Laparoskopik suni tohumlama programında farklı kızgınlık senkronizasyon yöntemlerinin morkaraman ırkı koyunlarda döl verimi üzerine etkisi

Abstract

Çiftleşme mevsimi sonunda (Aralık ayı) doğal ve sentetik progesteron preparatlarıyla kızgınlıkları uyarılan ve laparoskopik yöntemle tohumlanan Morkaraman koyunlarının döl verimi, kuzularda yaşama gücü ve büyüme performansı incelenmiştir. Araştırmada 5 farklı kızgınlık senkronizasyon yöntemi (CIDR, Crestar, Doğal progesteron, Cronolone ve MAP) ve 100 baş Morkaraman koyunu ile bu koyunlardan doğan kuzular kullanılmıştır. Kızgınlık senkronizasyon uygulamalarının sonlandırılmasını takiben ilk kızgınlık anı en erken doğal progesteron grubunda (39,53±1,87 saat) tespit edilmiş olup, ilk kızgınlık saati bakımından doğal progesteron ile MAP ve Cronolone içeren vajinal süngerlerle elde edilen ilk kızgınlık saatleri arasındaki fark önemli (p<0,05) bulunmuştur. Kızgınlık oranları bakımından gruplar arasındaki fark istatistikî yönden çok önemli (p<0,01) bulunmuş en düşük kızgınlık oranı MAP uygulaması ile tespit edilmiştir. Muamele gruplarına göre kuzulama oranları sırasıyla CIDR; %74, Cronolone; %61, Doğal progeseteron; %56, MAP; %33 ve Crestar için %10 olarak gerçekleşmiş olup bu oran bakımından gruplar arasındaki fark istatistiksel açıdan çok önemli (p<0,01) bulunmuştur. Kuzularda doğum ağırlığı, çeşitli dönem ağırlıkları ile yaşama gücü özellikleri bakımından muamele grupları arasındaki fark önemsiz, sütten kesim ağırlığı önemli bulunmuştur (p<0,05).Anahtar Kelimeler: CIDR, crestar, cronolone, doğal progesteron, koyun, laparoskopik suni tohumlama, MAP, PMSG,

It was investigated that reproductive performance of Morkaraman sheep induced with natural and synthetic progesterone preperats and inseminated via laparoscope in the late breeding season. Growing and survivability of their lambs were also studied. In the research, 5 different estrus synchronization methods (CIDR, Crestar, Natural progesterone, Cronolone and MAP) 100 Morkaraman ewes and the lambs born from the ewes were used. The earliest time to onset estrus was seen in natural progesterone group (39,53±1,87h ) of animals and the time to onset estrus recorded in this group compared with the onset estrus time obtained in animals treated with vaginal sponges impregnated with MAP and Cronolone were different (p<0,05). There was a significant diffirences (p<0,01) in estrus rates among different groups, the lowest estrus rate was recorded in MAP used. According to treatment group the lambing rates were found in CIDR, Cronolone, Natural progesetrone, MAP and Crestar as %74; %61, %56, %33, %10, respectively. Lambing rates were significantly (p<0,01) different. There was no differences observed among lambs born from different groups in terms of birth weights, weigths at different stages, survial rates and there was differences weaning weights (p<0.05).Keywords: CIDR, crestar, cronolone, laparoscopic artificial insemination, MAP, natural progesterone, PMSG, sheep, synchronization