Nakit dışı ödeme usulleri çerçevesinde para borcunun banka havalesi yoluyla ödenmesi

Abstract

Bu çalışmada, kaydi paranın banka havalesi yoluyla aktarılmasının alacaklı ile borçlu arasındaki ilişki üzerindeki etkileri ve bu ödeme işleminden doğan başlıca riskler ele alınmıştır. Konu üç ana bölümde incelenmektedir: Birinci bölüm, banka havalesi yoluyla yapılan ödemenin gerçekleşebilmesi için gerekli olan hukuki temellerin açıklanmasına ayrılmıştır. Bu kapsamda öncelikle, para borcu, nakit dışı ödeme ve banka havalesi kavramlarına değinilmiş, daha sonra havale tutarının borçludan alacaklıya aktarılmasına olanak sağlayan hukuki kurgu ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise, banka havalesi yoluyla yapılan ödemenin, borçlu ile alacaklı arasındaki bedel ilişkisinde ifa etkisi doğurması bakımından bir araya gelmesi gereken koşullar incelenmiştir. Bu kapsamda öncelikle, banka havalesi yoluyla aktarılan kaydi paranın, borcun konusuna uygun olup olmadığı, banka havalesi yoluyla yapılan ödemenin borçlanılan edime yer ve zaman bakımından uygunluğu ve borca kişi unsuru bakımından uygunluk başlığı altında, banka havalesinin ifa etkisi doğurması için, ödemenin kim tarafından ve kime yapılması gerektiği ortaya konulmuştur. Çalışmamızın üçüncü bölümü, havale tutarının alacaklıya aktarılmasının bir önceki bölümde belirlenen koşullara uygun şekilde gerçekleşmemesinin sonuçlarına ayrılmıştır. Bu kapsamda ödemenin borca uygun olamamasından doğan sonuçlar, esasen ödemenin zamanında gerçekleşmemesi ve ödemenin hiç gerçekleşmemesi şeklinde iki alt başlık altında incelenmektedir. Ödemenin zamanında gerçekleşmemesinin sonuçları başlığı altında, borçlunun gecikmeden doğan zarardan sorumluluğu ele alındıktan sonra, gecikme riskinin borçlu ve banka(lar) arasındaki ilişkide kim tarafından üstlenileceğine yer verilmiştir. Ödemenin hiç gerçekleşmemesi başlığı altında ise, havale tutarının kaybı riskinin bedel ve karşılık ilişkilerindeki dağılımı incelenmektedir. Bu kapsamda bedel ilişkisinde, edim hasarının alacaklıya geçişi ve para borçlusunun hangi durumda para borcundan kurtulmuş sayılacağı belirlenmeye çalışılmıştır

In this work, the effect of credit transfer on the relationship of money debt and the risks that arise from this payment transaction is evalued. The subject is discussed in three main parts. The first part includes the explanation of the legal grounds which are necessary for the payment via credit transfer. In this regard, money debt, noncash payment and credit transfer concepts are mentioned and later the legal structure of credit transfer is analysed. In the second part, the conditions which are required for the effect of fulfillment on the value relationship are determined. In this aspect, it is discussed whether deposit money is within the framework in the object of debt, and also the necessary conditions for the payment via credit transfer to be appropriate in time and place. Finally it is tried to be established that the credit transfer is required to be made by whom and to whom. The third part is reserved to the consequences of a credit transfer which is not performed in accordance with the conditions determined in the previous part, as the ?non timeliness of payment? and ?non-execution of the payment?. Under the title of non timeliness of the payment, responsibility of the debtor towards the creditor and the responsibility of the bank towards the transferor is discussed. Under the title of non-payment, it is tried to be determined that under which conditions the debtor is considered to be discharged from the debt, in the meaning of the transfer of the risk of loss to the creditor.