Le concept de sagesse `hikma` chez Ibn `Arabî

Abstract

Bu çalışma Ibn `Arabî'deki hikmet kavramına nüfuz etmeyi amaçlamaktadır. O, ruhani bir deha olduğu kadar en büyük tasavvuf mürşitlerinden biri ve kitabî-dogmatik dine tümüyle yabancı, bütün zamanların en önemli mistiklerinden biridir. Arapça hikmet kelimesini batı dillerinde İngilizce wisdom, Fransızca ?sagesse? ve almanca ?weissheit? olarak tercüme ediliyor. Bu kelimelerin etimolojisi hepsinde bilgiye, şüphesiz Yunanca sophia'ya uzanmakta. Oysa Arapçadaki hikmet kelimesi (hikma) h-k-m kökünden gelir ve ilk anlamı ?önlemek, engellemek, kötülük ya da bozgunculuk yapmaktan alıkoymaktır?. Yani hikma, ?cahil hareketten alıkoyan?, yani genel kullanımıyla hikmet olarak adlandırılır. Bu anlamda hikmet, dünyayı çekip çeviren, onu yöneten bilgiyi kapsar. Batı dillerindeki « sagesse », vb. kelimelerden anladığımızdan farlı olarak İbn `Arabî'de hikmet bir gün ulaşmayı umduğumuz bir ilim ya da bilgi değildir. Her şeyde hikmet vardır, bize kalan örtüyü kaldırmaktır. Zira h-k-m kökü aynı zamanda hüküm vermek, yargı bildirmek anlamlarına uzanır, bu da bizi hukm'e, nihai yargı ve düzen fikrine götürür. Bu anlamda hikmetin bu nihai hüküm doğrultusunda hareket etmek olduğunu anlarız. Böylece hikmet, kesinlikle evrensel bir Yasa, adalet ve hakîkat fikirleriyle de yakından ilişkilidir; zira doğru hüküm şeyin doğasına ve hakikatine uyan bir hüküm vermek demektir.

This work aims to reach the concept of wisdom at Ibn `Arabî who was a genius spiritual and not only one of the great masters of the Sufism but one of the greatest mystics of all times. We translate into Western languages, the Arabic word hikma by wisdom (wisdom in English, weissheit in German). Etymology of this wisdom in all these languages returns to the knowledge, to the direction which is certainly related to the Greek Sophia. However the Arabic word hikma comes from the root h-k-m which means in first direction to ?prevent, avoid, retain to make evil or corruption?. Where hikma means what prevent ignorant behavior which wants to say in common use ?wisdom?. In this direction, that is closer with the science which includes the knowledge that is controlling the world. Because the h-k-m root wants to say also ?to judge, to give his judgement?, where hukm is the final judgment or order. In this direction, we see that hikma is to act according to the final judgment. Thus, it is strongly related to a universal Law, to justice and to the idea of ?just? and ?reality?. Because the true judgement is to give what corresponds best to the nature or reality of the thing.