs greatly YURTKUR, 'a dependent residence meets. Increasing numbers of students to parallel it to the dormitory and housing while the number of students is also increasing every day. The lack of commercial establishments of the country, Öğren¬Ci from getting the cost of housing is very low, the physical and economic opportunities of the countries always kept constrained.Services offered with limited opportunities are not very satisfied with the students. As a matter of fact, the majority of the students say that they feel unhappy, tired and squeezed because of the life of their country, and that their homeland is causing problems in the course of studying. about 26% of the students say `I am satisfied with my stay in the country, I do not think otherwise`, while 67% say it is opposite.Dialogue between dormitory managers and students is well below expected level. The large part of the students express neither the managers nor the managers receiving help in the face of the problems.Nearly half of the students want to have a library in the country, but they also want to find cinema-theater shows, indoor sports hall, infirmary, guest rooms and foreign language laboratories.In the implementation of educational activities carried out in the country, there is no contemporary educational program. The program concludes with the selection of specific fields of activity, the assignment of one of the existing personnel, the work to be carried out on a certain day, place and time, and the demonstration or tournament to be held on a certain day towards the end of the semester and the training activities of that year.