Hamdaniler (siyasi, içtimai, ilmi ve kültürel hayat)

Abstract

ÖZETHamdanû devleti, el-Cezire ve Suriye'de kurulmuş bir Arap hanedanıdır. Hamdanûhanedanı, devlete ismini veren Hamdan b. Hamdun tarafından kuruldu. Hamdan b. Hamdun890 senesinde Halife tarafından, Mardin'e vali olarak tayin edildi. Hamdan'ın oğlu Abdullahise yine Bağdat tarafından Musul'a vali olarak tayin edildi.Musul ve Diyarbakır valisi olan Nasıruddevle Hasan, kendi ailesi tarafındanyönetimden uzaklaştırılmak istenecek kadar baskıcı biriydi. Hamdanûler, Büveyhilertarafından 979'da ağır bir yenilgi almasına rağmen, 990'a kadar Musul'da varlıklarınısürdürdüler. Bundan sonra el-Cezire bölgesindeki hâkimiyetleri Ukaylûler ve Mervanûlerarasında bölüşüldü.Seyfüddevle Ali ise Halep'ten Kuzey Suriye'yi idare etti. Bizans mparatorluğunungenişlemesine önemli bir set oldu. Seyfüddevle'nin meclisi önemli bir kültür merkeziydi.Ancak bu durum Bizans'ın Halep'i istila etmesi ile son buldu. Ünlü Arap şairi el-MütenebbiSeyfüddevle'nin yanında bulundu.Sa'duddevle döneminde Bizans saldırıları arttı. mparatorluk Halep ve Hıms üzerinebirçok sefer düzenledi. Böylece Halep ve Hıms geçici olarak elden çıktı. Güney Suriye'deFatımilerin tecavüzleri ortaya çıktı. Ali II ve Şerif II de Fatımilerin vassalı oldu. Daha sonraise Mısır'a gittiler.

SUMMARYThe Hamdanid dynasty was a Muslim Arab dynasty of Al-Jazirah and Syria. TheHamdanid dynasty was founded by Hamdan ibn Hamdun (after whom it is named), when hewas appointed governor of Mardin in al-Jazirah by the Abbasid Caliphs in 890. His sonAbdallah was in turn appointed governor of Mosul in al-Jazirah and even governed Baghdad.His sons were installed as governors in Mosul and Aleppo.The rule of Hassan Nasir al Daula, governor of Mosul and Diyarbakir, was sufficientlytyrannical to cause him to be deposed by his own family. His lineage still ruled in Mossul, aheavy defeat by the Buyids in 979 notwithstanding, until 990. After this, their area of controlin northern Iraq was divided between the Uqailids and the Marwanids.Ali Sayf al Daula ruled Northern Syria from Aleppo, and became the most importantopponent of the Byzantine Empire's expansion. His court was a centre of culture, thanks to itsnurturing of Arabic literature, but it lost this status after the Byzantine conquest of Aleppo. Itwas in Sayf al Daula?s honour that the poet al-Mutanabbi.Trouble with the Byzantine Empire increased during Sa?d al Daula?s tenure. Thekingdom was invaded on several occasions, and even Aleppo and Homs were temporarilylost, while the Fatımids also began to infringe on the southern end of Syria. In 1002 control ofAleppo passed into the hands of the general Lu?lu, who ruled as regent for the last twoHamdanids, Ali II and Sharif II, and then as a Fatımid vassal. This after, they went to Egypt.