La politique étangère des Etats-Unis sur la Transcaucasie après la guerre froide

Abstract

Sovyetler Birligi'nin yıkılmasının arkasından, Transkafkasya'da yeni bagımsızcumhuriyetler ortaya çıkmıstır. ABD'nin bölgeye olan ilgisi baslangıçta RusyaFederasyonu'nun ve nükleer silahların gelecegi ile sınırlı kalmıstır. Bu önceliklimesguliyetler ve uluslararası sistemdeki belirsizlik, 1991?1996 arasındaki ilk dönemdeABD'nin Rusya'ya öncelik tanıyan bir bakıs açısı izlemesine ve bölgeyi Rusya'nın arkabahçesi olarak algılamasına neden olmustur. ABD'nin Azerbaycan ile yaptıgı ilk petrolanlasması ile birlikte ABD'nin ve çok uluslu sirketlerin bölgedeki ekonomik varlıgında artısgörülmüstür. 1996 yılından itibaren ABD'nin bölgeye yönelik tutumu çesitli faktörlerin deetkisiyle degisim göstermis ve Güney Kafkasya ülkelerine ayrı bir önem atfedilmeyebaslanmıstır. Bu baglamda, petrol ve dogal gazın hangi yollardan dünya pazarlarınaulastırılacagı konusu Amerikan politikasına yön vermistir. Bu konuda Türkiye, ran veGürcistan gibi diger bölge ülkeleri de aktif rol üstlenmek istese de, Transkafkasya ile ilgilikararları, jeopolitik ve jeostratejik algılamaların etkisinde olan ABD yönetimi ran'ı içerenseçeneklere karsı çıkarak, Türkiye ve Gürcistan'ı içeren planları öne çıkarmıstır. ABD'ninbölgede ekonomik varlıgının yanı sıra askeri varlıgından da söz etmek mümkündür. BastaNATO ile somutlasan bu varlık, 11 Eylül olaylarından sonra daha da artmıstır.Anahtar kelimeler :Amerikan dıs politikası, Soguk Savas sonrası dönem,Transkafkasya, Boru hatlarıHaritalar :Transkafkasya Haritası; Hazar Havzası'ndaki Yataklarve Uluslararası Sirketler; Petrol Tasımacılıgında BogazlarDısındaki Seçenekler; Hazar Havzası'ndaki Boru Hatları

After the collapse of Soviet Union, the Newly Independents States appeared inTranscaucasus. In the period between 1991 and 1996, American engagement in the regionwas limited by the future of Russian Federation and the nuclear weapons. Thesepreoccupations and uncertainty of the international system cause to a priority of Russia in theAmerican foreign affairs and a perception of Russian back-yard for Transcaucausus The USorientation started to change after the first oil deal with Azerbaijan and after that, theeconomic engagement of United Stated and multinational companies in the region increasedsteadily. Since 1996, US have started to give a different importance to Transcaucasian statesat the result of several factors. The routes of exportation of oil and gas to the market, directedthe American foreign policy. Even the other regional states like Turkey, Iran and Georgia arevoluntary to play an active role in this matter, American administration whose decisions aboutTranscaucasus are under the influence of geopolitical and geostrategic conceptions, is againstthe options via Iran and prioritise the projects via Turkey and Georgia. It is possible tomention military engagement of US in the region next to its economical and politicalexistence. This existence which is embodied by NATO operations, has changed dimensionsince the events of 9/11.Keywords :American foreign policy, Post cold war era,Transcaucasus, PipelinesMaps :Map of Transcaucasus; Oil deposits in Caspian Bassin andInternational Companies; The Options in oiltransportation exept Bosphorus; Caspian Pipelines