Mikyasu`l-Lisan Kıstasu`l-Beyan (Özet-metin-terimler indeksi-ekler indeksi)

Abstract

ÖZET Dinî ve dünyevî eserlerin çoğu Arap lisanıyla yazıldığından, ayrıca Kur'an'ın ve hadislerin Arapça olmalarından dolayı bu dili bilmemiz gerekir. Arapça eserlerden faydalanabilmek için bunları Türkçeye çevirmek gerekir. Bu da Arapçayı kavramakla mümkündür. Dinî ve dünyevî Arapça eserleri anlayabilmemiz şu üç hususa bağlıdır: Birincisi; Türkçe kelimeleri oluşturan seslerin, eklerin ve kelimelerin yapılarını anlatan bir esere ihtiyaç vardır. İkincisi; Arap va Fars dillerinden alınan harfler Türkçedeki sesleri karşılamamaktadır. Üçüncüsü; hadislerin, tefsir kitaplarının ve Kur'anın anlaşılması için lügatlere ihtiyaç vardır. Bu eser bu açıklıkları kapatmak için hazırlanmıştır. Arap dili kaynaklarının, özelllikle Kur'an ilimleri, hadis ilimleri ve şer'i ilimlerin iyi tetkik edilerek; bu dilin hususiyetlerinin dilimize aktarılması elzemdir. Bu hususiyetlerin dilimize aktarılmasıyla araştırmacılar için vakit kaybı önlenmiş olur. Ayrıca millet birliğinin oluşturulması için birbirlerinin lisanlarının iyi incelenmesi gerekir. Lisanların incelenmemesi, millet birliği olan toplumlarda nefret tohumları ekerken, aralarında birlik olmayan toplumlarda, dillerin incelenmesiyle dostluk peyda olmaktadır. Avrupa mekteplerinde öğrenciler on beş, on altı yaşlarında dillerini öğrenmelerinin yanında; diğer batı dillerinden bir kaç tanesini de öğrenmiş oluyorlar. Yine Arapça ve Farsçayı dahi Türk yaşıtlarına göre daha iyi kavradıkları defalarca müşahede edilmiştir. (5) Bu gerçekten hareketle bu alandaki eksiklikleri gidermek üzere böyle bir eser vücûda getirilmiştir. Arap lisanında sarf, nahiv, iştikak ve hatt diye isimlendirilen bilimleri `gramer` adıyla tek bir bilim adı altında toplamak mümkündür. Buna istinaden bu eser bir mukaddime, beş maksad ve bir hatimeden ibarettir: MUKADDİME Türkçe kelimeler üç kısımdan meydana gelir: İsim, fiil ve ek(edat).(8) Fiil, nisbet veya zaman ifade eden kelimedir, (söyle, yaz, oku, anlamalı, ol, it, eyle, kıl, idi, imiş, ise) (8,4)