Metabolik sendromlu yaşlı bireylerde serum yüksek moleküler ağırlıklı adiponektin düzeyi ile arteryal sertlik arasındaki ilişki

Abstract

Kardiyovasküler hastalıklar tüm dünyada mortalite ve morbiditenin en sık görülen nedenleridir. Kardiyovasküler hastalık riskinin erken dönemde saptanması amacıyla ortaya atılan kavramlardan olan metabolik sendromun ateroskleroz gelişimi için iyi bir belirleyici olduğu ve risk altındaki bireyleri büyük oranda saptadığı gösterilmiştir.Adipoz dokudan salgılanan adiponektinin, diğer adipositokinlerden farklı olarak yağ dokusu kütlesi ve visseral adiposite ile ters orantılı olarak, obezlerde dolaşımdaki miktarı azalmaktadır. Yapılan çalışmalarda serum adiponektin düzeyinde azalmanın, insülin direnci ve metabolik sendrom gelişiminde rol oynadığı gösterilmiştir. Yüksek moleküler ağırlıklı kompleks halinde bulunan adiponektin formunun serumdaki aktif form olduğunu ve metabolik sendrom ile daha iyi korelasyon gösterdiğini saptanmıştır.Arteryal sertlik yaşlanma, çevresel ve genetik faktörler sonucunda damarlarda oluşan fonksiyonel ve yapısal değişiklikler olarak tanımlanır. Arteryal sertliğin kardiyovasküler hastalık ilişkili mortalitenin bağımsız belirleyicisi olduğu bilinmektedir. Kardiyovasküler hastalık risk kümelenmesi olan metabolik sendromda da arteryal sertlik artışı gözlenmektedir.Bu çalışmanın amacı yaşlı bireylerde arteryal sertliğin bağımsız belirleyicilerini saptamak ve özellikle metabolik sendromlu kişilerde yüksek moleküler ağırlıklı adiponektinin arteryal sertlik gelişimine olası katkısını değerlendirmektir.Çalışmaya 140'ı erkek, 136'sı kadın olmak üzere 65 yaş ve üstü, toplam 276 kişi dahil edildi. Çalışmaya alınan vakaların 75'inde (%27,2) metabolik sendrom saptandı. Çalışma grubu metabolik sendromu olanlar ve metabolik sendromu olmayanlar olmak üzere iki gruba ayrıldı. Gruplar karotiko-femoral nabız dalga hızı, yüksek moleküler ağırlıklı adiponektin düzeyleri ve diğer kardiyovasküler hastalık risk faktörleri açısından karşılaştırıldı. Metabolik sendromu olan grupta karotiko-femoral nabız dalga hızı anlamlı olarak daha yüksek saptandı (12,4±3,7, 10,8±3,1; p<0,001). Metabolik sendromu olmayan grupta yüksek moleküler ağırlıklı adiponektin düzeyi anlamlı olarak daha yüksek saptandı (3,3±2,8, 2,7±2,1; p=0,04). Yapılan çoklu regresyon analizi sonucu tüm grupta metabolik sendrom mevcudiyetinin, arteryal sertliğin bağımsız belirleyicisi olduğu gösterildi (p=0,005).Yapılan çoklu regresyon analizi sonucu metabolik sendromlu grupta sistolik kan basıncı (ß:0,314; p=0,004), serum TSH (ß:0,312; p=0,004) ve CRP (ß:0,289; p=0,008) düzeylerinin arteryal sertliğin bağımsız belirleyicileri olduğu (R2:0,36, p<0,001); metabolik sendromu olmayan grupta ise yaş (ß:0,236; p=0,001), sistolik kan basıncı (ß:0,180; p=0,02), nabız hızı (ß:0,180; p=0,02) ve serum yüksek moleküler ağırlıklı adiponektin düzeyinin (ß:-0,140; p=0,04) arteryal sertliğin bağımsız belirleyicileri oldukları gösterildi (R2:0,26, p<0,001).Sonuç olarak yüksek moleküler ağırlıklı adiponektinin, metabolik sendromu olmayan grupta diğer klasik kardiyovasküler hastalık risk faktörlerinden bağımsız olarak arteryal sertlikle ilişkili olduğu gözlenmiştir. Fakat bu ilişki metabolik sendromlu grupta gözlenmemiştir.

Cardiovascular diseases are the leading cause of mortality and morbidity all over the world. In order to detect the cardiovascular disease risk early, metabolic syndrome concept has been rised and it was shown to be a good predictor of atherosclerosis development and detects the individuals under risk.Adiponectin is secreted from adipose tissue and unlike the other adipocytokines, it inversely associates with fat tissue mass and visseral adiposity and circulating levels of adiponectin decreases in obese subjects. Recent studies have shown that the decrease in the adiponectin level associates with insulin resistance and metabolic syndrome development. The high molecular weight complex is the active form in serum and correlates better with the metabolic syndrome.Arterial stiffness is defined as functional and structural changes occurring on vessels as a result of environmental and genetic factors. Arterial stiffness is known to be the independent determinant of the cardiovascular disease related mortality. As a clustering of cardiovascular disease risk factors, metabolic syndrome is also associated with the arterial stiffness.The aim of this study is to detect the independent determinants of the arterial stiffness in the elderly and to evaluate whether high molecular weight adiponectin contributes to the development of arterial stiffness particularly in the elderly with metabolic syndrome.A total of 276 elderly were enrolled in the study consisting of 140 male and 136 female by the age 65 or over. There were 75 (27,2 %) subjects with metabolic syndrome in entire study group. The study group was divided into two as the group with metabolic syndrome and the group without metabolic syndrome. Carotico-femoral pulse wave velocity, high molecular weight adiponectin levels and other cardiovascular disease risk factors were compared between groups. In the group with metabolic syndrome, carotico - femoral pulse wave velocity was significantly higher (12,4±3,7, 10,8±3,1; p<0,001). In the group without metabolic syndrome, the high molecular weight adiponectin level was significantly higher (3,3±2,8, 2,7±2,1; p=0,04). On multiple regression analysis, the presence of metabolic syndrome was found to be an independent determinant of the arterial stiffness in the entire study group (p=0,005).On multiple regression analysis, in the group with metabolic syndrome systolic blood pressure (ß:0,314; p=0,004), serum TSH (ß:0,312; p=0,004) and CRP (ß:0,289; p=0,008) levels were found to be independent determinants of arterial stiffness (R2:0,36, p<0,001), however in the group without metabolic syndrome, age (ß:0,236; p=0,001), systolic blood pressure (ß:0,180; p=0,02), pulse rate (ß:0,180; p=0,02) and serum high molecular weight adiponectin level (ß:-0,140; p=0,04) were found to be independent determinants of the arterial stiffness (R2:0,26, p<0,001).In conclusion, high molecular weight adiponectin is significantly associated with arterial stiffness independently of other cardiovascular disease risk factors in the elderly without metabolic syndrome. However, this association was not observed in the elderly with metabolic syndrome.