Türk Medeni Yargılama Hukukunda senedatın ibrazı mecburiyeti

Abstract

İspat hakkı, davanın taraflarından her birine, ileri sürdüğü bir vakıanın ispatı için kendisine gerekli olan bir senedi (belgeyi) kullanabilme, ona erişebilme hakkını da bahşeder. Bu da, söz konusu belgenin kendi elinde değil de, karşı tarafın ya da davaya tamamen yabancı olan üçüncü bir kişinin elinde bulunması halinde, bunun davaya dahil edilmesini gerektirir. İşte, bu varsayımdan hareketle kanun koyucu, davanın aydınlatılması amacıyla, kimsenin kendi aleyhine olan delilleri göstermeye zorlanamayacağını ifade eden nemo tenetur edere contra se ilkesine senetler bahsinde bir istisna getirerek, ?Senedatın İbrazı Mecburiyeti (HUMK m.326-336)?ni hukukumuza dahil etmiştir. Bu çalışma, somutlaştırılması her hukuk düzeninde aynı yoğunlukta olmasa da, modern yargılama hukukunun genel bir ilke olarak onayladığı ?Senedatın İbrazı Mecburiyeti?nin Türk medeni yargılama hukukundaki yerini, konunun karşılaştırmalı hukukta düzenleniş şekli de göz önünde bulundurularak belirlemeyi amaçlamaktadır.

Right to prove provides both parties of a court case, right to access and use requisite documents to prove their claims. This may require the other party or a third person who is totally irrelevant with the court case to disclose such documents. Consequently, legislator made an exception to the rule of nemo tenetur edere contra se, a common rule compelling parties from mandatory production of evidence to be used against themselves, to clarify the proceedings and establish the rule, ?Compulsory Production of Documents (Turkish Code of Civil Procedure Art. 326-336)?. This dissertation purposes to determine the state of ?Compulsory Production of Documents? in Turkish civil procedure law as a common rule in modern legal systems with varying importance.