Ailelerin enerji kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi

Abstract

72 7. ÖZET Bu araştırma, farklı gelir ve aile eğitim düzeyindeki ailelerin enerji kullanımına ilişkin tutum, davranış ve bil gilerini saptamak amacı ile planlanmış ve Ankara İ3inin fark lı gelir ve aile eğitim gruplarını kapsayacağı düşünülen üç ayrı semtten `tesadüfi örneklem` yöntemiyle seçilen 450 aile üzerinde 3 Haziran - 27 Temmuz 1987 tarihleri arasında yürü tülmüştür. Araştırma kapsamına alınan deneklerin % 54.9'u orta gelir düzeyindedir ve % 39.1` i yüksek öğretim aile eğitim düzeyine sahiptir. İlkokul ve daha az aile eğitim düzeyinde olanların % 78. 3' ü düşük, orta öğretim düzey indekilerin % 76. 5' i orta gelir düzeyindedir. Deneklerin yarısından fazlası, enerji kullanımına ilişkin tutuma ait 9 sorudan 8' i hakkında olumlu görüşlere sahiptir. Düşük gelir düzeyi ile ilkokul ve daha az aile eğitim düzeyine sahip deneklerin enerji kullanımına ilişkin ortalama tutum puanları diğer gelir ve aile eğitim düzeyle rindeki deneklerden daha düşüktür ve düşük ile orta, düşük ile yüksek gelir düzeyleri ve her üç aile eğitim düzeyi ara sındaki tutuma ilişkin puan farklılıkları istatistiksel yönden (p<0,05) önemlilik taşımaktadır. Buna göre, orta ve yüksek gelirli denekler ile orta öğretim ve yüksek öğretim düzeyindeki deneklerin enerji kullanımına ilişkin tutumları, düşük gelir ile ilkokul ve daha az düzeydeki deneklere göre daha olumludur.73 Düşük gelirli ve ilkokul ve daha az aile eğitim düzeyindeki deneklerin enerji kullanımına ilişkin ortalama davranış puanları diğer gelir ve eğitim düzeylerine göre daha düşüktür ve gelir ve aile eğitim düzeyi yükseldikçe davranış puanları yükselmektedir. Her üç gelir düzeyi puanları arasındaki ve ilkokul ve daha az ile ortaöğretim ve ilkokul ve daha az ile yükseköğretim düzeyindeki denek lerin puanları arasındaki farklılıkların istatistiksel yön den önemli olduğu (p< 0.05) bulunmuştur. Bu sonuç, düşük gelir ve ilkokul ve daha az düzeydeki deneklerin enerji kullanımına ilişkin davranışlarının geliştirilmesi gerekli liğini ortaya koymaktadır. Orta gelir ve ortaöğretim aile eğitim düzeyindeki deneklerin ortalama bilgi puanları, diğer gelir ve aile eği tim düzeylerindeki deneklerden daha yüksektir ancak tam de ğildir. Düşük ile orta gelir ve ilkokul ve daha az ile orta öğretim aile eğitim düzeylerindeki deneklerin puanları ara sındaki farklılıklar istatistiksel açıdan önemlilik taşımak tadır. Bu bulgu, deneklerin eksik ve yanlış bilgilerinin tamamlanması ve düzeltilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmak tadır. Deneklerin enerji kullanımı konusundaki standartlaş- tırılmış ortalama tutum puanları davranış ve bilgi puanla rından yüksektir ve istatistiksel olarak iki grup arasında ki farklılık önemli (p< 0.05) bulunmuştur. Diğer yandan ortalama bilgi puanı, davranış puanından yüksektir ve bu fark istatistiksel yönden önemli (p<0.05) bulunmuştur.74 Tüm gelir ve aile eğitim düzeylerinde ortalama tutum puanları davranış ve bilgi puanlarından yüksektir ve tutum ile davranış ve tutum ile bilgi puanları arasındaki farklı lık istatistiksel yönden önemlilik taşımaktadır (p<0. 05). Tüm gelir ve aile eğitim düzeylerinde bilgi puanları davranış puanlarından yüksektir ve yüksek gelir ile yüksek öğretim dışındaki gelir ve aile eğitim düzeylerindeki puan farklılıkları istatistiksel yönden önemli (p<0.05) bulunmuş tur. Bu bulgular tüm gelir ve aile eğitim düzeylerindeki deneklerin enerji kullanımına ilişkin tutumlarının davranış larına ve bilgilerine göre daha olumlu olduğunu, yüksek gelir ve yükseköğretim düzeyi dışındaki deneklerin, bilgileri ile davranışlarının uyumlu olmadığını göstermektedir. Bu nedenle ailelerin bilgi tutum ve davranışlarını geliştirecek ve bil gilerinin davranışa dönüşmesine yardım edecek örgün ve yaygın eğitim programları hazırlanması gerektiği sonucuna varılmış tır.